Γράφει: Παναγιώτης Σιδηρόπουλος

Βραβείο Νόμπελ Φυσικής για το 2017 απονεμήθηκε στους φυσικούς Kip Thorne, Rainer Weiss και Barry Barish, για την καθοριστική συνεισφορά τους στην ανάπτυξη του παρατηρητηρίου LIGO και στην ανίχνευση των βαρυτικών κυμάτων —μια θεωρία που πρώτος διατύπωσε ο Άλμπερτ Αϊνστάιν.

Όπως τόνισε στην ανακοίνωσή της η Σουηδική Ακαδημία Επιστημών, «τα βαρυτικά κύματα αποτελούν έναν εντελώς νέο τρόπο να παρατηρούμε τα πιο βίαια συμβάντα του Σύμπαντος και να εξετάζουμε τα όρια της γνώσης μας». Τα βαρυτικά κύματα που ανίχνευσαν οι επιστήμονες προήλθαν από τη σύγκρουση δύο μαύρων τρυπών, σε απόσταση περίπου 1,3 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από εμάς. Η ανακάλυψή τους χαρακτηρίζεται ως η ανακάλυψη του αιώνα.

Στα Ελληνικά κυκλοφορεί το παρακάτω βιβλίο του Kip Thorne.

Kip Thorne
Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνιας

Μαύρες τρύπες και στρεβλώσεις του χρόνου
Η προκλητική κληρονομιά τού Αϊνστάιν
(τόμοι Α και Β)

Πρόλογος: Stephen Hawking

Το βιβλίο θα διατίθεται με έκπτωση 30% μέχρι τις 11 Οκτωβρίου 2017

Δυο λόγια για το βιβλίο

Από την εμφάνιση της γενικής θεωρίας της σχετικότητας, το 1915, έως σήμερα, ορισμένοι από τους λαμπρότερους επιστήμονες του 20ού αιώνα έχουν καταβάλει προσπάθειες να αποκρυπτογραφήσουν τα μυστήρια που μας κληροδότησε η εν λόγω θεωρία. Η κληρονομιά αυτή έχει ορισμένες απροσδόκητες συνέπειες, ώστε ακόμη και ο ίδιος ο Αϊνστάιν την αποποιήθηκε.

Ποιο από τα παρακάτω αλλόκοτα αντικείμενα μπορεί πράγματι να υπάρχει στο Σύμπαν μας;

• Οι μαύρες τρύπες, όπου μπορεί να εισέλθει οτιδήποτε, αλλά από όπου δεν μπορεί να εξέλθει τίποτε.
• Οι κοσμικές σκουληκότρυπες, που αποτελούν στρεβλώσεις του χώρου και συνδέουν δύο περιοχές του Σύμπαντος.
• Οι χωροχρονικές ανωμαλίες, στις οποίες ο χωρόχρονος στρεβλώνεται τόσο έντονα ώστε ο μεν χρόνος παύει να υπάρχει ο δε χώρος αντικαθίσταται από ένα είδος κβαντικού αφρού.
• Τα βαρυτικά κύματα, τα οποία μεταφέρουν περιγραφές συγκρούσεων μαύρων τρυπών που έλαβαν χώρα δισεκατομμύρια χρόνια πριν.
• Οι μηχανές του χρόνου, με τις οποίες μπορεί κανείς να ταξιδέψει τόσο στο παρελθόν όσο και στο μέλλον.

Ο Kip Thorne —παράλληλα με τους μεγάλους θεωρητικούς Stephen Hawking και Roger Penrose, πολλούς σοβιετικούς επιστήμονες αλλά και παλαιότερους φυσικούς, όπως οι Oppenheimer, Wheeler και Chandrasekhar— έχει βρεθεί στην καρδιά της αναζήτησης ασφαλών απαντήσεων για τα παραπάνω ερωτήματα. Σε αυτό το αριστοτεχνικά γραμμένο και εξαιρετικά ενημερωμένο βιβλίο, μέσα από έναν κομψό συνδυασμό επιστημονικών και ιστορικών στοιχείων, οδηγεί τους αναγνώστες στο μεγάλο ερώτημα: Ποιες αρχές διέπουν το Σύμπαν μας και γιατί είναι αυτό που είναι;

Είπαν για το βιβλίο

«Κανείς δεν έχει περιγράψει καλύτερα απ’ ό,τι ο Kip σε τούτο το βιβλίο —και, μάλιστα, με περισσότερη σαφήνεια, εγκυρότητα και απλότητα ύφους— τις σημαντικότερες στιγμές στην προσπάθεια των επιστημόνων να αποκρυπτογραφήσουν την πνευματική κληρονομιά τού Αϊνστάιν.»

—John Archibald Wheeler, καθηγητής θεωρητικής φυσικής, Πανεπιστήμιο του Πρίνστον

«... Μοναδικό βιβλίο. Έτσι θα έπρεπε να έχουν γραφτεί όλα τα βιβλία που σχετίζονται με τη γενική θεωρία της σχετικότητας, τις μαύρες τρύπες και τα βαρυτικά κύματα, τα βιβλία που προσπαθούν να μας πληροφορήσουν γιατί το Σύμπαν μας είναι αυτό που είναι. Συνδυάζει στοιχεία από την ιστορία της επιστήμης με παραστατικές και επιμελημένες επιστημονικές περιγραφές και επεξηγηματικά σχόλια. Τα ανέκδοτα στοιχεία που παραθέτει, ειδικότερα εκείνα που αφορούν τη σοβιετική επιστήμη, είναι εξαιρετικά διαφωτιστικά. [...]»

—Carl Sagan, καθηγητής αστροφυσικής και κοσμολογίας, Πανεπιστήμιο Cornell

«Παραστατική και κατανοητή περιγραφή της γενικής σχετικότητας και των επιδράσεών της στη σύγχρονη αστροφυσική και κοσμολογία από έναν εκ των κορυφαίων ειδικών...»

—Roger Penrose, καθηγητής μαθηματικής φυσικής, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης

«Το βιβλίο του Kip Thorne, εκτός από πηγή επιστημονικών πληροφοριών, πιστεύουμε ότι στα χρόνια που έρχονται θα αποτελέσει και πηγή έμπνευσης για πολλούς αναγνώστες του.»

—Physics Today

Ο συγγραφέας

Ο Kip Thorne (Κιπ Θορν) γεννήθηκε στο Λόγκαν της Πολιτείας Γιούτα των ΗΠΑ. Έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον, και σήμερα κατέχει την έδρα Θεωρητικής Φυσικής Richard Feynman στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνιας. Είναι μέλος της Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών και της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ, έχει λάβει τιμητική διάκριση από το Πανεπιστήμιο της Μόσχας (1981), και υπήρξε ο πρώτος που του απονεμήθηκε το βραβείο Επιστημονικού Βιβλίου Φυσικής και Αστρονομίας από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Φυσικής. Επί μακρόν φίλος και συνάδελφος του Stephen Hawking και του Carl Sagan, θεωρείται ένας από τους κορυφαίους ειδικούς παγκοσμίως στις αστροφυσικές πτυχές της θεωρίας της σχετικότητας. Το ερευνητικό έργο του εστιάζεται στη βαρυτική φυσική και στην αστροφυσική, με έμφαση στις μαύρες τρύπες και στα βαρυτικά κύματα. Ο Thorne έχει θέσει τις βάσεις για να αναπτυχθεί η θεωρία για τις αναπάλσεις των σχετικιστικών άστρων και των εκπεμπόμενων βαρυτικών κυμάτων. Επίσης, συνέβαλε στην ανάπτυξη του μαθηματικού φορμαλισμού μέσω του οποίου οι αστροφυσικοί μελετούν τη δημιουργία των βαρυτικών κυμάτων.

Το 2017, τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής, από κοινού με τους Rainer Weiss και Barry C. Barish, για την καθοριστική συνεισφορά του στην ανάπτυξη του παρατηρητηρίου LIGO και την ανίχνευση των βαρυτικών κυμάτων.