Γράφει: Λεύκη Σαραντινού

Η Φωτεινή Ναούμ γεννήθηκε τον Απρίλη του '78 στην Κομοτηνή. Η σχέση της με τη γραφή υπήρξε πάντα καθοριστική στη ζωή της. Κατά καιρούς, αρθρογραφεί σε εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά. Τα τελευταία χρόνια συντονίζει ομάδες δημιουργικής γραφής, ενώ έχει εβδομαδιαία ραδιοφωνική εκπομπή με θέμα το βιβλίο.

Έχει εκδώσει άλλα επτά βιβλία: Το κορίτσι με τα κόκκινα παπούτσια (Εκδοτική Θεσσαλονίκης, 2010), Ο διαχειριστής (Πολύτροπον, 2012, Κύφαντα,2019) Αποκαΐδια και βατόμουρο γλυκό, (Λιβάνης, 2013), Χωρίς παρελθόν (Λιβάνης, 2014), Γλυκά χαράζουν οι άγριες νύχτες, (Λιβάνης, 2016), Υγρή πόλη, (Διόπτρα, 2017), Η Ζέλντα έφυγε (Bell, 2021).

Στο Bookia τη ρωτήσαμε για το τελευταίο και πολύ ιδιαίτερο πόνημά της, το «Ιερό φιλί».

Για πρώτη φορά στα βιβλία σας επιλέξατε να μας ταξιδέψετε με τη γραφή σας και εκτός Ελλάδος. Γιατί επιλέξατε να το κάνετε αυτό και γιατί επιλογή σας ήταν η Αφρική και συγκεκριμένα η Γκάνα και το Καμερούν;

Ο συγκεκριμένος ήρωας δε χωρούσε άλλο στον τόπο του. Τον αγαπούσε και την ίδια στιγμή ασφυκτιούσε μέσα σ αυτόν. Ήταν βέβαιο πως θα έφευγε από τη γενέθλια πόλη του, μόνο που δεν ήξερα ακόμη για πού. Η Αφρική είναι ένας τόπος που μου ασκεί απίστευτη γοητεία. Είχα βρεθεί σε πολύ νεαρή ηλικία για κάποιες ώρες εκεί και την κουβαλώ μέσα μου ακόμη. Πιστεύω πως είναι μια χώρα κατάλληλη για έναν άνθρωπο που διακατέχεται από τυχοδιωκτισμό, και που είναι παράλληλα γη και άνεμος μαζί. Η Γκάνα και το Καμερούν είναι δυο μαγικές κυριολεκτικά πόλεις στις οποίες ήθελα να ζήσει ο ήρωας μου. Στην αναζήτηση που έκανα κατά τη διάρκεια της συγγραφής, ένιωσα πως μπορούσαν και οι δυο να σταθούν ως καμβάς της ιστορίας μου και πάνω τους να απλωθεί η περιπέτεια του ήρωα.

Το βιβλίο σας περιγράφει αρκετά παραστατικά την Κομοτηνή, την πόλη όπου ζείτε. Είναι, άραγε, σε κάποιον βαθμό αυτοβιογραφικά τα βιώματα που περιγράφετε και αποδίδετε στον πρωταγωνιστή του βιβλίου σας, τον Μάρκο;

Σε όλα τα βιβλία μου υπάρχει αρκετή δόση αλήθειας, πλεγμένη με μυθοπλασία. Το συγκεκριμένο βιβλίο το εμπνεύστηκα μέσα από διηγήσεις του πατέρα μου. Εκείνος γεννήθηκε σε ένα σπίτι όπου από κάτω είχαν οι γονείς του ταβέρνα. Άκουγε τις μουσικές από το τζουκ μποξ, κατέβαινε και συγχρωτιζόταν με τους θαμώνες. Οι άνθρωποι εκείνοι, οι ζωές, οι χοροί τους, οι νταλκάδες τους, ήταν τα πρώτα του βιώματα. Μαζί με την αγάπη της γιαγιάς που τον έλουζε πατόκορφα. Αυτά ήταν λοιπόν τα πρώτα υλικά για το βιβλίο μου. Από εκεί και έπειτα, μεταφέρθηκα στη φαντασία και κάθε τόσο συναντούσα και κάποιο στοιχείο της πραγματικότητας. Μια αίσθηση, μια ματιά, έναν φόβο, μια προσδοκία, ένα άγγιγμα.

Φαίνεται ότι περιγράφετε την παλιά Κομοτηνή με αρκετή νοσταλγία. Η αγάπη σας για την πόλη σας είναι, νομίζω, ολοφάνερη στις σελίδες του βιβλίου σας. Για ποιους λόγους ξεχωρίζετε την Κομοτηνή και τι είναι αυτό που σας λείπει περισσότερο από την «παλιά» Κομοτηνή που δεν υπάρχει σήμερα;

Ειλικρινά δεν ξέρω αν η πόλη μου κουβαλώ μέσα μου υπήρξε ποτέ πραγματικά όπως την κουβαλώ. Μου λείπει η άναρχη οικοδόμησή της, οι χωμάτινες αλάνες, τα καραβάνια με τις καμήλες, το σιντριβάνι στο πάρκο, η κυκλική πλατεία, οι δρόμοι με τα πλακόστρωτα, οι βρύσες με το στόμιο του βάτραχου, τα δεκάδες πλατάνια, το ποτάμι, οι πολύχρωμοι άνθρωποι της. Μου λείπει όλο εκείνο το μαγικό που κάποτε συναντούσες μόνο εδώ. Ή έτσι ένιωθα. Αυτή η Κομοτηνή που αντί να γερνάει, να ωριμάζει, να ομορφαίνει και να μας γοητεύει, εκσυγχρονίζεται συνεχώς, εκμοντερνίζεται με μια αισθητική που δε μου ταιριάζει, δε με εκφράζει ιδιαίτερα. Την αγαπώ βαθιά όμως. Τα χώματα, τα παλιά της κτίσματα, ότι απέμεινε από τότε, για αυτό και εξακολουθώ να γράφω συνεχώς για αυτήν. Με έναν τρόπο, δεν μπορώ να την ξεπεράσω. Την ιδέα της πόλης που με γέννησε. Που με ανέθρεψε.

Ο έρωτας -και στο συγκεκριμένο πόνημά σας ο ανεκπλήρωτος έρωτας και ο έρωτας ως έννοια περισσότερο παρά ως πράξη- κατέχει πάντοτε κεντρική θέση στα βιβλία σας. Πιστεύετε ότι ο έρωτας είναι η κινητήρια δύναμη των πάντων; Θα μπορούσαν οι άνθρωποι να ζήσουν με την απουσία του;

Θα μπορούσαν βέβαια. Θα μπορούσαν οι άνθρωποι να ζήσουν χωρίς έρωτα. Και όσο περνούν τα χρόνια θα μπορούν ακόμη περισσότερο. Αλλά τι είδους ζωή θα είναι, δεν μπορώ να γνωρίζω. Ήμουν από αυτούς που από παιδί ακόμη ποθούσα να υπάρξω ερωτευμένη. Είχα αντιληφθεί πολύ νωρίς αυτό το θείο δώρο, αυτό το υπέροχο μοίρασμα, την ολότητα που φέρνει σε αυτό το πρόσκαιρο πέρασμα. Η ζωή μας θα ήταν άδεια δίχως αυτό. Άγευστη και άνοστη. Ίσως στο βάθος της, βαθιά μοναχική. Για μένα, για τους ήρωές μου, ο έρωτας έχει την αίσθηση του Θείου. Για αυτό πολύ σωστά παρατηρείς πως υμνεί το ανεκπλήρωτο, την αίσθηση εκείνη του ωραίου και μοναδικού που καμιά φορά αρκεί και μόνο να συντηρείται σε έναν μόνο πόθο, σε μια μόνο ψυχή.

Οι ήρωές σας είναι πάντοτε ελεύθεροι και ασυμβίβαστοι άνθρωποι που δεν αρέσκονται να υποτάσσονται αδιαμαρτύρητα στις εκάστοτε επιταγές της κοινωνίας. Θεωρείτε ότι η κοινωνία μας αποτελεί μία μορφή καταπίεσης προς τους ανθρώπους; Κι αν ναι, στην Ελλάδα ισχύει περισσότερο κάτι τέτοιο;

Η Ελλάδα θεωρείται μια ελεύθερη χώρα και έτσι αισθανόμαστε μέσα σε αυτήν. Ωστόσο, θεωρώ πολύ επικίνδυνη τούτη την εποχή που από τη μία προβάλει τάχα τη φιλελευθερία της και το εύρος της γνώμης και των απόψεων του καθενός, αλλά στην ουσία αισθάνομαι πως είναι μια κοινωνία βαθιά συντηρητική κοινωνία που ακολουθεί ταυτόχρονα τη μόδα της εποχής. Είναι ιδιαίτερα δύσκολο να πει κανείς μια αντίθετη στο ρεύμα γνώμη σήμερα και να μη γιουχαϊστεί. Πιστεύω πως πολλοί σοβαροί άνθρωποι που έχουν πολλά να πουν, να δώσουν άλλες εξηγήσεις, να ανοίξουν νέους δρόμους ουσιαστικών συζητήσεων, απλά σιωπούν. Μιλάμε όλοι οι άλλο τόσο πολύ! Υπάρχουν κοινωνικές ομάδες που βγαίνουν στην επιφάνεια και άλλες που συρρικνώνονται. Και ναι, η καταπίεση καλά κρατεί. Με άλλους τρόπους, με άλλες μορφές.

Ο Μάρκος είναι και αυτός ένας αντισυμβατικός χαρακτήρας, ένας αντι-ήρωας με τον τρόπο του. Για ποιον λόγο τρέφετε τέτοια αγάπη σε αυτούς τους χαρακτήρες;

Τους θαυμάζω. Μου φαίνονται πιο ειλικρινείς. Με τους εαυτούς τους και τους άλλους. Ποτέ δε θαύμασα, δε θέλησα να γνωρίσω πιο βαθιά έναν άνθρωπο που τα έχει όλα πολύ στρωμένα, πολύ τακτοποιημένα στη ζωή του. Δε μου αρέσουν οι άνθρωποι με πιτζάμες και παντόφλες. Προτιμώ τους ημίγυμνους με τα ξυπόλητα πόδια. Θα μου πείτε τι μπορεί να σημαίνει αυτό. Για μένα πολλά. Το να μη βολεύεσαι, είναι οδηγός για τους ήρωές μου, συχνά και για τη ζωή μου.

Θα ήθελα να περιγράψετε τον Μάρκο, τον κεντρικό ήρωα του βιβλίου σας με τρεις μόνο λέξεις.

Ήθελε μόνο αγάπη.

Ευχαριστώ πολύ.

Σας ευχαριστώ θερμά!