Γράφει: Παναγιώτης Σιδηρόπουλος

Με μεγάλη θλίψη πληροφορηθήκαμε τον θάνατο του διακεκριμένου πεζογράφου Θανάση Βαλτινού (Καράτουλα Κυνουρίας 1932 - Αθήνα 2024), ιδρυτικού μέλους της Εταιρείας μας και Προέδρου της επί πέντε θητείες (1990-1994, 2005-2009). 

Εκτός από το πολύ σημαντικό πεζογραφικό του έργο, ασχολήθηκε με την κριτική θεάτρου, μετέφρασε αρχαίες τραγωδίες για το Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν και συνεργάστηκε με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο σε σενάρια. Έχει λάβει πολλά βραβεία για το έργο του και βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες. Διετέλεσε γενικός διευθυντής της Ε.Ρ.Τ. (1989-1990) και πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου. Υπήρξε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών (Akademia Scientiarum et Artium Europaea), του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου και της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων. 

Εκ μέρους του Δ.Σ. και των μελών της Εταιρείας Συγγραφέων εκφράζουμε τα βαθύτερα και ειλικρινή μας συλλυπητήρια στους οικείους του. 

Η κηδεία του θα γίνει το Σάββατο 2 Νοεμβρίου στις 11 π.μ. από το Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.

Η Έρη Σταυροπούλου, αντιπρόεδρος της Ε.Σ., γράφει: 

Γνώρισα τον Θανάση Βαλτινό αρκετά νωρίς γιατί το έργο του με γοήτευσε και παράλληλα προκάλεσε έντονο ενδιαφέρον στους φοιτητές μου. Μου έδωσε την εντύπωση ενός απλού, ήρεμου και ευγενή ανθρώπου, ευχάριστου και βοηθητικού στην επικοινωνία του, που επιβαλλόταν με την αξία και όχι το αξίωμά του. 

Ο ίδιος έχει δώσει μια πολύ ωραία εικόνα για τη λογοτεχνική δημιουργία: «Ο συγγραφέας σαν μεταξοσκώληκας υφαίνει το κουκούλι της προσωπικής του ιστορίας καθισμένος πάνω στο μουρόφυλλο της Ιστορίας του κόσμου». 

Η φράση μιλάει και για τον ίδιο, για το χιούμορ του, τη νεανική και παιχνιδιάρικη διάθεσή του, αλλά και τον στοχαστικό τρόπο με τον οποίο έβλεπε τη μικροϊστορία να βυθίζεται μέσα στην ροή του αδυσώπητου ιστορικού χρόνου αλλά και να τον χρωματίζει με την συγκίνηση του ατομικού βιώματος. Έτσι κινήθηκε με τα θέματα και τον τρόπο της γραφής του και ο ίδιος. 

Απέδωσε με αφηγηματική δεινότητα τον ελληνικό 20ό αιώνα με οξύ βλέμμα, λιτή έκφραση και διάθεση ανατρεπτική και ανανεωτική, προβάλλοντας μεγάλα ζητήματα της πολιτικοκοινωνικής ιστορίας αλλά δίνοντας τον λόγο στους μικρούς καθημερινούς ήρωες και αντιήρωες. Τον λόγο και την παρουσία των τελευταίων αντικατέστησε συχνά με ιδιωτικά και δημόσια τεκμήρια, αποσπάσματα γραμμάτων, φυλλάδια, δημοσιεύματα του Τύπου. 

Με μεγάλη επιτυχία πειραματίστηκε με τον τρόπο της γραφής του. Το πέρασμα από την Κάθοδο των εννιά και το Συναξάρι του Αντρέα Κορδοπάτη, που αφηγούνται τα τραύματα του Εμφυλίου και το δράμα της ξενιτειάς, στα Τρία ελληνικά μονόπρακτα και τα Στοιχεία για τη δεκαετία του ’60 είναι εντυπωσιακό. Η θεματική δεν παραλλάσσει, η ελληνική ιστορία είναι παρούσα, αλλά πλέον ο αναγνώστης, όπως ο Βαλτινός έχει δηλώσει ότι επιθυμούσε, καλείται να συνδέσει τις επιμέρους ψηφίδες σε συνολική αφήγηση και κυρίως να κατανοήσει την εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας που ανάμεσα σε πολλά άλλα, ζητά τη λύση της μετανάστευσης ή ναρκώνεται με τα προϊόντα της διαφήμισης. 

Είναι γνωστή η τεράστια συζήτηση γύρω από το ζήτημα του Εμφυλίου που προκάλεσε το μυθιστόρημά του Ορθοκωστά, μια διαφορετική ματιά στο θέμα και στην αφήγησή του. Ο πειραματισμός του συνεχίζεται ακόμη και στα τελευταία του βιβλία, όπως στο αποσπασματικό ως γραφή Ημερολόγιο 1836-2011, που συνδέει με ανορθόδοξο τρόπο πρόσωπα, χρονικές στιγμές, ατομικά δράματα και μεγάλα ιστορικά γεγονότα σε ένα διάστημα 175 χρόνων. 

Το συνολικό έργο του Θανάση Βαλτινού αφήνει ένα βαθύ αποτύπωμα στο χώρο της μεταπολεμικής λογοτεχνίας. 

Εταιρεία Συγγραφέων
Κοδριγκτώνος 8, 11257 Αθήνα
Τηλ: 2108231890
Email: info@authors.gr