Γράφει: Παναγιώτης Σιδηρόπουλος

Η μεγάλη κυρία του παιδικού βιβλίου, η αγαπημένη συγγραφέας μικρών και μεγάλων, και ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων, Άλκη Ζέη, έφυγε από κοντά μας, γεμίζοντάς μας με απέραντη θλίψη. Έχοντας ζήσει μια πολυτάραχη ζωή, με φυλακές, εξορίες και μετακινήσεις, η Άλκη Ζέη υπήρξε η πρώτη συγγραφέας παιδικού βιβλίου στην Ελλάδα που χρησιμοποίησε ιστορικά πολιτικά γεγονότα ως φόντο της μυθοπλασίας της. Βιβλία της, όπως Το καπλάνι της βιτρίνας ή Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου, έχουν κάνει δεκάδες επανεκδόσεις, έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και θεωρούνται εμβληματικά έργα της παιδικής λογοτεχνίας. Η Άλκη Ζέη έχει βραβευτεί και τιμηθεί με πολλαπλές διακρίσεις για το έργο που τώρα αφήνει πολύτιμη κληρονομιά.

Στους οικείους της εκφράζουμε τα πιο θερμά μας συλλυπητήρια. 

Η κηδεία της θα γίνει την Τρίτη 3 Μαρτίου στο Α΄ Νεκροταφείο.

Η Άλκη (Αγγελική) Ζέη γεννήθηκε το 1923 στην Αθήνα, και σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και στο Κινηματογραφικό Ινστιτούτο της Μόσχας στο τμήμα Σεναριογραφίας. Στην κατοχή, εντάχτηκε στην ΕΠΟΝ, παρακινούμενη από την Διδώ Σωτηρίου. Παράλληλα σπούδασε φιλοσοφία του θεάτρου στην Φιλοσοφική του πανεπιστημίου των Αθηνών και υποκριτική στη δραματική σχολή του Εθνικού Ωδείου Αθηνών. Ενώ φοιτούσε στη δραματική σχολή το 1943 γνώρισε τον μελλοντικό της σύζυγο, το θεατρικό συγγραφέα Γιώργο Σεβαστίκογλου (1913-1990), με τον οποίο παντρεύτηκε το 1945 και απέκτησε δύο παιδιά, την Ειρήνη που ζει στις Βρυξέλλες και εργάζεται σαν διερμηνέας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τον Πέτρο που είναι σκηνοθέτης κινηματογράφου και ζει και εργάζεται στην Ελλάδα. Το 1948, ύστερα από την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού στον εμφύλιο, ο σύζυγός της διέφυγε στην Τασκένδη.

Η Ζέη προσπάθησε να τον ακολουθήσει αλλά την συνέλαβαν και την εξόρισαν στη Χίο λόγω των πολιτικών της πεποιθήσεων. Ύστερα από προσπάθειες έξι ετών, και αφού έμεινε για καιρό στην Ιταλία, το 1954 επανασυνδέθηκε με τον σύζυγο της στην Τασκένδη. Το 1957 μετακόμισαν στη Μόσχα, όπου σπούδασε στο τμήμα σεναριογραφίας του Ινστιτούτου Κινηματογράφου της Μόσχας. Το 1964 επέστρεψε στην Ελλάδα για να ξαναφύγει πάλι το 1967, με τον ερχομό της Χούντας —αυτή τη φορά για το Παρίσι, και να επιστρέψει οριστικά όταν έπεσε η απριλιανή δικτατορία.

Όπως περιγράφει γλαφυρά και στο αυτοβιογραφικό βιβλίο της «Με μολύβι φάμπερ νούμερο 2», ασχολήθηκε από μικρή με το γράψιμο ενώ στις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου άρχισε να γράφει για το κουκλοθέατρο. Μαθήτρια ακόμα, έγραψε μια σειρά διηγημάτων που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό "Νεανική Φωνή" ένα περιοδικό για νέους που ανάμεσα στους συνεργάτες του ήταν ο Τάσος Λιγνάδης και ο Μάριος Πλωρίτης. Κατά την παραμονή της στη Σοβιετική Ένωση, γράφει διηγήματα που τα στέλνει στην Ελλάδα και δημοσιεύονται στην "Επιθεώρηση Τέχνης" και αργότερα θα εκδοθούν σε βιβλίο με τον τίτλο "Αρβυλάκια και Γόβες". Πρώτο της μυθιστόρημα, εμπνευσμένο από τα παιδικά της χρόνια στη Σάμο, ήταν το "Καπλάνι της Βιτρίνας". Το "Καπλάνι" εκδόθηκε για πρώτη φορά από τον εκδοτικό οίκο "Θεμέλιο" και ύστερα επανεκδόθηκε από τον "Κέδρο", έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και έχει κάνει απανωτές επανεκδόσεις. Ακολουθούν "Ο Μεγάλος Περίπατος του Πέτρου", "Κοντά στις ράγιες", "Ο Θείος Πλάτων", όλα με δεκάδες επανεκδόσεις και πολύ αγαπημένα των παιδιών στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ακολούθησαν "Μια Κυριακή του Απρίλη", "Τα Παπούτσια του Αννίβα", "Η Μωβ Ομπρέλα". "Το Καπλάνι της Βιτρίνας", "Ο Μεγάλος Περίπατος του Πέτρου" και το "Κοντά στις ράγιες" έχουν πάρει στις Ηνωμένες Πολιτείες το Βραβείο Μίλντρεντ Μπάτσελντερ - 1974, 1974, 1976 που δίνεται για το καλύτερο ξένο παιδικό βιβλίο. Όλα αυτά τα βιβλία είναι από τις εκδόσεις Κέδρος. Στον Κέδρο εκδίδει το 1987 το πρώτο της μυθιστόρημα που δεν είναι για παιδιά, την "Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα", που επίσης αγαπήθηκε πολύ και πούλησε περισσότερα από 135.000 αντίτυπα.

Η Άλκη Ζέη έχει μεταφράσει πολλά βιβλία από τα ιταλικά, γαλλικά και ρωσικά. Έχει ακόμα γράψει δύο θεατρικά έργα για παιδιά, τον "Κεραμυδοτρέχαλο" και τον "Βασιλιά Ματία τον Πρώτο".

Το 1992, η Άλκη Ζέη τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Παιδικής Λογοτεχνίας, το 2002 με το βραβείο Giuseppe Acerbi (Καστέλ Γκοφρέντο, Ιταλία) για την Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα, το 2003 με το βραβείο Εφηβικού Βιβλίου του περιοδικού Διαβάζω για το βιβλίο Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της ενώ το 2010 τιμήθηκε με το Βραβείο Παιδικής Λογοτεχνίας του Ιδρύματος Κώστα & Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, για το σύνολο του έργου της. Το 2008 είχε προταθεί για το σουηδικό βραβείο παιδικής λογοτεχνίας Άστριντ Λιντνγκρεν, και πρόσφατα αναγορεύτηκε σε επίτιμη διδάκτορα του Πανεπιστημίου Πατρών.