Γράφει: Λεύκη Σαραντινού

Γεννημένη στη Θεσσαλονίκη η Λιλή Μαυροκεφάλου πέρασε τα παιδικά κι εφηβικά της χρόνια στη Μακεδονία. Αργότερα εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου σπούδασε Αγγλική Φιλολογία και Ιστορία-Αρχαιολογία. Τα τελευταία χρόνια ζει στην Αίγινα, όπου ίδρυσε την Ομάδα Προσέγγισης Αρχαιοελληνικής Τραγωδίας.

Εργάστηκε ως καθηγήτρια στη Μέση Εκπαίδευση και στον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού. Επίσης ως εθελόντρια στην Κιβωτό του Κόσμου και στην Κίνηση «Απελάστε το Ρατσισμό». Έργα της: «Άγης» (ιστορικό μυθιστόρημα, 1977, εκδ. Κέδρος), «Κλεοµένης» (ιστορικό μυθιστόρημα, 1981, εκδ. Κέδρος, Βραβείο Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών), «Το άλλο» (μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, 1986, εκδ. Κέδρος), «Δύο στον καθρέφτη» (κοινωνικό μυθιστόρημα, 1994, εκδ. Λιβάνη), «Της φωτιάς και της ερημιάς» (ιστορικό μυθιστόρημα, 1997, εκδ. Λιβάνη), «Το πιο όμορφο ταξίδι» (παιδικό μυθιστόρημα, 1997, εκδ. Άγκυρα, Βραβείο Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς), «Μέρες καυτού καλοκαιριού» (κοινωνικό μυθιστόρημα, 2001, εκδ. Άγκυρα), «Bίος και πολιτεία του Γερακάρη Λιµπεράκη» (ιστορικό μυθιστόρημα, 2003, εκδ. Κέδρος), «Περιπέτεια στο νησί του Οδυσσέα» (παιδικό μυθιστόρημα, 2007, εκδ. Άγκυρα), «Μυστικός Κρίκος» (κοινωνικό μυθιστόρημα, 2021, εκδ. Κομνηνός), «Ατλαντίδα Μαινόμενη» (μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, 2022, εκδ. Πηγή).

Στην παρούσα συνέντευξη μας μίλησε για το νέο της μυθιστόρημα με τίτλο «Φωνές».

Τέσσερις γενιές. Και οι ιστορίες τους να αντικατοπτρίζουν κομβικά σημεία της νεότερης ιστορικής και κοινωνικής διαδρομής μας: Μικρασιατική Καταστροφή και προσφυγιά, Κατοχή και αντίσταση, Εμφύλιος και δικτατορία, «δανεική» ευημερία και πολύπλευρη κατάρρευση. Η εκρηκτική Mικρασιάτισσα Ειδοθέα, η πρωτόγονη Μαριγώ, η επιφυλακτική Ηλέκτρα, ο στρυφνός μα ονειροπόλος Θοδωρής, η εφτάψυχη Φοίβη, ο φιλοσοφημένος Στέλιος, η ακτιβίστρια Αναστασία και ο ασκητικός Θεόδωρος καταθέτουν το λιθαράκι τους στο μυστήριο της ανθρώπινης ύπαρξης και του ιστορικού γίγνεσθαι. Και στη χρεοκοπημένη πατρίδα η ελπίδα, επιτέλους, αγανακτεί, σηκώνει κεφάλι και μαρσάρει.

Το βιβλίο σας περιέχει αρκετά στοιχεία για την Ιστορία της Ελλάδας κατά τον εικοστό αιώνα. Θα ήθελα να μας πείτε δυο λόγια σχετικά με τις πηγές σας και αν διαβάσατε ή ανατρέξατε σε κάποια βιβλία προκειμένου να συγγράψετε το εν λόγω πόνημα.

Τα σχετικώς πρόσφατα γεγονότα του βιβλίου έχουν αφήσει ανεξίτηλα σημάδια στις προηγούμενες γενιές, ορατά ακόμη και στη γενιά μας, και έχουν προκαλέσει εντονότατες αντιπαραθέσεις εκ μέρους ιστορικών, αλλά και του κοινού, με βάση κυρίως ιδεολογικά κριτήρια. Αφιέρωσα λοιπόν πολύ χρόνο και αξιοποίησα διαφορετικές πηγές για να είναι η αφήγησή μου όσο πιο αντικειμενική. Ενδεικτικά αναφέρω: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους Εκδοτικής Αθηνών και Κ. Παπαρρηγόπουλου/ Ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας και Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας Τ. Βουρνά/ Δακρυσμένη Μικρασία Τζανακάρη/ Φωτιά και Τσεκούρι Αβέρωφ/ Ελληνική Αντίσταση Ενεπεπεκίδη/ Τετράδια Ημερολογίων Θεοτοκά/ Το Δικό μας Αίμα Ιωάννου/ Salonica, City of Ghosts και η Ελλάδα του Χίτλερ Μαζάουερ/ Ελευθέριος Βενιζέλος, Αρχείον Π. Δέλτα/ Ο Χαμένος Παράδεισος Μιλτον Γκάιλς/ Άρης, Αρχηγός Ανταρτών Χαριτόπουλου/ Μαύρη Βίβλος Οικουμενικού πατριαρχείου διωγμών/ Μαρτυρίες Μικρασιατικής Καταστροφής Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών κ.λ.π.

Επίσης, απομνημονεύματα, άρθρα εφημερίδων, πληροφορίες κ.λ.π. Διαδικτύου.

Το βιβλίο σας περιέχει καθόλου αυτοβιογραφικά στοιχεία ή μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων;

Περιέχει αρκετά αυτοβιογραφικά στοιχεία όπως και μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων

Θα μας πείτε την άποψή σας σχετικά με το ποιος φταίει τελικά για τη Μικρασιατική Καταστροφή, στην οποία αναφέρεστε εκτενώς στο βιβλίο σας.

Το ποιος, επιτρέψτε με, να το αντικαταστήσω με το τι, επειδή τα ιστορικά πρόσωπα και οι εκάστοτε συνθήκες βρίσκονται σε στενή αλληλεξάρτηση, με τις συνθήκες νομίζω να παίζουν καταλυτικό ρόλο στην έκβαση των γεγονότων. Πολλοί λοιπόν παράγοντες -ως αλληλοτροφοδοτούμενες αλυσιδωτές αντιδράσεις- οδήγησαν στη Μικρασιατική Καταστροφή. 1. Ο εθνικός διχασμός με τους βενιζελικούς και αντιβενιζελικούς (βασιλόφρονες) να υπονομεύουν την ενότητα του έθνους και επομένως τη δύναμή του. 2. Η εκλογική ήττα του Βενιζέλου με αντιπολιτευτικό σύνθημα την επιστροφή των στρατευμένων στην πατρίδα και η παλινόρθωση του εξόριστου γερμανόφιλου βασιλιά Κωνσταντίνου η οποία δυσαρέστησε σφόδρα τους συμμάχους Αγγλογάλλους. 3. Η παράλογη προώθηση, υπό τη νέα ηγεσία, του ελληνικού στρατού στα μικρασιατικά ενδότερα, αντί της απόσυρσης, με αρχηγούς άπειρους και με έλλειψη μέσων για το εγχείρημα. 4. Η ανάδειξη του Κεμάλ Ατατούρκ, η καιροσκοπική στροφή των συμμάχων προς αυτόν, η συντριπτική ήττα των Ελλήνων στον Σαγγάριο ποταμό.

Πολύ πιθανόν, αν δεν παραμεριζόταν ο Βενιζέλος, η ιστορία να ακολουθούσε άλλο δρόμο και το όραμα της Μεγάλης Ελλάδας να μη θαβόταν οριστικά.

Γιατί επιλέξατε να δομήσετε το βιβλίο σας πάνω σε πολλές διαφορετικές φωνές, αντί για μία μόνο οπτική ενός πρωταγωνιστή; Ξεχωρίζετε κάποια από αυτές τις φωνές;

Η πολυφωνία φωτίζει την αφήγηση από πολλές και διαφορετικές οπτικές γωνίες αναδεικνύοντας και κάποιες που αλλιώς θα παρέμεναν στο σκοτάδι. Οι πολλές λοιπόν φωνές ─ αλληλοσυγκρουόμενες, βροντερές ή ψιθυριστές ─ συνθέτουν πιστεύω έναν κόσμο σε συνεχή ροή, με αντιθέσεις, αντιφάσεις, εναλλαγές, ένα κόσμο ζωντανό και παλλόμενο και όχι μαρμαρωμένο.

Από όλους τους τόσο διαφορετικούς χαρακτήρες που οικοδομήσατε για το βιβλίο σας, υπάρχει κάποιος από αυτούς που να είχε ως πρότυπο ένα αληθινό χαρακτήρα που να έχετε συναντήσει ή κάποιον δικό σας άνθρωπο;

Αρκετοί αν όχι οι περισσότεροι χαρακτήρες έχουν ως αφετηρία οικείους μου.