Γράφει:

(για εμάς που δεν γνωρίσαμε τι θέλει να πει ο ποιητής!)

21 Μαρτίου, την ημέρα της εαρινής ισημερίας, εκεί που ισορροπούν το φως και η σκιά εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης. Βαπτίζοντας αυτή την ιδιαίτερη τέχνη του λόγου με την λέξη ΄΄Ποίηση΄΄, θυμάμαι τους τόσους ορισμούς της (όσοι και οι εκπρόσωποι της) :

«Η ποίηση είναι το καταφύγιο που φθονούμε». Κ. Καρυωτάκης

«Η ποίηση είναι ανάπτυξις στίλβοντος ποδηλάτου». Α. Εμπειρίκος

«Η ποίηση δεν είναι ο τρόπος να μιλήσουμε αλλά ο καλύτερος τοίχος να κρύψουμε το πρόσωπό μας». Μ. Αναγνωστάκης

«Η ποίηση έχει τις ρίζες της στην ανθρώπινη ανάσα». Γ. Σεφέρης

«Η ποίηση είναι η ανάπτυξη ενός επιφωνήματος». P. Valery

«Η ποίηση είναι η πιο πυκνή μορφή προφορικής έκφρασης». E. Pound

Θυμάμαι επίσης στο σχολείο τη μόνιμη διαφωνία μου με την φιλόλογο στο μάθημα Νεοελληνικών Κειμένων όταν στην ερώτηση «Τι θέλει να πει εδώ ο ποιητής» εγώ σχεδόν πάντα βρισκόμουν εκτός θέματος! Δεν μπορούσα να δεχτώ πως το συναίσθημα που οι λέξεις αφήνουν στη κάθε ψυχή, ότι έπρεπε να χωρέσει σε καλούπι, σε ένα αντικειμενικό βίωμα που θα παπαγαλίζαμε χωρίς προσωπική κρίση και αίσθηση... αποδέχτηκα λοιπόν την βαθμολογία μου, μα συνέχισα να διαβάζω και να γράφω ποίηση με τα δικά μου αισθητήρια όργανα, βρίσκοντας παρηγοριά στα λόγια του T.S.Eliot:

«Η γνήσια ποίηση μπορεί να επικοινωνήσει πριν γίνει νοητή. Το νόημα θα το συλλάβει πρώτα η ψυχή κι έπειτα ο νους».

Έτσι λοιπόν θα έγραφα σε σένα που δεν διαβάζεις ποίηση,
(ότι κανείς δεν σου έδειξε τον τρόπο να την νιώσεις)

θα σου έλεγα πως αν μπορείς –θέλω- την ποίηση να βιώσεις,
να την δεις γυμνή από μεγαλεπήβολους ορισμούς
γυμνή από υφαντά τεράστιων αναλύσεων και εγκωμίων.

«Η ποίηση δεν είναι ούτε ρυθμός, ούτε λογική». W.Shakespeare

Να πιάνεις το ποίημα και να είναι σαν να κλείνεις τα μάτια,
να το διαβάζεις αργά, να το επαναλαμβάνεις,
λέξη-λέξη, στίχο-στίχο,
να ενώνεις τις στροφές,
σαν ένα παζλ άπειρων ήχων στο μυαλό σου - με αμέτρητους συνδυασμούς.

Να νιώθεις τις λέξεις να ξετυλίγονται θεατρικά, να γίνονται εικόνες,
να πάλλονται μέσα σου, να ρέουν…

«Η ζωγραφική είναι σιωπηλή ποίηση, η ποίηση ομιλούσα ζωγραφική». Πλάτων

Η ποίηση, θα σου έλεγα, μιλάει αφαιρώντας,
μιλάει συμβολισμούς.
Το βάρος του νοήματος, χωράει σ΄ όλες τις λέξεις που δεν ειπώθηκαν,
σ΄ όλες τις λέξεις που υπέθεσες - διαβάζοντας το ποίημα.

Σ’ όλες τις λέξεις που στην ψυχή σου μίλησαν χωρίς να τις διαβάσεις.

Και αν σου λένε για εποχές, για ρίμες, ύφος, και κανόνες,
μάθε τα,
μα την ουσία της ποίησης ποτέ μην εγκλωβίσεις.

«Πολλοί στίχοι είναι σαν πόρτες - πόρτες κλειστές σ' ερημωμένα σπίτια και πόρτες ανοιχτές σε ήμερες συγυρισμένες ψυχές» Γ.Ρίτσος

Και αν πολλά για εκείνη διάβασα, και αν πολλά μαθαίνω ακόμα,
καμία πόρτα της σαν άνοιξα δεν χόρτασα∙

διαβάζοντας, κάθε φορά, η ποίηση σε αλλάζει.

Ιστορικός επίλογος:

Η αρχική έμπνευσή για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης ανήκει στον Έλληνα ποιητή Μιχαήλ Μήτρα, ο οποίος το φθινόπωρο του 1997 πρότεινε στην Εταιρεία Συγγραφέων να υιοθετηθεί ο εορτασμός της ποίησης στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες, και να οριστεί συγκεκριμένη μέρα γι' αυτό.

Η εισήγησή του έφτασε με επιστολή στα χέρια του ποιητή και μελετητή της ποίησης Κώστα Στεργιόπουλου, προέδρου τότε της Εταιρείας Συγγραφέων. Η ποιήτρια Λύντια Στεφάνου πρότεινε ως ημέρα εορτασμού την 21η Μαρτίου, την ημέρα της εαρινής ισημερίας, που συνδυάζει το φως και το σκοτάδι, όπως η ποίηση, που συνδυάζει το φωτεινό πρόσωπο της αισιοδοξίας με το σκοτεινό πρόσωπο του πένθους.

Η πρώτη Ημέρα Ποίησης γιορτάστηκε το 1998 στο παλιό ταχυδρομείο της πλατείας Κοτζιά.

Την επόμενη χρονιά ο συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός, πρέσβης της Ελλάδας στην UNESCO, εισηγήθηκε στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του οργανισμού η 21η Μαρτίου να ανακηρυχθεί Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, Η εισήγηση υποστηρίζεται και η πρόταση υπερψηφίζεται από Γάλλους, Ιταλούς, Τυνήσιους και άλλους πρέσβεις από χώρες της Μεσογείου.

Τον Οκτώβριο του 1999, στη Γενική Διάσκεψη της UNESCO στο Παρίσι, η 21η Μαρτίου ανακηρύχθηκε Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης. Το σκεπτικό της απόφασης ανέφερε: «Η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης θα ενισχύσει την εικόνα της ποίησης στα ΜΜΕ, ούτως ώστε η ποίηση να μην θεωρείται πλέον άχρηστη τέχνη, αλλά μια τέχνη που βοηθά την κοινωνία να βρει και να ισχυροποιήσει την ταυτότητά της. Οι πολύ δημοφιλείς ποιητικές αναγνώσεις μπορεί να συμβάλουν σε μια επιστροφή στην προφορικότητα και στην κοινωνικοποίηση του ζωντανού θεάματος και οι εορτασμοί μπορεί να αποτελέσουν αφορμή για την ενίσχυση των δεσμών της ποίησης με τις άλλες τέχνες και τη φιλοσοφία, ώστε να επαναπροσδιοριστεί η φράση του Ντελακρουά "Δεν υπάρχει τέχνη χωρίς ποίηση"».

Δέσποινα Ντάση Αθήνα, 18 Μαρτίου 2015