Γράφει: Παναγιώτης Σιδηρόπουλος

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

• Δράσεις – Πρωτοβουλίες της ΕΝΕΛΒΙ
• Ολοκληρώθηκε ο πρώτος και ξεκινά ο δεύτερος κύκλος των Προγραμμάτων Κατάρτισης και Πιστοποίησης Γνώσεων και Δεξιοτήτων Εργαζομένων στον κλάδο του βιβλίου
• Συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα του υπουργείου Πολιτισμού Νικόλαο Γιατρομανωλάκη
• Συνάντηση με την υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκη Κεραμέως
• Διοργάνωση Έκθεσης Βιβλίου στην Αθήνα
• Έρευνα του ΟΣΔΕΛ για τον κλάδο του βιβλίου
• Επιστολές - Ανακοινώσεις

Ενημερωτικό Δελτίο Νο 17
Mailing address: info@enelvi.org Φεβρουάριος 2020

ΔΡΑΣΕΙΣ – ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΤΗΣ ΕΝΕΛΒΙ

Ολοκληρώθηκε ο πρώτος και ξεκινά ο δεύτερος κύκλος των Προγραμμάτων Κατάρτισης και Πιστοποίησης Γνώσεων και Δεξιοτήτων Εργαζομένων στον κλάδο του βιβλίου

Ο πρώτος κύκλος του προγράμματος «Κατάρτιση και Πιστοποίηση Γνώσεων και Δεξιοτήτων Εργαζομένων στον κλάδο του βιβλίου» ολοκληρώθηκε με επιτυχία και, πλέον, αναμένεται η έναρξη του δεύτερου κύκλου του σημαντικού αυτού προγράμματος για τον εκδοτικό και βιβλιοπωλικό κλάδο.

Στον πρώτο κύκλο συμμετείχαν 579 εργαζόμενοι από εκδοτικές και βιβλιοπωλικές επιχειρήσεις, καθώς και απασχολούμενοι στον ευρύτερο ιδιωτικό τομέα. Τα προγράμματα κατάρτισης έλαβαν χώρα στην Αττική, στην Κεντρική Μακεδονία (Θεσσαλονίκη, Σέρρες, Κιλκίς, Πολύκαστρο, Κατερίνη, Βέροια, Σκύδρα), στη Δυτική Μακεδονία (Κοζάνη, Πτολεμαΐδα), στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (Κομοτηνή), στη Δυτική Ελλάδα (Πάτρα, Ανδραβίδα, Αμαλιάδα) και στη Θεσσαλία (Τρίκαλα).

Έως σήμερα έχουν ολοκληρώσει την κατάρτιση 550 ωφελούμενοι. Στις εξετάσεις πιστοποίησης που διενεργούνται από την ανεξάρτητη εταιρεία πιστοποίησης TUV Hellas, οι ωφελούμενοι είχαν ποσοστό επιτυχίας 93%, πράγμα που αποτυπώνει το υψηλό επίπεδο των παραδόσεων και την ουσιαστική συμμετοχή όσων τις παρακολούθησαν.

Η εκδήλωση ενδιαφέροντος για τον δεύτερο κύκλο του προγράμματος ολοκληρώθηκε την 16η Δεκεμβρίου 2019 με την υποβολή 517 αιτήσεων συμμετοχής πανελλαδικά. Τα μαθήματα του κύκλου αυτού θα ξεκινήσουν τον Μάρτιο 2020, ενώ θα ακολουθήσει και τρίτος κύκλος για τις περιφέρειες στις οποίες δεν έχει συμπληρωθεί ο απαιτούμενος αριθμός ωφελουμένων.

Όπως είναι γνωστό, τα προγράμματα Κατάρτισης και Πιστοποίησης του έργου έχουν διάρκεια 90 ώρες, οι συμμετέχοντες αμείβονται με 5 ευρώ/ώρα, και με τη λήξη του προγράμματος συμμετέχουν σε εξετάσεις πιστοποίησης.

Τα προγράμματα κατάρτισης αφορούν σε τρεις θεματικές περιοχές του κλάδου βιβλίου:

• Σχεδιασμός και Παραγωγή Συμβατικού και Ψηφιακού Βιβλίου
• Σύγχρονες Μέθοδοι και Μέσα στην Προώθηση και Πώληση με εκτεταμένη χρήση των Social Media
• Logistics και Ποιοτική Εξυπηρέτηση Πελατών

Συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα του υπουργείου Πολιτισμού Νικόλαο Γιατρομανωλάκη

Με τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Πολιτισμού Νικόλαο Γιατρομανωλάκη συναντήθηκαν η ΕΝΕΛΒΙ, ο ΣΕΒΑ και ο ΣΕΕΒΙ στις 13 Δεκεμβρίου 2019, όπου και συνεξέτασαν σειρά θεμάτων του εκδοτικού κλάδου.

Επανενεργοποίηση του προγράμματος μεταφράσεων (πρώην ΦΡΑΣΙΣ)

Ο κ. Γιατρομανωλάκης ενημέρωσε πως το πλάνο που έχει καταρτίσει το υπουργείο για την επανενεργοποίηση του προγράμματος μεταφράσεων της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής προς ξένες γλώσσες είναι διαφοροποιημένο από το προηγούμενο.

Ο νέος σχεδιασμός στηρίζεται σε συγκεκριμένη στρατηγική και στόχευση και δεν θα εξαντλείται στην απλή επιδότηση της μετάφρασης. Λαμβάνει υπόψη παράγοντες όπως η προς μετάφραση γλώσσα, η αγορά της χώρας κυκλοφορίας του υπό μετάφραση βιβλίου, οι πολιτιστικοί δεσμοί που την συνδέουν με την Ελλάδα, ενώ παράλληλα δίνεται έμφαση στο πλάνο προώθησης και προβολής του βιβλίου που θα καταρτίσει ο εκδοτικός οίκος του εξωτερικού, πλάνο στο οποίο μπορούν να συμμετέχουν οι έδρες νεοελληνικών σπουδών, πολιτιστικά ιδρύματα, μορφωτικοί ακόλουθοι των πρεσβειών μας κλπ.

Διεθνείς Εκθέσεις

Εξετάστηκε ο χαρακτήρας των 3 εκθέσεων στις οποίες επικεντρώνεται το ενδιαφέρον από ελληνικής πλευράς (Φρανκφούρτη, Μπολόνια και Λονδίνο) και η αναβάθμιση της ελληνικής παρουσίας, με στόχο την αύξηση του ενδιαφέροντος των ξένων προς το ελληνικό βιβλίο και την προώθηση της ελληνικής βιβλιοπαραγωγής.

Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης

Αναλύθηκε η φυσιογνωμία και η έως τώρα πορεία της ΔΕΒΘ και ζητήθηκε ενεργότερος ρόλος για τους εκδότες. Για τη φετινή διοργάνωση, σημαντικό θέμα αποτελεί η συνδιαμόρφωση προτάσεων σχετικά με την παρουσία της Γερμανίας ως τιμώμενης χώρας στην Έκθεση.

Νέος Φορέας για το Βιβλίο

Η τωρινή ηγεσία του υπουργείου απορρίπτει το σχέδιο της προηγούμενης υπουργού και προκρίνει ένα πιο ευέλικτο και αποτελεσματικό σχήμα. Βεβαίως, μέχρι στιγμής δεν έχουν κατατεθεί από το υπουργείο συγκεκριμένες προτάσεις για την αποστολή, τις αρμοδιότητες και τη διάρθρωση του νέου οργανισμού ούτε και δόθηκε χρονοδιάγραμμα για την κατάθεσή τους.

Συνάντηση με την υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκη Κεραμέως

Μια σειρά από θέματα ζωτικής σημασίας μεταξύ αυτών το μοναδικό σχολικό βιβλίο και η λειτουργία των σχολικών βιβλιοθηκών – θα συζητηθούν σε επικείμενη συνάντηση με την υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκη Κεραμέως,

Διοργάνωση Έκθεσης Βιβλίου στην Αθήνα

Με κοινή τους επιστολή,2 η ΕΝΕΛΒΙ ο ΣΕΒΑ και ο ΣΕΕΒΙ πρότειναν στην Περιφέρεια Αττικής τη διοργάνωση Έκθεσης Βιβλίου στην Αθήνα σε στεγασμένο χώρο (πιθανότατα στην HELEXPO στο Μαρούσι) δεδομένου ότι η Αθήνα στερείται μιας έκθεσης παρόμοιου βεληνεκούς, παρότι αποτελεί την έδρα της συντριπτικής πλειονότητας των εκδοτικών οίκων και φιλοξενεί τον μισό πληθυσμό της χώρας.

Σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού και την αντιπεριφερειάρχη και υπεύθυνη Πολιτισμού της Περιφέρειας Αττικής Ελένη Δουνδουλάκη θα κινηθούν οι διαδικασίες οργάνωσης και χρηματοδότησης της Έκθεσης από κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Αττικής.

Έρευνα του ΟΣΔΕΛ για τον κλάδο του βιβλίου

Ο ΟΣΔΕΛ ανέλαβε την πρωτοβουλία για την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος έρευνας για τον κλάδο του βιβλίου, το οποίο απαρτίζεται από τέσσερις επιμέρους έρευνες: έρευνα εκδοτικών επιχειρήσεων, έρευνα βιβλιοπωλείων-σημείων πώλησης, έρευνα βιβλιοπαραγωγής και έρευνα αναγνωστικής συμπεριφοράς.

Με την ολοκλήρωσή της, η έρευνα θα καλύψει ένα τεράστιο κενό και θα αποτελέσει σημαντικό εργαλείο, τόσο για τη χάραξη της στρατηγικής των εκδοτικών επιχειρήσεων, όσο και για τη διαμόρφωση και υποστήριξη των κλαδικών αιτημάτων. Είναι αυτονόητο πως όσοι συναπαρτίζουν τον κλάδο του βιβλίου οφείλουν να συμμετάσχουν, ώστε να αποτυπωθεί έγκυρα η αγορά του βιβλίου στη χώρα μας.     

ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ – ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ

Επιστολή προς την Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκη Κεραμέως

«Ο κλάδος του βιβλίου είναι η μεγαλύτερη πολιτιστική βιομηχανία στην Ευρώπη: παράγει 23 δισεκατομμύρια ευρώ ετήσιο τζίρο, που αντιστοιχεί σε 38 δισ. ευρώ σε λιανικές αξίες, απασχολεί 150.000 άτομα ως εξαρτημένη εργασία και άλλα 500.000 ως εξωτερικούς συνεργάτες. 500.000 είναι οι νέοι τίτλοι που εκδίδονται ετησίως σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες.

Συγγραφείς, μεταφραστές, επιμελητές, διορθωτές, εικονογράφοι, εκδότες και βιβλιοπώλες συναπαρτίζουν έναν κλάδο που εμπλουτίζει το πολύτιμο για τη χώρα μας κεφάλαιο που αποκαλείται «πολιτισμός». Λειτουργώντας σε αντίξοες συνθήκες, με στενά οικονομικά περιθώρια και απολαβές, αναμένουν την ελάχιστη ανταπόκριση από την πολιτεία σε αιτήματα που και δίκαια είναι και χρονίζουν στην επίλυσή τους.

α. Σχολικά βιβλία. Η Ελλάδα εξακολουθεί να αποτελεί τη θλιβερή εξαίρεση και να είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα στην οποία ισχύει ακόμα ο απόλυτα αναχρονιστικός θεσμός του ενός και μοναδικού σχολικού βιβλίου. Σε όλες τις υπόλοιπες χώρες έχει εισαχθεί ο θεσμός του πολλαπλού σχολικού βιβλίου, όπως επιτάσσουν οι σύγχρονες περί εκπαίδευσης αντιλήψεις. Είναι ίσως περιττό, αλλά κρίνουμε σκόπιμο να απαριθμήσουμε μερικά μόνον από τα πλεονεκτήματα του πολλαπλού σχολικού βιβλίου:

ευνοεί την άνοδο της ποιότητας της παρεχόμενης γνώσης και την κατάθεση εναλλακτικών εκπαιδευτικών και επιστημονικών προτάσεων

ευνοεί τον διάλογο επιστημονικού και εκπαιδευτικού χαρακτήρα

δίνει τη δυνατότητα σε κάθε σχολείο να επιλέξει το βιβλίο που θεωρεί καταλληλότερο να διδαχθεί στις τάξεις του, το οποίο και προμηθεύεται με χρηματοδότηση του κράτους ή της τοπικής αυτοδιοίκησης

λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε σχολείου (γεωγραφικές, κοινωνικές, πολιτισμικές, οικονομικές), τις διαφορετικές αντιλήψεις και τον διαφορετικό χαρακτήρα κάθε εκπαιδευτικού, ακόμα και τις συγκεκριμένες ανάγκες μιας συγκεκριμένης σχολικής τάξης

παρέχει σε άξιους εκπαιδευτικούς, συγγραφείς και εκδότες τη χαρά της δημιουργίας, τη δυνατότητα να εκφράσουν διαφορετικές απόψεις για τον τρόπο παρουσίασης των γνωστικών αντικειμένων διαμορφώνει ενημερωμένους μαθητές, υπεύθυνους αυριανούς πολίτες.     

Τα σχολικά βιβλία δεν ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες της εκπαίδευσης. Έχουν ξεπεραστεί από τις καταστάσεις, είναι μέτρια έως κακά από εκπαιδευτικής άποψης και πολύ χαμηλής αισθητικής. Έχει πλέον ωριμάσει το αίτημα ώστε να γίνουν βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση. Η παροχή του δωρεάν βιβλίου θα μπορούσε να παραμείνει ως έχει, αλλά προκειμένου να μειωθεί το κόστος αγοράς τους για το κράτος είναι ίσως σκόπιμο να επανέλθει η διάταξη του νόμου Διαμαντοπούλου για επιστροφή των χρησιμοποιημένων βιβλίων.

Σας καλούμε αναλάβετε τις αναγκαίες πρωτοβουλίες ώστε να γίνει επιτέλους πραγματικότητα και στη χώρα μας ο θεσμός του πολλαπλού βιβλίου. Πρόκειται για ευρωπαϊκό κεκτημένο που δικαιούμαστε να ενσωματώσουμε για την καλυτέρευση της παιδείας μας, των πολιτών μας, της δημοκρατίας μας.

β. Λειτουργία των σχολικών βιβλιοθηκών. Οι σχολικές βιβλιοθήκες λειτουργούν ως χώρος ανάπτυξης της σκέψης, της φαντασίας, της κριτικής ικανότητας και της διασκέδασης των παιδιών μέσω της μάθησης. Στη χώρα μας απλά υπολειτουργούν. Χρειάζονται στελέχωση με εξειδικευμένους βιβλιοθηκονόμους και εμπλουτισμό με την αγορά νέων βιβλίων. Η καλλιέργεια της αγάπης για το βιβλίο και τη γνώση ή ξεκινά από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού σχολείου ή δεν ξεκινά ποτέ. Παράλληλα, πρέπει να υπάρξει πρόνοια για μόνιμη εγγραφή στους ετήσιους προϋπολογισμούς κονδυλίου για την ενίσχυση του συνόλου των βιβλιοθηκών.

γ. Καλλιέργεια φιλικού πνεύματος προς το βιβλίο – διάδοση της φιλαναγνωσίας. Η προηγούμενη κυβέρνηση κατήργησε τη διδασκαλία της λογοτεχνίας και εμπόδισε τις επισκέψεις των πνευματικών δημιουργών στις σχολικές τάξεις. Εντούτοις, αυτού του είδους οι εκδηλώσεις και δραστηριότητες συμπληρώνουν τα κενά της δημόσιας εκπαίδευσης, ανοίγουν νέους ορίζοντες στους μαθητές, τους εισάγουν σε νέα γνωστικά πεδία.

Η γνώση που παρέχει το σχολείο δεν μπορεί να περιορίζεται στη διδακτέα ύλη. Οι ώρες της λογοτεχνίας και οι συναντήσεις με αξιόλογους ανθρώπους των γραμμάτων αποτελούν επί σειρά ετών πολύτιμο βοηθητικό βραχίονα για τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι γνωρίζουν από την πείρα τους πως οι δραστηριότητες αυτές λειτουργούν ενισχυτικά στην επίσημη εκπαίδευση. Οι επισκέψεις συγγραφέων και εικονογράφων στα σχολεία πρέπει να ενταχθούν στο σχολικό πρόγραμμα και να υποστηρίζονται μέσω της αγοράς των βιβλίων τους για τη βιβλιοθήκη του σχολείου που επισκέπτονται. Με τον τρόπο αυτό, ο εκπαιδευτικός μπορεί να κατευθύνει τα παιδιά να επιλέγουν διάφορα λογοτεχνικά βιβλία (είτε από τη σχολική βιβλιοθήκη, είτε από τη δημοτική βιβλιοθήκη, είτε από το βιβλιοπωλείο) για την εκμάθηση της γλώσσας και τη γνωριμία με την ελληνική γραμματεία, αντί της χρήσης των περικοπών που περιέχονται στα ανθολόγια.

δ. Δικαίωμα Δημόσιου Δανεισμού. Αναμένεται ακόμα η έκδοση του προεδρικού διατάγματος ή η νομοθετική ρύθμιση σχετικά με το Δικαίωμα Δημόσιου Δανεισμού και την υποχρέωση των βιβλιοθηκών να καταβάλουν το αναλογούν τίμημα, σύμφωνα με τον Ν.4481/2017. Η δωρεάν παροχή της πνευματικής εργασίας και του έργου των συγγραφέων πρέπει να αποτελέσουν οριστικά πρακτική του παρελθόντος.

ε. Τέλος, θεωρούμε απαραίτητο να συμμετάσχει το Υπουργείο Παιδείας στη δημιουργία του νέου φορέα βιβλίου σε ανοιχτή επαφή και διάλογο με το Υπουργείο Πολιτισμού, τόσο γιατί ο κατακερματισμός των αρμοδιοτήτων μεταξύ υπουργείων λειτουργεί ανασχετικά στην προώθηση βασικών και αυτονόητων αιτημάτων του κλάδου του βιβλίου όσο και γιατί με τον τρόπο αυτό τα δύο υπουργεία θα μπορέσουν να λειτουργήσουν αποτελεσματικότερα σε ό,τι αφορά την εκπαίδευση και τον εκσυγχρονισμό της.

Ευελπιστούμε πως η συνάντηση μαζί σας θα δρομολογήσει εξελίξεις προς την επίλυση των θεμάτων που αναφέρουμε».

Επιστολή προς τον Περιφερειάρχη Αττικής Γεώργιο Πατούλη

«Η Ένωση Ελληνικού Βιβλίου (ΕΝΕΛΒΙ), ο Σύλλογος Εκδοτών Βιβλίου Αθηνών (ΣΕΒΑ) και ο Σύλλογος Εκδοτών Επιστημονικού Βιβλίου (ΣΕΕΒΙ) –σωματεία που εκπροσωπούν τους Έλληνες εκδότες– στοχεύουν σε συνέργειες με την πολιτεία για την προσφορά υπηρεσιών που συμβάλλουν στην αναβάθμιση της αγοράς του βιβλίου και την ανάπτυξη της φιλαναγνωσίας.

Τις ανωτέρω επιδιώξεις εξυπηρετούν με ιδανικό τρόπο οι Εκθέσεις Βιβλίου, υπό την προϋπόθεση ότι είναι άριστα οργανωμένες, στεγάζονται σε χώρο που διαθέτει τις απαραίτητες υποδομές, εξασφαλίζουν τη συμμετοχή του συνόλου των Ελλήνων εκδοτών, καθώς και τη συστηματική και αποτελεσματική επικοινωνία με το κοινό.

Μόνο μία τέτοια έκθεση –που πληροί σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό τις ανωτέρω προϋποθέσεις– διοργανώνεται στη χώρα μας. Πρόκειται για τη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου στη Θεσσαλονίκη τον Μάιο εκάστου έτους, με οργανωτή το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού και συγχρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους (πρόγραμμα ΕΣΠΑ). Η Αθήνα δυστυχώς στερείται μιας ανάλογης έκθεσης, παρότι αποτελεί την έδρα της συντριπτικής πλειονότητας των εκδοτικών οίκων και φιλοξενεί πολλαπλάσιο αριθμό κατοίκων που διψούν να έρθουν σε επαφή με την παραγωγή του ελληνικού εκδοτικού κλάδου. Αποτελεί κοινή διαπίστωση του εκδοτικού κλάδου ότι μια Έκθεση Βιβλίου στην πρωτεύουσα, σε στεγασμένο χώρο, θα ενισχύσει το προφίλ της Αθήνας και θα απογειώσει το ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού. Πολύ σημαντική παράμετρο θεωρούμε επίσης την αναζωογόνηση της αγοράς του βιβλίου και τις θετικές επιπτώσεις της στους απασχολούμενους στον εκδοτικό κλάδο.

Η Έκθεση Βιβλίου στην Αθήνα μπορεί να συνδιοργανωθεί με την Περιφέρεια Αττικής της οποίας ηγείσθε και να συγχρηματοδοτηθεί από κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Αττικής και, φυσικά, από τους συμμετέχοντες εκθέτες. Η προκαταρκτική μας έρευνα υποδεικνύει ως ιδανικό τόπο διεξαγωγής τις εγκαταστάσεις της HELEXPO στο Μαρούσι και ιδανικό χρόνο διοργάνωσής της τον Νοέμβριο κάθε έτους.     

Με την παρούσα επιστολή καταθέτουμε ένα πρώτο περίγραμμα για να αποκτήσει η Αθήνα –όπως όλες οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες– μια στεγασμένη Έκθεση Βιβλίου με εμβέλεια, ακτινοβολία και ανταπόκριση από το κοινό. Είμαστε έτοιμοι να συναντηθούμε μαζί σας με γνώση του θέματος για να σας εκθέσουμε αναλυτικότερα τις σκέψεις και προτάσεις μας και να διερευνήσουμε τη δυνατότητα υλοποίησης ενός οράματος που αποτελεί τον διακαή πόθο του εκδοτικού κλάδου εδώ και δεκαετίες».