Γράφει: Διονύσης Λεϊμονής

Ο Πέτρος Πανάου (site) κατάγεται από την Κύπρο και είναι καθηγητής παιδικής και νεανικής λογοτεχνίας στο University of Georgia, στην Αμερική. Κατά τη διάρκεια της ακαδημαϊκής χρονιάς, ο Πέτρος μένει μαζί με την οικογένειά του και τον σκύλο τους, τον Φλέτσερ στο Athens, Georgia. Τα καλοκαίρια, όμως, πάντα τα περνάει στην Κύπρο και την Ελλάδα. Η ιδέα για το πρώτο του νεανικό μυθιστόρημα «Επιχείρηση Λόγος: Το Μυστήριο του Κινητού» (2022) του ήρθε εντελώς ξαφνικά, ένα κυριακάτικο απόγευμα, στο Βιβλιοπωλείο Πηγή. Μέσα στο 2023, αναμένεται να κυκλοφορήσει και το πρώτο του εικονοβιβλίο.

Ακαδημαϊκός, εκπαιδευτικός, ερευνητής, αρθρογράφος, μεταφραστής, συγγραφέας… Ποιος από όλους αυτούς τους «ρόλους» μπορεί να επισκιάζει τους άλλους ή συνυπάρχουν αρμονικά;

Υπάρχει μια συνέργεια ανάμεσα σ’ αυτούς τους ρόλους. Οι εμπειρίες που μαζεύω απ’ τον κάθε ρόλο πληροφορούν, εμπλουτίζουν και ενισχύουν τους υπόλοιπους ρόλους. Η ακαδημαϊκή μου ενασχόληση με την παιδική και νεανική λογοτεχνία, για παράδειγμα, από τη μια πληροφορείται από τις εμπειρίες που είχα ως δάσκαλος σε δημοτικά σχολεία της Κύπρου κι απ’ την άλλη πληροφορεί το συγγραφικό μου έργο, αφού μου επιτρέπει να κρίνω, να συγκρίνω και να αναλύω σε βάθος τα δικά μου λογοτεχνικά κείμενα. Η αλήθεια, βέβαια, είναι πως την ίδια στιγμή οι διαφορετικοί αυτοί ρόλοι «κλέβουν» χρόνο ο ένας απ’ τον άλλο. Αν δεν είχα τα υπόλοιπα, ας πούμε, θα είχα προ πολλού δημοσιεύσει το πρώτο μου νεανικό μυθιστόρημα το οποίο κυκλοφορεί φέτος.

Κουβαλάμε τις αφηγήσεις και τις αναγνώσεις μας… Ποιο είναι το δικό σας «φορτίο»;

Δε διάβαζα συστηματικά ως παιδί, κάποιες ιστορίες όμως με συνέπαιρναν. Κλασικά μυθιστορήματα κυρίως. Ο Ροβινσών Κρούσος, Οι Τρεις Σωματοφύλακες, όλες οι ιστορίες του Ιούλιου Βερν. Ίσως, να μου άρεσαν γιατί μέσα απ’ αυτά βιβλία μπορούσα να ζήσω τη δράση και την περιπέτεια που απουσίαζαν από τη μουντή μου καθημερινότητα. Δε μου άρεσαν τα βιβλία που περιέγραφαν τα πάντα με υπερβολική λεπτομέρεια και μισούσα τις ιστορίες που δεν είχαν γρήγορο τέμπο και συναρπαστική πλοκή. Παράλληλα έβλεπα πολλές ταινίες, κι αυτές με πολλή δράση και περιπέτεια. Αργότερα, ως ενήλικας, ανακάλυψα τη μαγεία της φαντασίας αλλά και του χιούμορ στην αφήγηση. Πρώτα στην Παιδαγωγική Ακαδημία Κύπρου, μέσα από τις ιστορίες του Ροντάρι και Τα Διόδια της Φαντασίας των Norton Juster και Jules Feiffer. Μετά, στα πρώτα μου χρόνια ως δάσκαλος, μέσα από τα βιβλία του Τριβιζά, του Goscinny, καθώς και άλλων συγγραφέων από Κύπρο, Ελλάδα και Ευρώπη. Οι όμορφες αναγνωστικές εμπειρίες παρέα με τους μαθητές μου, με οδήγησαν στην επιλογή να μελετήσω την παιδική λογοτεχνία σε ακαδημαϊκό επίπεδο στην Αμερική. Εκεί ερωτεύτηκα το σύγχρονο εικονοβιβλίο και, όταν πλέον «ωρίμασα» ως αναγνώστης (στα τριάντα μου), λάτρεψα και την εφηβική λογοτεχνία, Ελληνική και ξένη.

Πώς αυτό μεταπλάθεται, αξιοποιείται, εντοπίζεται στην τέχνη σας;

Γράφω (ή προσπαθώ να γράφω) ιστορίες που θα μου άρεσε να διαβάσω. Οπότε, αυτό που δημιουργώ προσπαθεί να μοιάσει σ’ αυτά που περιέγραψα πιο πάνω. Δεν είναι τυχαίο, ας πούμε, ότι το πρώτο μου νεανικό μυθιστόρημα «Επιχείρηση Λόγος: Το Μυστήριο του Κινητού» είναι επιστημονική φαντασία, όπως ήταν και οι ιστορίες του Βερν. Ούτε είναι τυχαίο το ότι η πλοκή του εκτυλίσσεται με γρήγορο ρυθμό, περιέχει δράση και αποφεύγει τις εκτενείς περιγραφές. Επιχειρεί επίσης εκείνο το όμορφο μπλέξιμο χιούμορ και φαντασίας που τόσο απολαμβάνω ως αναγνώστης, ενώ ο δεκαπεντάχρονος πρωταγωνιστής του παλεύει με τους ίδιους δαίμονες που παλεύουν οι αγαπημένοι μου ήρωες της εφηβικής λογοτεχνίας. Όσο για τον έρωτά μου με το σύγχρονο εικονοβιβλίο… αυτός εκδηλώνεται φανερά στο δεύτερο μου βιβλίο που κυκλοφορεί το 2023.  

Και το γύρω περιβάλλον σας στενότερο ή ευρύτερο; Ποιο ρόλο έπαιξε ή διαδραματίζει;

Η αγάπη της οικογένειας και των φίλων μου είναι η κινητήρια δύναμη και ο κύριος λόγος για ό,τι έχω πετύχει στη ζωή μου, συμπεριλαμβανομένων και των ιστοριών που γράφω.

Αγαπημένο άκουσμα (ιστορία-τραγούδι-φράση);

«Πέτρα (ή Πέτρος) που θέλει να κυλά, ποτέ δε χορταριάζει»

Αγαπημένη εικόνα;

Η θάλασσα το πρωί, η θάλασσα το δείλι.
Η θάλασσα τη μέρα, η θάλασσα το βράδυ.
Η θάλασσα απ’ το βουνό, η θάλασσα απ’ την παραλία.
Η θάλασσα όταν πάω βαρκάδα, η θάλασσα όταν κολυμπώ.
Η θάλασσα το καλοκαίρι, το φθινόπωρο, τον χειμώνα, την άνοιξη.
Η θάλασσα.

Αν δεν αναπνέατε με οξυγόνο, τι θα σας έδινε ζωή;

Το γέλιο των αγαπημένων μου ανθρώπων. Γι’ αυτό απολαμβάνω να τους λέω ανέκδοτα. Για να τους κάνω να γελάνε.

Αν έπρεπε να στερηθείτε κάτι που αγαπάτε πολύ τι θα ήταν αυτό;

Το νησί μου. Το στερούμαι κάθε στιγμή που αναγκάζομαι να είμαι μακριά του.

Αγαπημένο: Όνομα; Λουλούδι; Γεύση; Μυρωδιά;

Όνομα: Δανάη. Η κόρη μου.
Λουλούδι: Το γιασεμί και η γαρδένια. Στο μυαλό μου μοιάζουν αυτά τα δύο…
Γεύση: Επειδή είμαι λιχούδης, θα πω Κυπριακοί και Ελληνικοί μεζέδες.
Μυρωδιά: Η καπνισμένη αύρα του αναμμένου ξυλοκάρβουνου, αναμεμιγμένη με τη μυρωδιά της σούβλας που σιγοψήνεται και το άρωμα των λεμονανθών, μιαν ανοιξιάτικη μέρα στην αυλή του πατρικού μου.

Ένας κακός εφιάλτης;

Το να υποφέρει κάποιος που αγαπώ.

Ένας επόμενος στόχος στη ζωή σας, στην πορεία σας;

Θέλω να αφιερώσω περισσότερο χρόνο στο δημιουργικό κομμάτι της παιδικής λογοτεχνίας, γιατί αυτό είναι που με γεμίζει πιο πολύ αυτό τον καιρό. Ήδη γράφω το δεύτερο βιβλίο στη σειρά «ΛΟΓΟΣ». Ελπίζω τα πρώτα μου βιβλία να βρουν θετική ανταπόκριση, αφού αυτό θα μου έδινε ώθηση για συνέχιση αυτής της πορείας.

Σας δίνω πέντε λέξεις, σας παρακαλώ κάντε μου ένα μικροδιήγημα σε 43 ακριβώς λέξεις (θα προτιμούσα αυτοβιογραφικό): Παιδί, άνεμος, τρικυμία, γλάρος και χέρια.

Σχολείο.
Επιστρέφοντας από διάλειμμα.
«Πάντα αργοπορημένος και με γρατσουνιές στα χέρια!
Αύριο δεν έχει διάλειμμα!»
«Κι οι φίλοι μου, κύριε...;»
- - -
Την επομένη, μετά το διάλειμμα, μπαίνει στην τάξη ο δάσκαλος και βλέπει Ανεμοφτερουγίσματα, Τρικυμία από γλάρους.
Ένα παιδί που χορεύει και γελάει τρανταχτά. 

Σας ευχαριστώ.