Γράφει: Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

Τον πρωτοάκουσα σε μια συναυλία που δόθηκε στο θέατρο Μω, στην Κατερίνη, με το μουσικό σχήμα «Opera Chaotique», που είναι από τα ιδρυτικά μέλη του μουσικοθεατρικού αυτού σχήματος. Τραγουδιστής, performer, συνθέτης και πιανίστας ο Γιώργος Τένορμαν Τζιουβάρας είναι διπλωματούχος Μονωδίας και Ειδικού Μελοδραματικής του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, με συμμετοχές σε πολλές όπερες αλλά και θεατρικέςπαραστάσεις του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος από νεαρή ηλικία.

Έχει εμφανιστεί σε 19 χώρες της Ευρώπης και της Ασίας, μεταξύ των οποίων σε φημισμένα διεθνή φεστιβάλ όπως Secret Garden Party (Λονδίνο), Qatar Jazz Festival (Ντόχα), MBP Fest (Βαρκελώνη), Rouge Fest (Παρίσι) κ.ά. Έκπληξη για μένα όταν είδα το πρώτο του βιβλίο από τις εκδόσεις Απόπειρα. Και συγγραφέας λοιπόν. Τα ερωτήματα πολλά. Τον άφησα να μας τα απαντήσει ο ίδιος με τον δικό του τρόπο.

Γιώργο Τένορμαν Τζιουβάρα ευχαριστώ για τη συνέντευξη που μου παραχωρείς για το Bookia. Εκτός όλων των άλλων, τώρα το κοινό σου σε γνωρίζει και ως συγγραφέα. Πώς προέκυψε η συγγραφή;

Κι εγώ σας ευχαριστώ για το βήμα μέσω της ωραίας αυτής σελίδας. Η αλήθεια είναι πως εδώ και μερικά χρόνια μου γεννήθηκε μια ξαφνική ανάγκη να γράψω ιστορίες μεγαλύτερες και πιο συγκροτημένες από αυτές που έγραφα στα show! Δεν ξέρω ακριβώς τον λόγο. Και αφού μέσα στην καραντίνα είχα πολύ χρόνο, αντί κατάθλιψης, αποφάσισα να γράψω αυτό το βιβλίο, σαν αντίδοτο, σαν φως μέσα στο σκοτάδι.

«Χαρούκι μαρμελάδα από χιονισμένα ρόδα», Πρωτότυπος τίτλος, ιδιαίτερη γραφή που μας ταξιδεύει συνειρμικά στην Ιαπωνία και τη φιλοσοφία της. Μίλησε μας γι αυτό το πρώτο σου συγγραφικό εγχείρημα;

Είναι μια τρυφερή ιστορία παράξενης αγάπης, ακροβατεί ανάμεσα στον σουρεαλισμό και στο παράλογο, αλλά στην ουσία του έχει έναν ρεαλισμό αγγίζοντας θέματα καθημερινά που απασχολούν τον καθένα μας·απλά το κάνει με έναν τρόπο πιο μαγικό ίσως. Οι χαρακτήρες έχουν ιδιαιτερότητες, με αποκορύφωμα την Ακίνα, μια κοπέλα με υπερφυσικές δυνάμεις.

Ποίηση, διαφορετικότητα, μουσική, πραγματικό και φανταστικό. Όλα αγκαλιάζονται σ’ αυτό το βιβλίο. Τα προσωπικά βιώματα σου ενυπάρχουν σε κάποιον ήρωα σου;

Σαφώς, κάθε συγγραφέας συνειδητά ή όχι παραθέτει προσωπικά βιώματα, αληθινά ή όχι!

Γράφει στο οπισθόφυλλο του βιβλίου:» Μια ιστορία που μας καλεί να αναρωτηθούμε αν οφείλουμε να νιώθουμε ευγνωμοσύνη για τη ζωή που μας δόθηκε ή όχι». Πιστεύεις πως οι νεοέλληνες ευγνωμονούν για τη ζωή που τους δόθηκε, όσο δύσκολη αν είναι αυτή;

Η ευγνωμοσύνη θεωρείται μια πολύ σημαντική και βαρύγδουπη λέξη για τον νεοέλληνα, δεν είμαι σίγουρος ότι συμβαίνει αυτό.

Ο Χαρούκι είναι ποιητής. Νιώθεις πως οι ποιητές ζουν σε άλλο σύμπαν, είναι ξεχωριστά άτομα που δεν μπορούν να τους καταλάβουν οι πολλοί;

Ίσως, άλλωστε πολλοί κρύβουν έναν ποιητή μέσα τους, ειδικά στην εφηβεία. Βέβαια, δε νομίζω πως συμβαίνει μόνο με ποιητές ή καλλιτέχνες, αυτό είναι μάλλον ένας συμβολισμός για όλα τα άτομα που είναι διαφορετικά και που νιώθουν πως κανείς δεν τους κατανοεί, πως είναι μόνοι στον κόσμο, πως δεν μπορούν να συνεννοηθούν με κανέναν γι ’αυτό και δίνουν εξαιρετικά μεγάλη σημασία στη φιλία και στον έρωτα, γιατί για αυτούς αξίζει λίγο παραπάνω.

Η Ελλάδα, αν και είναι η χώρα της τέχνης, δεν εκτιμά τους καλλιτέχνες. Αυτό είναι το βαθύ παράπονο όλων των καλλιτεχνών και ιδιαίτερα των ποιητών. Μ’ αυτό το βιβλίο θέλεις να εκφράσεις αυτό το παράπονο; Η φυγή πρέπει να είναι η λύση του ή ο αγώνας του να αναγνωριστεί από την επίπονη δουλειά του;

Όχι, δεν ήταν σκοπός μου να εκφράσω κάποιο παράπονο. Κάθε καλλιτέχνης έχει τον δικό του τρόπο να εκφράζεται, αλλά σίγουρα χρειάζεται υπομονή απεριόριστη και επιμονή, άλλοι είναι πιο εύθραυστοι και άλλοι πιο σκληροί, άλλοι φεύγουν για μακρινά λιμάνια, κι άλλοι μένουν στον τόπο τους. Είναι ένα ταξίδι, σημασία έχει να είμαστε περήφανοι για ότι πετυχαίνουμε, μικρό ή μεγάλο.

Στη σελίδα 73 γράφεις για κοινωνικές συμβάσεις. Οι περισσότεροι καλλιτέχνες δεν άντεξαν αυτές τις συμβάσεις όπως πχ ο Χαλεπάς. Τρανό παράδειγμα της κοινωνίας που οδηγήθηκε στο ψυχιατρείο. Πόσο κακό κάνουν αυτές οι συμβάσεις στην κάθε είδους δημιουργία;

Είναι και αυτές μέσα στη ζωή μας δυστυχώς και είναι στο χέρι μας να μπορούμε να ξεγλιστρούμε από αυτές.

Γράφεις για τη διαφορετικότητα. Είναι δυνατόν να είμαστε όλοι ίδιοι; Γιατί να είναι τόσο δύσκολο στη χώρα μας να την αποδεχτούμε;

Προφανώς και δε γίνεται να είμαστε όλοι ίδιοι, ίσα ίσα. Στη χώρα μας είναι δύσκολο, όμως γίνονται σημαντικά βήματα θεωρώ προς κάθε κατεύθυνση.

Είναι πιο εύκολο να βρεις τον Θεό ή έναν υδραυλικό το Σαββατοκύριακο; Μια πρόταση που μου έκανε εντύπωση και θα ήθελα να μου την εξηγήσεις.

Είναι απλώς ένα ευφυολόγημα για τη δυσκολία του να βρίσκεις έναν υδραυλικό όταν τον θες, και σε συνέχεια, πως είναι μια καλή δουλειά και επικερδής, δεν καταλαβαίνω γιατί όλοι θέλουν τα παιδιά τους να γίνονται δικηγόροι.

Μίλησε μας για το αγριοκέρασο και τις μαρμελάδες. Πώς τα χώρεσες στο Χαρούκι; Έχουν αλληγορικό νόημα στο βιβλίο σου;

Έχουν αλληγορικό νόημα πράγματι, δεν θα ήθελα να τα αποκαλύψω όλα και να κάνω σπόιλερ στον αναγνώστη, όμως με διασκέδασε πολύ όλο αυτό το παιχνίδι των μαρμελάδων στις σχέσεις των παιδιών με τους γονείς. Νομίζω πως όλοι θα δουν λίγο από τον εαυτό τους σε εκείνες τις σελίδες.

«Μη φοβάσαι να πηγαίνεις αργά, να φοβάσαι να στέκεσαι ακίνητος». Πόσο σ’ έχει επηρεάσει η Ιαπωνική φιλοσοφία στη ζωή σου;

Τώρα τελευταία ψάχνοντας την λίγο παραπάνω στην έρευνα μου για το βιβλίο, συνειδητοποίησα πως ταιριάζουμε αρκετά εγώ και η Ιαπωνική φιλοσοφία. Έχουν κι ένα χιούμορ πολύ διαφορετικό επίσης που μου αρέσει.

Πόσοι Νεοέλληνες έχουν καταφέρει την αυτοπραγμάτωση, ιδιαίτερα τώρα με τον εγκλεισμό που ήταν μια μεγάλη ευκαιρία να αναλάβουμε τις ευθύνες μας, να καταλάβουμε ότι το κλειδί που κρατούμε στην τσέπη μας, όπως γράφει ο Τάσος Λειβαδίτης, είναι στο χέρι μας αν το χρησιμοποιήσουμε εμείς ή άλλοι μεταθέτοντας την ευθύνη;

Η αυτοπραγμάτωση μοιάζει επίσης μια πολύ δύσκολη λέξη, κρύβει μια σημαντικότητα κι έναν φόβο. Μα ναι, το κλειδί είναι στα χέρια μας και τώρα είναι η ευκαιρία να ανοίξουμε τις πόρτες, να ανοίξουμε τα παράθυρα, κι όπως λέει κι ο Εμπειρίκος, να ανοίξουμε τις ψυχές μας. Ο εγκλεισμός ήταν ευκαιρία για αυτό.

Γράφεις στη σελίδα 167 πώς «ποιος καλλιτέχνης τα έχει λυμένα τα θέματα». Κάνοντας τον συνήγορο του διαβόλου, μπορεί να πει κάποιος: Πώς θέλεις να αλλάξεις τον κόσμο αν δεν αλλάξεις πρώτα τον εαυτό σου»;

Σίγουρα, όμως κοιτώντας τη μεγαλύτερη εικόνα, όταν το πρόβλημα είναι η επιβίωση, καμιά φορά ο κόσμος σκέφτεται πρώτα αυτό και έπειτα να αλλάξει τον κόσμο. Όμως, θα σκεφτώ πάλι αισιόδοξα, πως ο κόσμος ίσως αλλάξει προς το καλύτερο. Ίσως πιστεύω στα θαύματα.

Όσες φορές έτυχε να σ’ ακούσω σε συναυλία, λες ενδιάμεσα μερικές τέτοιες ιστορίες. Τις γράφεις νωρίτερα ή τις εμπνέεσαι εκείνη την ώρα; Θα μπορούσα να υποθέσω πως αυτό το βιβλίο γεννήθηκε μέσα από τις συναυλίες σου;

Τις γράφω νωρίτερα, άλλες εγώ και άλλες ο συνεργάτης μου ο Χρήστος. Πάντα φυσικά υπάρχει χώρος για αυτοσχεδιασμό. Όμως όχι, το βιβλίο αυτό γεννήθηκε σε στιγμές χαλάρωσης και φυγής, σε στιγμές ονειροπόλησης και αέρινης απόδρασης.

Η όπερα είναι ξεχωριστή μουσική. Ήταν μια μουσική που την κουβαλούσες χρόνια μέσα σου και την εμπλούτισες με τις σπουδές σου δίνοντας το στίγμα σου;

Από μικρός κουβαλούσα την πιανιστική και ορχηστρική μουσική μέσα μου, τα παιδικά μου χρόνια ήταν γεμάτα Σοπέν, Λιστ και Τσαϊκόφσκι. Την όπερα την αγάπησα από τα 17 μου και μετά, με ακολουθεί και πάντα θέλω να δίνω ένα στίγμα στις παραστάσεις μου.

Όταν διαβάσει ο αναγνώστης τα ονόματα των μουσικών και των συγγραφέων που υπάρχουν μέσα στο βιβλίο, θα καταλάβει πως έχεις μια διαφορετική παιδεία από τα συνηθισμένα. Πιστεύεις πως τα οικογενειακά βιώματα έχουν παίξει βασικό ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα σου;

Η δισκοθήκη των γονιών, ή η κασετοθήκη, παίζουν τρομερό ρόλο στη διαμόρφωση του μουσικού χαρακτήρα και όχι μόνο. Είμαστε μέρος των γονιών μας, εγώ τους χρωστάω πολλά, και σαφώς πιστεύω πως τα παιδικά βιώματα στη Λεπτοκαρυά με έχουν επηρεάσει.

Δυο χρόνια σχεδόν δεν έγιναν συναυλίες, δεν υπήρχαν ανοιχτά θέατρα. Μεγάλο πλήγμα για τον Πολιτισμό. Πώς βίωσε δημιουργικά τον εγκλεισμό ο Γιώργος Τένορμαν Τζιουβάρας;

Έγραψα αυτό το βιβλίο, που ήταν κάτι σημαντικό για μένα, έπαιξα πολύ σκάκι και το αγάπησα περισσότερο. Φυσικά γράφω πάντα μουσική, κι έχω γράψει και το soundtrack του Χαρούκι.

Δύο χρόνια όμως που για την τέχνη ήταν δύσκολα, και ελπίζω η ζημιά να μην είναι ανεπανόρθωτη, αυτός ο χειμώνας θα το δείξει.

Ποια είναι η γνώμη σου για το Bookia, όσον αφορά την προβολή των συγγραφέων και των έργων τους;

Είναι εξαιρετικά σημαντικό και ζωογόνο να υπάρχουν προσπάθειες σαν το Bookia. Το βιβλίο δεν πρέπει να εξαφανιστεί, έχουμε ανάγκη οι νέοι συγγραφείς την προβολή, έχουμε ανάγκη να μας διαβάσει ο κόσμος, να μας δώσει μια ευκαιρία να δείξουμε τι αξίζουμε.

Πριν σε ευχαριστήσω για τη συνέντευξη και τον χρόνο σου, υπάρχει κάτι καινούργιο στον σκληρό δίσκο του υπολογιστή;

Σαφώς υπάρχει. Ένα βιβλίο, διαφορετικό κάπως σε στυλ από αυτό, ένα ψυχολογικό θρίλερ θα έλεγα μάλλον, αν και φυσικά έχει αυτή τη γραφή που με χαρακτηρίζει. Επίσης, κι ένα νέο αυτοβιογραφικό κωμικό show ως Tenorman.

Όλα θέλουν τον χρόνο τους. Όταν έχεις πολύ έμπνευση καμιά φορά μπερδεύεσαι, ενυπάρχει πάντα κίνδυνος και χρειάζεται συγκέντρωση στον στόχο ώστε να μην παρασυρόμαστε. Άρα, θα συγκεντρωθώ κι όλα θα γίνουν!

Κι όπως είπε κι ένας σοφός : 起死回生