Η πτώση των σοσιαλιστικών καθεστώτων μετά το 1990, έφερε το ξύπνημα του εθνικισμού σε εθνικές ομάδες που ήταν καταπιεσμένες (π.χ. Μουσουλμάνοι της Βουλγαρίας), ή σε εθνικές ομάδες, που θεωρούσαν ότι ήταν παραγκωνισμένες και μειωμένες στα πολυεθνικά σοσιαλιστικά κράτη π.χ. (Σέρβοι της Γιουγκοσλαβίας).
Ξένες προπαγάνδες έπιασαν αμέσως δουλειά, τόσο για να διαμελίσουν τα πτώματα των διαλυμένων κρατών, εξασφαλίζοντας σφαίρες γεωστρατηγικής επιρροής και αγορές, όσο και εξαγορά συνειδήσεων για εξυπηρέτηση της ματαιοδοξίας κάποιων ηγητό-ρων (π.χ.Πάπας-Βατικανό).
Εμφανίστηκαν λοιπόν θεωρίες, πολυτελείς εκδόσεις, εκπομπές κ.λπ. χρηματοδοτούμενες κυρίως από το εξωτερικό (π.χ. Ίδρυμα Σόρος), οι οποίες μέσα από κάποιες δήθεν μελέτες για το ένδοξο παρελθόν των εθνοτήτων, υποδαύλιζαν τον εθνικισμό σε ακραία όρια. (Αλβανική ιστορία, "μαϊμού" Μακεδονικό έθνος στα Σκόπια...).
Στα πλαίσια αυτών των θεωριών, βλέπουμε ακούμε και διαβάζουμε σε επίσημα σχολικά και ακαδημαϊκά βιβλία, ότι: Οι Ινδοευρωπαίοι κατάγονται από τους αρχαίους Αλβανούς, τους Ιλλυριούς δηλαδή, ότι όλες οι ευρωπαϊκές γλώσσες κατάγονται από την Ιλλυρική, ότι όλοι οι πολιτισμοί, ακόμα και αυτός της Αιγύπτου δημιουργήθηκαν από τους Ιλλυριούς! Το ότι φυσικά, δεν υπάρχει καμιά επιστημονική απόδειξη, πως οι Αλβανοί έχουν σχέση με τους Ιλλυριούς, είναι λεπτομέρεια...[...]