Φωτεινή Τσαλίκογλου-«Ο Αζόρ και ο κύριος των εννιά»-εκδόσεις Καστανιώτη

Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

«Αν με αγαπήσεις, θα αγαπηθείς».

Τον προηγούμενο χειμώνα του εγκλεισμού, γύρω στις εννιά το βράδυ, έβλεπα πολλούς πολίτες από το παράθυρο μου να κρατούν από ένα σκυλί για να το βγάλουν βόλτα, για να ξεμουδιάσουν από την κλεισούρα που είχαν αναγκαστεί να υποστούν, λόγω κορονοιού. Πολλά αδέσποτα σκυλιά είχαν βρει τότε καταφύγιο σε ζεστά σπίτια προκειμένου να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες των αφεντικών τους. Ένα από αυτά μπορεί να ήταν και ο Αζόρ που υιοθετήθηκε από τον κύριο των εννιά.

Στην αρχή μου φάνηκε για παραμύθι αλλά δεν είναι. Αντίθετα η συγγραφέας μου έδωσε μια πολύ τρυφερή και ανθρώπινη ιστορία που δεν αφήνει κανέναν αναγνώστη ασυγκίνητο. Ψυχολόγος και Πανεπιστημιακός η ίδια, συγγραφέας είκοσι δύο βιβλίων και συμμετοχών σε συλλογικά έργα, γνωρίζει καλά πως να προκαλεί έντονα συναισθήματα με τον μεστό και αφαιρετικό της λόγο. Χωρίς περιττές λέξεις, χωρίς εντυπωσιασμούς και κραυγαλέες προτάσεις για να συγκινήσει, παρά με «όπλο» της την απλότητα, κατάφερε να με συγκινήσει. Είναι ταλέντο να κλείνεις μέσα σε είκοσι δυο σελίδες όλα αυτά τα συναισθήματα που γέννησε αυτό το όμορφο βιβλίο. Όποιος έχει διαβάζει άλλα παλιότερα βιβλία της, πιστεύω πως τον έχει κερδίσει η γραφή της.

Η Φωτεινή Τσαλίκογλου αν και πανεπιστημιακός, δεν μας διδάσκει μέσα από αυτό το βιβλίο πως θα συμπεριφερόμαστε σε μια ζώσα ψυχή. Δεν είναι σκοπός άλλωστε αυτός της λογοτεχνίας. Αντίθετα, βάζει τον σπόρο μέσα από την πλοκή της κάθε ιστορίας, ώστε να μας βοηθήσει έμμεσα να ξαναγεννηθούμε, να βελτιωθούμε και να δούμε τη ζωή αλλιώς. Αντί τον Αζόρ μπορεί να ήταν ένα παιδί των φαναριών, ή ένα παρατημένο παιδί σε ορφανοτροφείο ή σε αναμορφωτήριο που αφέθηκε στην τύχη του. Το βιβλίο έχει τη δύναμη να γκρεμίσει το Εγώ μας και να νιώσουμε την αξία της συντροφικότητας, του μαζί, που τόσο το είχαμε και συνεχίζουμε να το έχουμε ανάγκη στη ζωή μας όπως το οξυγόνο.

Εντέλει, γεννιέσαι ξανά/Είναι αλήθεια ότι, όταν γεννιόμαστε/δεν είμαστε ένας. Είμαστε πολλοί./Μόνο όταν πεθαίνουμε είμαστε ένας.

Μας δίνει μέσα από τον λόγο της, την αξία της φιλοζωίας, την αξία του χαδιού και της ευγνωμοσύνης. Ιδανικά και αξίες που μπορεί να έχουμε βάλει στο περιθώριο της ψυχής μας. Μπορώ να το χαρακτηρίσω αλληγορικό, δίνοντας στον Αζόρ ανθρώπινη φωνή, έντονα συναισθήματα που μας λυγίζουν και μας ταρακουνούν. Μας προβληματίζει σε μια εποχή που ο άνθρωπος επιμένει να είναι κτητικός, εξουσιαστής αλλά τελικά όλα είναι μια ιδέα. Παλεύει να αντέξει κρατώντας ένα λουρί αλλά τελικά και ο ίδιος είναι εξουσιαζόμενος. Μέσα από την γλαφυρή πένα της γεννούνται η αγάπη, η μη διαφορετικότητα ενώ τα μηνύματα που εκπέμπει είναι η μη εκμετάλλευση των ζώων, η φιλία και οι αρμονικές σχέσεις ανθρώπων με όλες τις ζώσες ψυχές αυτού του πλανήτη. Από την ώρα που το διάβασα, ομολογώ πως βλέπω τα αδέσποτα σκυλιά με άλλη ματιά μετά τον εγκλεισμό. Να τρέχουν μόνα, φορώντας το περιλαίμιο ψάχνοντας τη χαμένη αγάπη. Θυμώνω με τον κάθε εξουσιαστή άνθρωπο που τα κλωτσά, τα παρατά στον δρόμο και αδιαφορεί γι’ αυτά. Καλοτάξιδο κυρία Τσαλίκογλου!

Kύριε, με είδατε;

Eίδατε εμένα ή κάποιο ομοίωμά μου;

Kύριε, σ’ εμένα απευθύνεστε;

.