Στις σελίδες του παρουσιάζεται μια σειρά από κειμήλια, ίχνη του Αγώνα που οδήγησε στην Ανεξαρτησία. Μέσα από αυτά αντανακλάται η καθημερινότητα των Ελλήνων ως υπηκόων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με την ήπια και σιωπηλή διατήρηση της εθνικής συνείδησης, αλλά παράλληλα και οι δραστηριότητες ευημερίας των Ελλήνων, όπως και εκκωφαντικά επαναστατικά γεγονότα. Παράλληλα, μέσα από τα υποστηρικτικά αποσπάσματα κειμένων από αρχειακές πηγές και επιστημονικές δημοσιεύσεις, ιχνηλατείται και η μετάλλαξη της ελληνικής γλώσσας -λεκτικά, συντακτικά, εκφραστικά- από τον 16ο αιώνα μέχρι και τις ημέρες μας.

Τα αντικείμενα που προβάλλονται -ενδεικτικά του πλουσιότατου πολιτιστικού αποθέματος του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου- προέρχονται από το Αρχείο Ιστορικών Εγγράφων, τη Βιβλιοθήκη και τις Συλλογές του, τεκμηριωμένα από τους επιστημονικούς συνεργάτες του.