Φανταστικό!!!

ΜΕΣΟ ΤΕΧΝΗΣ!! Λίτσα Κοντογιάννη

Είναι πάντα μεγάλη μας χαρά να διαπιστώνουμε την πολύ αξιόλογη πορεία που διανύουν μερικοί συγγραφείς και το πόσο πολύ βελτιώνεται και ωριμάζει η γραφή τους. Σε αυτή την κατηγορία θεωρώ πως ανήκει η κυρία Τέκου.

Μας παρουσιάζει ένα υπέροχο, ατμοσφαιρικό νέο βιβλίο, που κινείται χωρικά στο χωριό των σφουγγαράδων στην Κάλυμνο και φτάνει μέχρι τη Γαλλία. Χρονικά ξεκινά από τα χρόνια της ιταλικής κατοχής το 1934 και καταλήγει στη γερμανική κατοχή, μέχρι το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Ένα μυθιστόρημα που υμνεί την πραγματική αδελφική φιλία, ένα από τα πιο σημαντικά και καθοριστικά πράγματα στη ζωή του ανθρώπου και όποιος την βιώνει είναι πραγματικά πάρα πολύ τυχερός. Μια τέτοια φιλία μπορεί να γίνει η οικογένεια που ποτέ δεν είχαμε ή μπορεί να μας καταστρέψει από κάθε άποψη.

Γύρω από αυτόν τον άξονα υπάρχει και η συζυγική αλλά και η αγάπη που έχουν τα μέλη μιας οικογένειας και κρατά αυτά τα μέλη δεμένα μεταξύ τους.

Η γραφή της συγγραφέα είναι μεστή, ρεαλιστική αλλά και πολύ καλά δεμένη αφηγηματικά, δεν φλυαρεί, δεν κάνει πουθενά κοιλιά, δίνει μια άψογη εικόνα της κοινωνίας της εποχής, τόσο στην Κάλυμνο, όσο και στη Γαλλία μέσα σε έναν φόντο γεμάτο με πολλά ιστορικά γεγονότα.

Πώς να μην λατρέψει κανείς τους ήρωες της ιστορίας, να συγκινηθεί με όσα αντιμετωπίζουν στη ζωή τους, όσο ζουν στην Κάλυμνο, πώς να μη συμπάσχουμε με τον αγώνα των σφουγγαράδων και με τον αγώνα επιβίωσης σε ένα ξένο τόπο, στη προσπάθειά τους να χτίσουν ένα σπιτικό από την αρχή. Και μην ξεχνάμε τον αγώνα τους ενάντια σε ένα τέρας που έχει άπειρα πρόσωπα, όπως εκείνο της φτώχειας, του ιταλού κατακτητή, της ξενοφοβίας, του ρατσισμού, αυτού που κακοποιεί μικρά αγόρια κλπ.

Στον αντίποδα υπάρχουν τα κίτρινα λουστρίνια. Αυτά συμβολίζουν ότι πραγματικά αξίζει στη ζωή, τη φιλία, την αγάπη και τον έρωτα, την αντίσταση στο κακό, την ελπίδα και την ανθρωπιά.

Στα καλύτερα και πιο δυνατά μυθιστορήματα αυτού του έτους ανήκει και αυτό το πόνημα της κυρίας Τέκου. Αναζητήστε το!

Ιφιγένεια Τέκου-Δεξί κίτρινο λουστρίνι-Εκδόσεις Ψυχογιός

Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

«Κανείς δεν μπορεί να μας λυγίσει αν εμείς δεν του δώσουμε το δικαίωμα»

Παρακολουθώ την Ιφιγένεια Τέκου από την αρχή της συγγραφικής της πορείας. Συγκεκριμένα έχω διαβάσει όλα της τα βιβλία που απευθύνονται στους ενήλικες. Και κάθε φορά λέω πως αυτό είναι το καλύτερο της. Μα την επόμενη καθηλώνομαι ξανά να το διαβάσω με μια ανάσα. Η αιτία; Το «Δεξί κίτρινο λουστρίνι» είναι ένα βιβλίο με ιστορικές αναφορές, με ακριβή έρευνα και όμορφο λόγο, με εικόνες που δεν ήθελα να ξεφύγουν από τα μάτια μου. Καταπιάνεται με μια χρονική περίοδο και ένα τόπο που δεν γνώριζα τόσο βαθιά την ιστορία του. Έχω επισκεφτεί την Κάλυμνο, γνωρίζω για την αρρώστια των σφουγγαράδων αλλά δεν ήξερα ότι από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα μεγάλος αριθμός Ελλήνων της Δωδεκανήσου αλλά και προσφύγων της Μικράς Ασίας, αλλά και των Αρμενίων, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πατρίδα του και να εργαστεί κάτω από δύσκολες και επικίνδυνες συνθήκες στις αλυκές της περιοχής Καμάργκ, στο Δέλτα του Ροδανού, στη νότια Γαλλία. Μια άγνωστη πτυχή της ιστορίας μας που η Ιφιγένεια Τέκου μας την παρουσιάζει μέσα από τις σελίδες του πλεγμένη με τον μύθο. Τόσο ζωντανό που θα μπορούσε να ανήκει στην Ιστορία.

Οι ηρωίδες της έζησαν το 1934, χρόνια Ιταλικής κατοχής στην Κάλυμνο. Όσο και να έχουμε την εικόνα πως οι Ιταλοί δεν έκαναν τα έκτροπα που έκαναν οι Γερμανοί, αλλά έφεραν τον πολιτισμό τους, γνωρίζουμε την μισή αλήθεια. Έδειξαν κι αυτοί το πρόσωπο του κατακτητή. Η Θεμελίνα και η Χριστίνα, συμμαθήτριες και αδελφικές φίλες, μοιράζονται τα πάντα: σκέψεις, όνειρα, φοβίες. Δυο χαρακτήρες που με συγκίνησαν, με συγκλόνισαν για όλα αυτά που βίωσαν και στάθηκαν δυνατές. Τόλμησαν πολλές φορές και τα κατάφεραν. Κάπου χώρισαν οι δρόμοι τους αλλά δεν σταμάτησαν να αγωνίζονται. Το τέρας που αλωνίζει το νησί τους ήταν η αιτία της μετανάστευσης τους. Ο Ιταλός διοικητής του νησιού φέρεται ως δράστης αποτρόπαιων πράξεων όπως φρικιαστικοί βιασμοί και θάνατοι. Απρόοπτα γεγονότα χωρίζουν βίαια τις δυο φίλες κρατώντας η κάθε μια από ένα κίτρινο δεξί λουστρίνι, συμβολικό αντικείμενο μέσα στο μυθιστόρημα. Μου άρεσε η γλυκύτατη Νομική που ενώ έχασε τον σύντροφο της στη θάλασσα, έσφιξε τα δόντια και τα κατάφερε. Στο πρόσωπο της καθρεφτίζονται όλες οι νησιώτισσες που τα έχουν βρει με τον χάρο και τον παλεύουν. Γιατί η ζωή συνεχίζεται και δεν υπάρχουν περιθώρια για οπισθοχώρηση. Με την αναγκαστική φυγή των ηρώων της σε μια δεύτερη πατρίδα που έζησε σε αντίξοες συνθήκες, βιώνουμε τον εξευτελισμό και την περιφρόνηση. Τον φόβο και την απαξίωση. Τη φτώχια και τα στυγνά αφεντικά που ορίζουν τις ζωές τους. Τους αγώνες και η πάλη των μεταναστών για τα δικαιώματα τους. Ξύνει η συγγραφέας τη μνήμη όσων έχουν λησμονήσει αυτά που βίωσαν οι μετανάστες μας. Το αλάτι και η θάλασσα. Για μένα λειτούργησαν ως συμβολισμοί μέσα στο μυθιστόρημα. Η θάλασσα συμβολίζει το αίμα του πλανήτη. Είναι ζωτική, αλατώδης, γεμάτη ενέργεια μέσα και συγχρόνως δότρια ζωής. Ενώ το αλάτι για τους αρχαίους Έλληνες συμβολίζει τη φιλία και την αλληλεγγύη. Με αυτό επισφράγιζαν τις συμφωνίες τους. Στη δεύτερη πατρίδα τους λοιπόν στο Σαλέν ντε Ζιρό, στη Νότια Γαλλία, οι συνθήκες εργασίας στις αλυκές είναι παραπάνω από σκληρές, ενώ όλοι οι ξένοι έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι με τον ρατσισμό, τα στυγνά αφεντικά και την απόλυτη φτώχεια.«Δεν χρειαζόταν πάνω από δυο μέρες για να αντιληφθείς πως οι γηγενείς, που ως επί το πλείστον αποτελούσαν το προσωπικό του Σολβέ, απέφευγαν όπως ο διάβολος το λιβάνι τους ξένους και σε πολλές περιπτώσεις τους αντιμετώπιζαν εχθρικά.» Η ζωή τούς τα φέρνει όμορφα σε προσωπικό επίπεδο. Νέες φιλίες, έρωτες και μικρές ευτυχισμένες στιγμές κάνουν τον καιρό να περνά γρήγορα. Η δυναμική Σεβαστή, ο ηττοπαθής Ιορδάνης που κοιτά τον εαυτό του, ο αγωνιστής Μανώλης που έμεινε στη Καλύμνια γη, ο αδύναμος Στέφανος παίζουν κυρίαρχο ρόλο στο μυθιστόρημα. Χαρακτήρες που ξετυλίγονται, δοκιμάζονται, αγωνίζονται, συμπαθιούνται και αντιπαθιούνται από τους αναγνώστες. Όταν ξέσπασε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος όλα ανατρέπονται, αναδιπλώνονται και φανερώνονται νέες ζωές στους ήδη υπαρκτούς πρωταγωνιστές ενώ προστίθενται νέοι που μας κρατούν την ανάσα. Γιολάντα, Ζωή, Μαξ ή Αντρέ, Φλώρα….. Εγκλήματα, δωσίλογοι, στρατόπεδα αιχμαλωσίας, κρεματόρια, Αντίσταση και ένας παθιασμένος έρωτας γεννημένος μέσα στις φλόγες του πολέμου, πεισμώνουν τη θέλησή της για ζωή. Τυχαίο το κίτρινο χρώμα που διάλεξε η συγγραφέας για τα λουστρίνια της; Προβάλλονται γεγονότα μέσα στο βιβλίο από τους αγώνες των λαών στα χρόνια της Αντίστασης και όχι μόνο δίνοντας εικόνες που σε ταράζουν. Μαθαίνουμε για τους Εβραίους του Παρισιού που οδηγήθηκαν στον θάνατο χωρίς την στήριξη του Γαλλικού λαού που παραδόθηκε αμαχητί στους Γερμανούς κατακτητές.

Πολλές ανατροπές και ένα απρόσμενο τέλος. Συγκίνηση και θυμός. Δεν θέλω να προχωρήσω για να μη μου ξεφύγει κάτι και χαθεί τούτο το ταξίδι. Σας το συστήνω ανεπιφύλακτα. Καταθέτω κάποιες από τις προτάσεις που μου άρεσαν αν και τσάκισα περισσότερες σελίδες. Καλοτάξιδο να είναι τούτο το ταξίδι στην μνήμη γνωρίζοντας αξίες και ιδανικά που ίσως λησμονήσαμε !

«Θα τα φοράμε μαζί», πρότεινε η Χριστίνα μόλις αντιλήφθηκε τη λαχτάρα της καλύτερής της φίλης. «Μια μέρα εσύ, μια μέρα εγώ. Έτσι κάνουν οι φίλες• μοιράζονται τα πάντα».

«Μας κατηγορούν ότι τους τρώμε το ψωμί, αλλά η αλήθεια είναι πως δεν θα δούλευαν ποτέ εκεί που δουλεύουμε εμείς….»

«Νομίζεις ότι στον πόλεμο έχει σημασία αν είσαι άντρας ή γυναίκα; Τα ίδια έχουμε να χάσουμε. Παραείναι πολύτιμη η ελευθερία μου για να την αφήσω στα χέρια των άλλων»

«Πως θα μεγαλώσει με σεβασμό στη ζωή αν δεν τον αφήνουμε να κοιτάξει κατάματα τον θάνατο;»