Πραγματικά δεν μπορώ να πω κάτι λιγότερο από συγχαρητήρια και μπράβο στην συγγραφέα...

Ακόμη και για την Ισιδώρα που σ'ένα σημείο είπα "ααα το ήξερα ότι θα γίνει αυτό".. τσουπ άλλαξαν όλα!!!

Αξίζει να το διαβάσουν όλοι αυτό το βιβλίο

Η Τέσυ Μπάιλα είναι από τους συγγραφείς που δεν βγάζουν βιβλίο κάθε χρόνο. Έτσι κάθε φορά ο χρόνος που μεσολαβεί για να πάρω στα χέρια μου το καινούργιο δημιούργημα της, με κάνει να αδημονώ και να το περιμένω με μεγάλη λαχτάρα. Είμαι λάτρης της γραφής της και της εξαιρετικής θεματολογίας που κάθε φορά επιλέγει να εντάξει στα κείμενα της,Τις νύχτες έπαιζε με της σκιές είναι ένα ιστορικό-κοινωνικό μυθιστόρημα με κέντρο τον άνθρωπο και την τέχνη, Με κινητήριο μοχλό τις περιστάσεις, αλλά και τις προσωπικές επιλογές σκιαγραφεί έναν εξαιρετικά ευαίσθητο και εύθραυστο ήρωα που ορίζει την ζωή του και τα βιώματα του μέσα από την τέχνη του, την ζωγραφική. Ο Ανέστης είναι ο κεντρικός πρωταγωνιστής. Δίπλα στον Ανέστη όμως ξεχωριστοί δευτεραγωνιστές σημαδεύουν την ζωή του, σημαντικά και ανεξίτηλα. Δίνουν στην μορφή του την ουσία ενός διδακτικού και ολοκληρωτικού περάσματος σε έναν κόσμο με πολλά ψεγάδια και ελαττώματα. Με πολλά όμως παράλληλα δυνατά και σπουδαία ιδανικά που σκεπάζουν κάθε ίχνος ασχήμιας. Αυτό είναι το μεγαλείο του συγκεκριμένου βιβλίου, Η εναλλαγή ανάμεσα στο άσχημο και το όμορφο, το αληθινό και το ψεύτικο, την ειρήνη και τον πόλεμο. Τον ηρωισμό και την προδοσία, Το πείσμα και την παραίτηση. Στην ουσία καθρεπτίζεται ολόκληρη η ανθρώπινη φύση μέσα από ένα ιδιόμορφο μυθιστόρημα που έχει πολλές προεκτάσεις, αλλά και πολλές ερμηνείες,Η ιστορία ξεκινάει με μια αύρα μυστηρίου καθώς ένας άντρας επισκέπτεται το πέτρινο ερημωμένο σπίτι στο οποίο γεννήθηκε και μεγάλωσε ο Ανέστης, Με μια εκπληκτικά παραστατική αντανάκλαση φανερώνεται η φθορά του χρόνου πάνω τόσο στα πρόσωπα, όσο και στα αντικείμενα. Ο Χρόνος χάνεται, γίνεται ένας ανάλαφρος ίσκιος και φωτίζει τις περιφερόμενες σκιές εκείνων που έζησαν σε αυτό το πέτρινο σπίτι. Με έναν περίτεχνο λογοτεχνικό λόγο που περικλείει σε μια και μόνο εικόνα ταυτόχρονα την ευτυχία και την δυστυχία, η συγγραφέας μας μεταφέρει στην απόλυτη αλήθεια μιας πραγματικότητας που διχάζεται σε αντιφατικές εκδοχές και εικασίες.

"Στο χέρι της έλαμπε ακόμα το δακτυλίδι του γάμου της, ομολογώντας έναν έρωτα- ή την ανελέητη έλλειψη του -ποιος ξέρει."

"Πάντα με εντυπωσίαζαν τα ντουβάρια στα παλιά σπίτια. Τα συγκεκριμένα θα πρέπει να ξεπερνούσαν σε πάχος τους ογδόντα πόντους. Σχημάτιζαν μεγάλα περβάζια και έκαναν το σπίτι να μοιάζει με απάτητο φρούριο, μπροστά στην θάλασσα. Λες και χρειαζόταν τόσο πάχος για να περιορίσει την ηθική των ενοίκων του- ή μήπως για να φυλακίσει την ψυχή τους; Μέσα στις τεντωμένες αναμνήσεις και τις δυνατές επισκέψεις πίσω στον χρόνο αρχίζουμε να μαθαίνουμε για τις στιγμές της ζωής του Ανέστη. Μέσα από τον άγνωστο αφηγητή αρχίζει να ξετυλίγεται το κουβάρι του βίου ενός ζωγράφου που έμαθε να μιλά με τους καμβάδες του. Τις μπογιές και τα πινέλα του. Γεννήθηκε την ημέρα της μεγάλης Σφαγής του Μεγάλου Κάστρου στις 25 Αυγούστου του 1898. Η μητέρα του Δανάη πέθανε στην γέννα και ο πατέρας του ο Γιώργης. του χρεώνει την ευθύνη για τον θάνατο της γυναίκας του. Με αυτή την σκιά της πατρικής απόρριψης θα ανατραφεί και θα μεγαλώσει, Την ανατροφή του ουσιαστικά την αναλαμβάνει ο παππούς του Λεωνίδας και η θεία του Λουλουδιά. Μαζί του μεγαλώνει σαν αδερφή του και ένα κορίτσι η Μυρσίνη, που σώθηκε την ημέρα της σφαγής απο τον πατέρα του. Η στιβαρή, αγέρωχη και εμβληματική μορφή του παππού Λεωνίδα θα αγκαλιάσει τον μικρό Ανέστη, Στην σοφίτα του Πέτρινου σπιτιού ο παππούς θα τον φέρει σε επαφή με την τέχνη της ξυλουργικής και μέσα από αυτή την τέχνη θα ανακαλύψει την κλίση του και την αγάπη του για τα χρώματα και την ζωγραφική. Από την στιγμή που ανακαλύπτει την αγάπη του για την ζωγραφική έχει σαν σκοπό να μπορέσει να πάει στην Αθήνα και να σπουδάσει την τέχνη του. Κάτι που τελικά θα πραγματοποιήσει με πρώτο βήμα την φυγή του από το πατρικό του σπίτι. Στα δεκαπέντε του, μέσα στην νύχτα, θα φύγει για να κυνηγήσει το όνειρο του, αλλά και να ξεφύγει από την σκιά του πατέρα του.Στον δρόμο του θα βρεθεί ο Μικέλε, ένας άντρας γεμάτος ζωή και χαρά, Ένας άντρας που θα του σταθεί σαν φίλος, σαν αδερφός σαν το δεύτερο μισό του ίδιου του, του εαυτού. Τα δυο χρόνια που θα ζήσει φιλοξενούμενος στο σπίτι της οικογένειας του Μικέλε, θα τον φέρον αντιμέτωπο με νέα δεδομένα και με ένα μοναδικό καινούργιο συναίσθημα, τον έρωτα. Έχοντας πάντα μαζί του τις σκιές του. Τις σκιές του φόβου, τις σκιές των τύψεων, Τις σκιές μιας παρουσίας που τον δένει με τα δεσμά του έρωτα. Τις σκιές της αγωνίας για το πως συνεχίζουν την δικιά τους ζωή τα αγαπημένα του πρόσωπα. Ο παππούς του Λεωνίδας, η θεία του Λουλουδιά, η σαν αδερφή του Μυρσίνη. Αλλά και η μεγάλη σκιά για την τύχη του πατέρα του, που τον κυκλώνει με μια μεγάλη και σκοτεινή ενοχή.Όταν τελικά φτάνει στην Αθήνα και μπαίνει στην σχολή καλών τεχνών, το όνειρο του δείχνει να παίρνει ουσιαστικά σάρκα και οστά. Ο Α Παγκόσμιος πόλεμος όμως και ο Εθνικός διχασμός βάζει σε μια εφιαλτική τροχιά το όμορφο παραμύθι του, Το ζοφερό άγγιγμα του πολέμου, θα δοκιμάσει τις αντοχές του, και θα ορίσει τον ουσιαστικό προορισμό του, κάνοντας τον βίαια να υπακούσει σε ένα απροσδόκητο πεπρωμένο.Μέσα από την συγκλονιστική ζωή του ζωγράφου αποτυπώνονται καταπληκτικά -χωρίς να γίνονται κουραστικές με πολλές λεπτομέρειες- ιστορικές στιγμές που καθόρισαν την ιστορία του τόπου μας, Η τελευταία μεγάλη σφαγή του 1898 των Κρητών απο τους Τούρκους. Η δημιουργία της Κρητικής Πολιτείας, η Επανάσταση στο Θέρισσο το 1905. Η Ένωση της Κρήτης με την υπόλοιπη Ελλάδα. Και τέλος ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος, ο Διχασμός, ο πόλεμος των χαρακωμάτων στα πολύπαθα εδάφη της Μακεδονίας.Ένα ταξίδι δια πυρός και σιδήρου ανάμεσα στην ζωή, στον θάνατο και την Τέχνη. Την νίκη και την ήττα της Ανθρώπινης σάρκας και της Ανθρώπινης ψυχής απέναντι στους φανερούς και κρυφούς πόθους, Στα απροσδόκητα και μη αναστρέψιμα γεγονότα που όρισαν και ορίζουν την ζωή μέσα στην βρώμικη λογική ενός πολέμου.

Άψογη η εναλλαγή των εικόνων στην ειρήνη και στον πόλεμο. Η δυνατή φιλία, ο σιωπηλός έρωτας. Η αποτύπωση της ανθρώπινης υπόστασης μέσα στις ζωγραφιές του Ανέστη. Ο θυμός του, η απελπισία του, άλλα κυρίως η εξιλέωση του απέναντι σε ένα πεπρωμένο που τον έφερε αντιμέτωπο με την φρίκη και την οδυνηρή επιλογή. Η απελευθέρωση του από το βαρύ φορτίο της ανάγκης να ακολουθήσει κάτι βίαια και άμεσα. Η τέχνη του, τον απεγκλωβίζει και τον εξαγνίζει. Του δίνει την διέξοδο που δεν μπορεί να του δώσει κανένα άλλο μέσον επάνω σε αυτόν τον κόσμο. Όσα δεν μπορεί να αρθρώσει σε λέξεις, τα σχηματίζει σε εικόνες. Ζωγραφίζει για να μην ξεχάσει. Ζωγραφίζει για να δώσει ανάσα και πνοή στις σκιές των φόβων του και των προσδοκιών του. Να δώσει μορφή στην ουσία και τον σκοπό της ανθρώπινης περιπέτειας. Μέσα από τον πόλεμο, τον έρωτα και την γυναίκα διασώζει την μνήμη μιας δυνατής και ισχυρής φιλίας, αλλά κυρίως δυναμιτίζει συθέμελα την ουσία της ίδιας της τέχνης που σκοπός της δεν είναι να δείχνει μόνο τις ομορφιές του κόσμου τον καιρό της ειρήνης, Αλλά κυρίως την φρίκη και την τραγικότητα του πολέμου στις στιγμές του ολέθρου.Είναι ένα βιβλίο που σε καταπίνει σιγά σιγά και ασυναίσθητα στην σαγήνη των συναισθημάτων του. Που σε καθηλώνει με την δύναμη της εικόνας και του λόγου που καλύπτει αποστομωτικά, απόλυτα και εμφατικά κάθε κενό, Ο λόγος παραστατικός και γλαφυρός. Ρεαλιστικός και απόλυτα ωμός μερικές φορές. Σε προσγειώνει σε μια πραγματικότητα που είναι η αληθινή και πραγματική εικόνα μιας όμορφης ή μιας άσχημης πράξης. Από το φως μπορεί να γεννηθεί το σκοτάδι, αλλά και από το σκοτάδι να ξεπεταχτεί το φως. Οι πράξεις των ηρώων το αποδεικνύουν αυτό με τις μικρές ή μεγάλες πράξεις τους. Με το θετικό ή το αρνητικό πρόσημο των κινήσεων τους, που έχει σαν βάση το φθαρτό και αναλώσιμο σχήμα της ανθρώπινης φύσης. Η Τέσυ Μπάιλα δεν φτιάχνει υπεράνθρωπους ήρωες φτιάχνει τους ήρωες της από χώμα και νερό, ευπρόσβλητους στα πάθη τους αλλά και έτοιμους να αποδεκτούν το μέγεθος της αμαρτίας τους. Επιρρεπείς στα λάθη, αλλά ταυτόχρονα και γενναιόδωροι στην απόδοση των ευθυνών τους."Οι άνθρωποι όταν φύγουν αφήνουν το ίχνος τους στην ζωή, για να τους ακολουθήσει όποιος το θελήσει. Και το ίχνος αυτό παίρνει το μπόι της ανθρωπιάς τους."«Αν θες να ζωγραφίσεις ετούτο τον κόσμο, πρέπει να τον γνωρίσεις. Οι ζωγραφιές σου πρέπει να έχουν αίμα μέσα τους και το αίμα να ρέει καυτό πάνω στα χέρια σου. Αν δεν έχουν όμορφες δεν θα ναι.""Αν δεν περάσεις από την κόλαση τούτου του κόσμου και δεν αγγίξεις με τα χέρια σου τα καζάνια της, παράδεισο δε φτιάχνεις. Πάει και τέλειωσε. Κι αν θαρρείς ότι τον έφτιαξες, γελασμένος θα είσαι. Μισός θα είναι και δε θα το λογίζεις. Μόνο σαν τον νιώσεις στο δικό σου το πετσί, τότε θα τον ζωγραφίσεις έτσι που να μιλά στον κόσμο»

https://vivlionerga.blogspot.com/2019/05/blog-post_12.html

Τις νύχτες έπαιζε με τις σκιές. Αποτύπωνε στον καμβά του τη ζωή, τον πόλεμο, τις μάχες, τη φλόγα, μα πάνω απ’ όλα εκείνη! Γεννήθηκε την ημέρα της σφαγής στο Ηράκλειο το 1898, οδηγώντας τη μάνα του στον θάνατο και τον πατέρα του στην απόγνωση. Μεγάλωσε, πάλεψε με τον φόβο, πίστεψε στα όνειρά του. Έγινε ζωγράφος, ξέφυγε, σπούδασε. Κι όμως ένα ανομολόγητο μυστικό τον κυνηγά από τότε που πάλεψε στα χαρακώματα του Μεγάλου Πολέμου κι από τότε που μύρισε τη γυναικεία σάρκα. Είναι ο Ανέστης Σταυρογιαννάκης κι αυτή είναι η ζωή του.

Η Τέσυ Μπάιλα άπλωσε στις σελίδες του νέου της βιβλίου όλα τα καλά υλικά που μάζεψε και κράτησε μέσα της όλα αυτά τα χρόνια που γράφει και διαβάζει και συγκρότησε ένα άρτιο, ξεχωριστό κι εντελώς προσωπικό μυθιστόρημα που με ταξίδεψε από το Ηράκλειο και τα Χανιά των τελών του 19ου αιώνα ως τον Πειραιά των αρχών του 20ού, στα χαρακώματα του μακεδονικού μετώπου κι από κει στην Αθήνα και πίσω στην Αμμουδάρα. Ένα δύσκολο ταξίδι από πόλη σε πόλη κι από εμπειρία σε εμπειρία, που αντρειώνει τον πρωταγωνιστή, του συστήνει τα τερτίπια αλλά και τα χαμόγελα της ζωής, τον ωριμάζει, τον τραυματίζει ψυχικά, τον δοκιμάζει, τον κάνει άνθρωπο με σάρκα και οστά, αποκολλώντας τον έτσι από τις άψυχες χάρτινες σελίδες.

Ποικίλα βιώματα, νέοι κάθε τόσο συνταξιδιώτες στο τρένο που λέγεται ζωή, σημεία αναφοράς στα οποία επιστρέφει η σκέψη όταν το επιβάλλει η ανάγκη, ιστορικά γεγονότα που επηρεάζουν όχι μόνο τις εξελίξεις αλλά και τον ψυχισμό των χαρακτήρων. Γενναίος, αυτοδύναμος, στιβαρός, απαιτητικός φέρελπις νέος μετατρέπεται σε πληγωμένο, πονεμένο, αμίλητο, κουρελιασμένο σαρκίο όταν γεύεται του πολέμου το αίμα και της οδύνης το χάδι. Τι του συνέβη; Γιατί χάθηκε το χαμόγελο από τα χείλη; Πώς θα επιστρέψει στη ζωή του, πώς θα συνηθίσει το κυνήγι της σκέψης που δεν παύει να του φέρνει στον νου εκείνη, τη μία και μοναδική, όχι τις άλλες που γνώρισε κι αγάπησε αλλά την ίδια τη φωτιά, τη Γυναίκα;

Η πλοκή είναι απρόβλεπτη και δεν μπόρεσα πουθενά να μαντέψω πώς θα εξελιχθούν τα γεγονότα, τι θα απογίνουν οι επιλεγμένοι χαρακτήρες και πώς θα τελειώσει αυτό το υπέροχο οδοιπορικό ψυχής. Μακριά από τις σειρήνες της ευκολίας και τη γλύκα του στερεότυπου, η συγγραφέας πλάθει με τη δική της συνταγή ένα κείμενο μέσα από το οποίο ξεπηδούν χιλιάδες πανανθρώπινα και διαχρονικά μηνύματα: η σημασία της τέχνης για τη διατήρηση της μνήμης και του κάλλους, η δύναμη που πρέπει να έχουμε όλοι ώστε να πιστέψουμε αλλά και να εμπιστευτούμε τα όνειρά μας, το πώς πρέπει να φερθείς στις τύψεις που κουβαλάς και με ποιον τρόπο ν’ αλαφρώσεις απ’ αυτές, μιας και οι συνέπειές τους είναι δυσβάσταχτες για την ψυχική και σωματική υγεία, να ακολουθείς τα όνειρά σου και να ακούς πάντα την καρδιά σου, να μη σταματάς στα εμπόδια και να ζεις τη δική σου αλήθεια, αυτήν που έχουμε όλοι μέσα μας και πάρα πολλά άλλα.

Χάρη στους παραστατικούς διαλόγους και τις συναρπαστικές, σχεδόν κινηματογραφικές σκηνές, έζησα από κοντά όλη τη ζωή του πρωταγωνιστή και με γέμισαν πολλά αντιφατικά συναισθήματα κατά την πορεία του στη ζωή, εμπνευσμένα από τη συμπεριφορά του ίδιου ή των ανθρώπων που συναναστράφηκε όσο μεγάλωνε κι ανακάλυπτε το ταλέντο του και τις δικές του επιθυμίες. Δε θα ξεχάσω όμως ποτέ το πώς απέναντι στην τρέλα και το παράλογο του πολέμου ο Ανέστης πρότασσε τους πίνακές του, ξέφευγε δηλαδή από τη βρώμα και τις κακουχίες σχεδιάζοντας με κάρβουνο ελπίδες, όνειρα και ψυχές. Πόσο πιο τρανταχτό το μήνυμα για την απαραίτητη ύπαρξη της τέχνης στη ζωή μας, ένα καταφύγιο που όλοι χρειαζόμαστε όταν τα πάντα γύρω μας καταρρέουν;

Το μυθιστόρημα ξεκινάει με την πρωτοπρόσωπη αφήγηση ενός μυστηριώδους άντρα που επιστρέφει στο σπίτι όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε ο Ανέστης. Η δική του ματιά και οι σκληρές περιγραφές ενός τώρα ερημωμένου σπιτιού με έβαλαν από την αρχή στο κλίμα και το πνεύμα της αφήγησης που θα ακολουθήσει. Δωμάτιο προς δωμάτιο, γωνία με γωνία, σκιαγραφήθηκαν τα πρώτα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της οικογένειας του ανθρώπου που «έπαιζε με τις σκιές» ενώ ταυτόχρονα αναρωτιόμουν ποιος είναι αυτός που επέστρεψε στο σπίτι και ανακαλύπτει τους πίνακες του καλλιτέχνη. Ο άντρας αυτός, ποτισμένος από την ιστορία του Ανέστη, κάθεται και την καταγράφει σ’ ένα τετράδιο κι έτσι το βιβλίο από τη δεκαετία του 1970 γυρίζει στο μακρινό 1898, την ημέρα της σφαγής του Ηρακλείου. Ο άγνωστος αφηγητής δεν εμφανίζεται συχνά, αποφεύγοντας έτσι τον κίνδυνο να αποσυντονίσει τον αναγνώστη, παρά μόνο τρεις φορές συνολικά, οπότε χάρη σε αυτό το τέχνασμα λύνεται και το εμπόδιο του πώς να αφηγηθείς το πέρασμα τόσων χρόνων χωρίς να κουράσεις τον αναγνώστη. Μέσα από τη ματιά του αγνώστου λοιπόν, τους συλλογισμούς του, την επιθυμία του να αποτυπώσει στο χαρτί τον βίο του σημαντικού αυτού ζωγράφου, φεύγουν σαν πουλιά τα χρόνια που δεν είχαν γεγονότα ν’ αφηγηθούν κι από τον ειδυλλιακό Πειραιά και τα πρώτα βήματα του Ανέστη στο Σχολείο των Τεχνών πέφτουμε απότομα στα χαρακώματα του πολέμου κι όταν πια η ιστορία κοντεύει στο τέλος της κι αχνοφαίνεται το πρώτο δάκρυ, στο τελευταίο κεφάλαιο δίνονται οι απαραίτητες εξηγήσεις κι ολοκληρώνεται τρυφερά και συγκινητικά μια πραγματικά δυνατή ιστορία.

Ο Ανέστης λοιπόν, ορφανός από μάνα ήδη από τη γέννησή του, είναι ένα παιδί που μεγαλώνει γεμάτο αγάπη από τον παππού του, Λεωνίδα, και τη θεία του, Λουλουδιά, αλλά ποτίζεται κι από μίσος για τον μέθυσο, σκληρό, αυταρχικό πατέρα του, που θεωρεί το παιδί αιτία να χάσει την αγαπημένη του γυναίκα. Η σφαγή στο Ηράκλειο, η βάναυση δηλαδή επίθεση των Τουρκοκρητικών στους χριστιανούς της πόλης με αφορμή την παράδοση των διοικητικών αρχών σε χέρια επιτέλους ελληνικά, έχει ως αποτέλεσμα να φανεί για λίγο η καλοσυνάτη καρδιά του πατέρα που φέρνει στο σπίτι τη Μυρσίνη, ένα μικρό κορίτσι που έχασε τη λαλιά της όταν είδε τη μάνα της σφαγμένη. Ο Ανέστης μεγάλωσε παρατηρώντας τα μαστορέματα του μαραγκού παππού του, ο οποίος επιπλέον δεν έχανε ευκαιρία να του εξιστορεί τα παθήματα της Κρήτης και γενικότερα της Ελλάδας, που ήταν έρμαιο των νιτερέσων των Μεγάλων Δυνάμεων. Με πόση συγκίνηση και γλαφυρότητα μάλιστα ζωντάνεψε την Επανάσταση του Θέρισου (1905)! Το χρώμα διείσδυσε σταδιακά στη ζωή του Ανέστη. Ο κακότροπος και αψίκορος πατέρας του τον ξυλοφόρτωνε για να μην καταντήσει τεμπέλης ζωγράφος και τσακωνόταν με τους δικούς του για τον αέρα με τον οποίο γέμιζαν τα μυαλά του παιδιού. Την 1η Δεκεμβρίου του 1913 εκμεταλλεύτηκε ο Ανέστης τους εορτασμούς της Ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα για να ξεκινήσει το δικό του ταξίδι μακριά από την τοξικότητα του πατέρα του και με πόνο ψυχής που άφηνε πίσω του αγαπημένα πρόσωπα.

Από κει και πέρα η ιστορία, το «ματωμένο παραμύθι», έχει πάρα πολλές εκπλήξεις και αναπάντεχα γεγονότα που θα αφήσω τον αναγνώστη να τα ανακαλύψει μόνος του, μιας και το μυθιστόρημα είναι ένα εξαιρετικό ψυχογράφημα, που αξίζει κανείς να ταξιδέψει μαζί του με τον δικό του τρόπο και ρυθμό. Θα σταθώ απλώς στον διασκεδαστικό, ελαφρόμυαλο λάτρη του ποδόγυρου, Μικέλε Γκαλιάτζο, απόγονο Ιταλού που παντρεύτηκε Κρητικιά. Είναι ένας αγαπημένος χαρακτήρας γιατί αποτελεί ένα ταιριαστό κοντράστ στην ήρεμη, προσγειωμένη, οργανωμένη ζωή του Ανέστη. Οι περιπέτειές του με τις γυναίκες, οι απόψεις του για τη ζωή, το χαμόγελό του, ακόμη τα είχα στο κεφάλι μου αρκετές ώρες αφού είχα τελειώσει την ανάγνωση. Ένα γλυκό, αισιόδοξο παιδί, αχώριστος φίλος του ζωγράφου, που βουτήχτηκε κι αυτό στη λαίλαπα του πολέμου, πάντα στο πλάι του Ανέστη κι από τότε άλλαξαν τα πάντα. Επίσης μου άρεσε η Χριστίνα, μοντέλο στο Σχολείο των Τεχνών, ανεξάρτητη, δυναμική, χωρίς να σκύβει το κεφάλι, γιατί δεν αποζητούσε έναν άντρα να κουρνιάσει κι ένα σπίτι για να κλειστεί μέσα του όπως τόσες γυναίκες της εποχής, αντίθετα, χάραζε τον δικό της δρόμο και φερόταν ακριβώς σαν τη «Στέλλα με τα κόκκινα γάντια» του Ιάκωβου Καμπανέλλη.

Τρία είναι κυρίως τα σημαντικά ιστορικά γεγονότα που επηρεάζουν τις εξελίξεις του μυθιστορήματος: το Ηράκλειο του 1898, ο Εθνικός Διχασμός και ο Παγκόσμιος πόλεμος. «Και σε όλη αυτή την πολυεπίπεδη και σύνθετη ιστορική συγκυρία, ένας ζωγράφος προσπαθεί να σταθεί στα πόδια του και να ζωγραφίσει την ομορφιά του κόσμου, όταν η ομορφιά λιώνει στις φλόγες του πολέμου» (σελ. 268). Δόξα τω Θεώ έχουν αναλυθεί σε χιλιάδες μυθιστορήματα κι έχουν επηρεάσει ουκ ολίγες πλοκές τα ανωτέρω. Εδώ όμως, σε συνδυασμό με την τόλμη της Τέσυς Μπάιλα να καταγράφει με αφοπλιστική απλότητα αυτά που θέλει να χαρίσει στον αναγνώστη και την απαξίωσή της να βρει σχοινοτενείς συνδέσεις βαρετών γεγονότων, εδώ λοιπόν η Ιστορία συμβαίνει, γίνεται κι οι ήρωες αλλάζουν ρότα, δε ζουν δηλαδή αυτές τις εξελίξεις, αν εξαιρέσεις τα γεγονότα στο μέτωπο του Πολέμου, απλώς ο απόηχός τους φτάνει ως την πόρτα τους και τους ωθεί να κάνουν κάτι άλλο απ’ ό,τι σχεδιάζανε, γάμο, σπουδές, ταξίδι κλπ.

Πόσες φορές έχω συναντήσει κείμενα γεμάτα αγωνία να ενώσουν τον κενό χρόνο μεταξύ των βασικών γεγονότων της πλοκής, με αποτέλεσμα μια «κοιλιά» που επηρεάζει το σφίξιμο της δράσης και των εξελίξεων και συνεπώς μια αχρείαστη χαλάρωση! Αυτά δεν έχουν θέση στο έργο ενός πεπειραμένου συγγραφέα. «Ξέρω τι θέλω να πω και πού να το τοποθετήσω», είναι σα να σκέφτεται η Τέσυ Μπάιλα. Έτσι, δεν έπαψα στιγμή να αναρωτιέμαι για τη συνέχεια της πλοκής, δε σταμάτησα να πέφτω από τα ψηλά στα χαμηλά και πότε ν’ απολαμβάνω τις γιορτές και τους ζωγραφικούς πίνακες ή να κρυφοκοιτάω τα ερωτικά παιχνίδια του Μικέλε και του Ανέστη και πότε να κλείνω τα μάτια μπροστά στη φρίκη του χυμένου αίματος και των αναίτιων ακροτήτων κι όλα αυτά συντροφιά με τη γλαφυρότητα, τη δυνατή παραστατικότητα και τη ρεαλιστική απεικόνιση που μου χάρισε η δοκιμασμένη γραφή. Αν δεν είναι αρκετά τα ανωτέρω για να προεξοφλήσουν τη συμπάθεια ενός υποψήφιου αναγνώστη, σκεφτείτε πως σε αρκετές περιπτώσεις η δράση σταματάει σε καίριο σημείο για να συνεχιστεί αργότερα, μέσα από την αφήγηση αυτοπτών μαρτύρων που ζουν κάποια χρόνια αργότερα από εκείνη τη στιγμή. Σφιχτοί δεσμοί, πρωθύστερο, ρεαλισμός και λυρικότητα, όλα εξυπηρετούν μια δυνατή ιστορία που γίνεται ακόμη καλύτερη!

Το μόνο που με ξένισε ήταν η επιμονή της συγγραφέως να καταγράψει με κάθε δυνατή λεπτομέρεια τις απάνθρωπες ακρότητες της σφαγής στο Ηράκλειο και τις δυσκολίες στο μέτωπο του Πολέμου. Βιασμοί, ωμές περιγραφές χυμένων εντοσθίων, αιματοκυλισμένα κρανία που τσιμπολογάγανε τα σκυλιά, τσαλαπατήματα και ακρωτηριασμοί επέστρεψαν δριμύτερα ως περιγραφές στο μέτωπο, όπου έχουμε περιγραφές κομμένων άκρων, αιμοπτύσεις φυματικών, σουβλίσματα αρουραίων και πολλά άλλα. Καταλαβαίνω πως ο πόλεμος δεν είναι «απογευματινό τέιον», πιστεύω όμως πως θα μπορούσαν να παραλειφθούν αρκετές δευτερεύουσες σκηνές, χωρίς να χαθεί αυτό το δύσοσμο, δυσοίωνο περιβάλλον που θέλει η Τέσυ Μπάιλα να αντιδιαστείλει με τις αρετές της ζωγραφικής, το φως του έρωτα και τη γιορτή της φύσης, με τις χιλιάδες εναλλαγές της.

Και τι όμορφα κι απλόχερα που σκορπίζει τις λέξεις που έπλασε, ανακάλυψε ή προσάρμοσε στις ανάγκες της και τις κάλεσε κοντά της να τη συντροφέψουν σε αυτό το όμορφο βιβλίο! Ο ουρανός, η θάλασσα, τα βράχια, η φύση όλη, προσωποποιούνται και τους αποδίδονται ανθρώπινα χαρακτηριστικά, δημιουργώντας υψηλής αισθητικής μεταφορές και παρομοιώσεις! Παραδείγματα σαν αυτά: «Η μοναξιά είναι πάντοτε δύσκολη όταν θυμάσαι το χαμόγελο της ζωής» (σελ. 16) ή «Εισχωρούσε από παντού στο σώμα της ημέρας, σαν μαχαίρι χωμένο βαθιά σε εύσαρκο φρούτο» (σελ. 18) είναι ολοζώντανες πινελιές σ’ έναν καμβά που αποκτά αργά και σταδιακά μορφή, χρώμα και σχήμα.

Η Τέσυ Μπάιλα ωσαύτως είναι μια ασταμάτητη και ακούραστη φωτογραφική μηχανή, που αποτυπώνει στο φιλμ του λεξιλογίου της κάθε εικόνα που προσέχει για να της δώσει ένα πρωτόγνωρο φως: «Ο ήχος της θάλασσας δε μοιάζει με κανέναν. Ούτε με εκείνον των ανέμων στους κατηφορικούς ελαιώνες, ούτε με τον άλλον της άδειας εκκλησιάς, ούτε με τον ήχο της μοναξιάς στο άδειο σπίτι. Στο ακρογιάλι ο ήχος είναι κρυστάλλινος, ρυθμικά επαναλαμβανόμενος. Σπάει πάνω στα βράχια με την ορμή του αγέρα και τα κύματα φέρνουν με γρήγορες, βίαιες ανάσες τη μυρωδιά του» (σελ. 182). Επίσης, προς τιμήν της, η συγγραφέας, την εμπειρία που έχει τρυγήσει πετώντας τόσα χρόνια στους λογοτεχνικούς λειμώνες, την παραδίνει με χαρά μέσα από στοχαστικές φράσεις και σημαντικές διαχρονικές αλήθειες, χωρίς να δείχνει απόμακρη ή δυσπρόσιτη, αντίθετα, αγκαλιάζει με αγάπη τους ήρωές της εξίσου με τους αναγνώστες της και θέλει να φροντίσει για όλους, γι’ αυτό καλοδέχτηκα με χαρά χωρία όπως αυτό:

«Αν θες να ζωγραφίσεις ετούτο τον κόσμο, πρέπει να τον γνωρίσεις. Οι ζωγραφιές σου πρέπει να έχουν αίμα μέσα τους και το αίμα να ρέει καυτό πάνω στα χέρια σου… Αν δεν περάσεις από την κόλαση τούτου του κόσμου και δεν αγγίξεις με τα χέρια σου τα καζάνια της, παράδεισο δε φτιάχνεις. Πάει και τέλειωσε. Κι αν θαρρείς ότι τον έφτιαξες, γελασμένος θα είσαι. Μισός θα είναι και δε θα το λογίζεις. Μόνο σαν τον νιώσεις στο δικό σου το πετσί, τότε θα τον ζωγραφίσεις έτσι που να μιλά στον κόσμο» (σελ. 188).

Ακόμη κι αυτό:

«Κι έτσι η ζωή, ανελέητη για όλα όσα άφηνε πίσω της, για όλα όσα είχε συνθλίψει στο πέρασμά της, θα τραβούσε τον δρόμο της προσπερνώντας τις απώλειες. Με τεράστιες, αλματώδεις δρασκελιές. Όπως ακριβώς έκανε πάντα» (σελ. 321).

Επιπλέον, η ντοπιολαλιά στους διαλόγους, με το πλούσιο κρητικό λεξιλόγιο, δίνει ζωντάνια και ρεαλισμό. Πόσο όμορφα αντιδιαστέλλεται αυτό το ιδίωμα με τη δημώδη ελληνική, ειδικά όταν ο Ανέστης συναντά ξανά τους ανθρώπους του παρελθόντος του όμως η αποδημία του έχει σβήσει από το λαρύγγι του αυτά τα ηχοχρώματα!

«Τις νύχτες έπαιζε με τις σκιές» και δημιουργούσε κόσμους φανταστικούς που αποτύπωνε στο χαρτί. Σκιά τεράστια όμως είναι κι ο φόβος και «μοναχά όταν περπατήσει κανείς καταπάνω της μπορεί να τη δει να μικραίνει και τελικά να σβήνει» (σελ. 132). Έτσι αυτά τα δυο τελικά ενώνονται και σχηματίζουν τον τίτλο: «Τις νύχτες παίζω με τις σκιές των φόβων μου, για να τους ξεπεράσω» (σελ. 279). Είναι ένα μυθιστόρημα χρωμάτων και σκότους, πινέλου και φαλτσέτας, προδοσίας και αγάπης, ποτισμένο από το κόκκινο του αίματος και το ρόδινο του έρωτα. Παραστατικές σκηνές, τρισδιάστατοι χαρακτήρες, συναρπαστικές εξελίξεις, ανομολόγητα μυστικά και ενοχές, όλα κρυμμένα πίσω από τον πίνακα του Κλωντ Μονέ που κοσμεί το εξώφυλλο, περιμένουν τον αναγνώστη να τα ανακαλύψει.

Το νέο μυθιστόρημα, το έκτο στη σειρά, της Τέσυς Μπάιλα, με τίτλο «Τις νύχτες έπαιζε με τις σκιές» κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ψυχογιός, από τις εκδόσεις, στις οποίες στεγάζονται τα 4 τελευταία έργα της.

Ένα βιβλίο που, εκτός από την γνωστή λογοτεχνική γραφή της συγγραφέως, εμπεριέχει εξαιρετικά σκιαγραφημένους ήρωες. Έτσι ο αναγνώστης, με τις ολοζώντανες περιγραφές της συγγραφέως, δίνει με τη φαντασία του μορφή στους ήρωες, τους «βλέπει» να ζωντανεύουν μπροστά του. Αναφερθήκαμε στην λογοτεχνική γραφή και τις περιγραφές και θα πρέπει να συμπληρώσουμε εδώ, ότι υπάρχουν παράγραφοι που πραγματικά συγκλονίζουν με την ρεαλιστικότητα τους.

Με μια φιλοσοφική διάθεση η συγγραφέας αναδεικνύει μέσα από τις ζωές των ηρώων της, όλα αυτά με τα οποία έρχεται αντιμέτωπος ο άνθρωπος κατά το διάβα της ζωής του. Χαρές, λύπες, φιλία, έρωτας, πόλεμος και τέλος ο θάνατος.

Η ιστορία αρχίζει από το 1970, όταν ένας μυστηριώδης επισκέπτης, ανοίγει την πόρτα ενός εγκαταλελειμμένου και απομονωμένου σπιτιού σε μια παραλία λίγο έξω από το Ηράκλειο της Κρήτης. Ο επισκέπτης ξαπλώνει στο σκονισμένο κρεβάτι του που κάποτε κοιμόταν ο ιδιοκτήτης του σπιτιού και ξυπνά θύμισες, φαντάσματα και σκιές. Στο τετράδιο του καταγράφει ο,τι του έρχεται στο μυαλό από τα παλιά. Και το κουβάρι των αναμνήσεων αρχίζει να ξετυλίγεται…

Πίσω στον χρόνο και στο 1898. Τότε που το σπίτι έσφυζε από ζωή. Ήταν λίγο πριν την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Τότε γεννήθηκε ο Ανέστης. Χάνοντας την μητέρα του στη γέννα. Μεγαλώνει βιώνοντας την απώλεια της μητέρας και την απόρριψη-απαξίωση του πατέρα μαζί με τον βίαιο χαρακτήρα του. Ο φόβος ριζώνει στο σπίτι και στην ψυχή του μικρού Ανέστη. Και βρίσκει διέξοδο. Ο μικρός Ανέστης αρχίζει να παίζει με τις σκιές που δημιουργεί το φως του φεγγαριού στο δωμάτιο του. Κι αργότερα, με την βοήθεια του παππού Λεωνίδα μαθαίνει να τις φτιάχνει με τις μπογιές του, να τις χρωματίζει και να τις αποτυπώνει στο χαρτί και στον καμβά του. Η ζωγραφική γι’ αυτόν αποτελεί την μοναδική διέξοδο. Μέσω αυτής εκφράζει ό,τι φοβάται να εξωτερικεύσει. Όσα βλέπουν τα μάτια και τα μάτια της ψυχής του. Σε αυτό εστιάζει και η Μπάιλα. Στο πως ο ανθρώπινος νους βρίσκει διεξόδους για να ξεφύγει από το σκληρό πρόσωπο της ζωής. Και τα έργα του Ανέστη είναι άξια θαυμασμού.

Αποφασίζει να φύγει από το σπίτι του. Να γλυτώσει από τον πατέρα του, να αξιοποιήσει το ταλέντο του στη ζωγραφική. Έτσι, ο νεαρός Ανέστης θα βρεθεί στο λιμάνι, έτοιμος για το ταξίδι που θα αλλάξει την ζωή του, όμως χωρίς χρήματα, χωρίς αποσκευές. Και είναι ξεχωριστός ο τρόπος που η συγγραφέας αποτυπώνει τον ανθρωπισμό και την αγνότητα των περισσοτέρων ανθρώπων της εποχής εκείνης. Άνθρωποι φτωχοί μα φιλότιμοι και συντρέχτες που βοηθούν χωρίς να προσβάλλουν, όπως ο Σαλεπιτζής στο λιμάνι, που στον πεινασμένο Ανέστη, πρόσφερε σαλέπι και κουλούρι, όμως… «δανεικά». Αλλά και της γραφικής κυρίας Ευτέρπης, που άνοιξε τις φτερούγες της και αγκάλιασε τον Ανέστη και τον φίλο του, προσφέροντας τους στέγη και φαγητό όταν έφτασαν στην Αθήνα. Και εδώ είναι ο ανθρωπισμός που έντονα περνάει η συγγραφέας σε μας.

Και φτάνουμε στο μεγάλο κεφάλαιο αυτού του έργου στον ύμνο στη φιλία. Στην συνάντηση του Ανέστη με τον Μικέλε. Το μόνο κοινό των δύο φίλων ήταν η απουσία της μητέρας από τις ζωές τους. Ήταν τόσο διαφορετικοί. Ο εσωστρεφής και μοναχικός Ανέστης, ο εξωστρεφής και κοινωνικός Μικέλε. Ο Μικέλε που ήθελε να χαρεί την ζωή, τον έρωτα σαν την πεταλούδα που γυρίζει γύρω από την λάμπα, τα πάντα και προσπαθούσε να βγάλει από το καβούκι του, να «ξεκλειδώσει» τον Ανέστη και να τον παρασύρει στον τρελό χορό της ζωής. Ο Ανέστης που προσπαθούσε να τον συγκρατήσει, μην τυχόν και κάψει τα φτερά του στη λάμπα. Δύο διαφορετικοί άνθρωποι. Δύο διαφορετικοί κόσμοι που όμως αλληλοσυμπληρώνονταν και αλληλοπροστατεύονταν. Δυο αληθινοί φίλοι που αποφάσισαν να ζήσουν μαζί. Στα εύκολα και στα δύσκολα. Που ονειρεύονταν να ταξιδέψουν στην Βενετία και στην Φλωρεντία. Ο ένας για να τελειοποιήσει το ταλέντο του στη ζωγραφική και ο άλλος για να απολαύσει τις χαρές της ζωής. Άραγε θα πραγματοποιηθεί το όνειρο του; θα βρει τρόπο η δύναμη της φιλίας να το κάνει πράξη; Με ποιο τρόπο;

Ο πόλεμος θα σταματήσει τα φιλόδοξα σχέδια τους και οι δυο φίλοι, μαζί, στον ίδιο λόχο, θα βρεθούν στα χαρακώματα και θα βιώσουν την φρίκη του πολέμου. Μαζί στα εύκολα. Μαζί και στα δύσκολα. Θα τηρηθεί ο όρκος τους; Ένας όρκος που θα επιδράσει στις ζωές τους με διαφορετικό τρόπο. Πώς άραγε; Πως θα αντέξουν μέσα στην δίνη του πολέμου; Ευχάριστες αναμνήσεις από την προηγούμενη ζωή τους, από τους έρωτες τους, τους κρατούν και τους δίνουν δύναμη. Την Ισιδώρα για τον Ανέστη, την Μυρσίνη για τον Μικέλε. Εκεί, στα χαρακώματα, ο Ανέστης ζωγραφίζει την φρίκη του πολέμου, όμως πολύ αργότερα, ζωγραφίζει το καλύτερο έργο του. Ένα έργο που αφήνει άναυδους τους κριτικούς τέχνης. Τόσο για την εικόνα, όσο και για το χρώμα που χρησιμοποίησε ο ζωγράφος. Και απορούν. Το κόκκινο της φωτιάς του πολέμου. Πώς το δημιούργησε; Ο Ανέστης το κρατά για πάντα μυστικό.

Ποιος ήταν ο μυστηριώδης επισκέπτης του ερειπωμένου σπιτιού που έπαιξε για τελευταία φορά με τις σκιές του;

Είναι γεγονός ότι όσο οι σελίδες προχωρούν η ένταση κορυφώνεται. Οι αποκαλύψεις έρχονται. Τα ερωτήματα θα απαντηθούν. Τα έντονα συναισθήματα των αναγνωστών πολλά. Η ιστορία απογειώνεται ολοκληρωτικά όταν ο αναγνώστης κλείσει την τελευταία σελίδα.

Η συγγραφέας από την πρώτη κιόλας παράγραφο του βιβλίου, θα κρατήσει τον αναγνώστη. Θα του δείξει με τον δικό της ξεχωριστό τρόπο, με τις εξαιρετικές περιγραφές και την αληθινά λογοτεχνική γραφή της, την αξία της φιλίας, τον όρκο, την αδελφοσύνη, τον ανθρωπισμό, την ειρήνη και τον πόλεμο. Την αξία της τέχνης, τη μοναχικότητα, την ελπίδα, τον πόνο της ψυχής, και άλλα πολλά που σίγουρα θα εντοπίσετε και θα σταθείτε μόνοι σας.

Ένα βιβλίο κόσμημα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας.

Ένα εξαιρετικό βιβλίο!

Τέσυ Μπάιλα-Τις νύχτες έπαιζε με τις σκιές-Ψυχογιός

Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

«Γιατί το φως είναι ένα, αδιαίρετο,

κι οπουδήποτε νικήσει ή νικηθεί,

νικάει και νικιέται και μέσα σου»

Νίκος Καζαντζάκης «Αναφορά στον Γκρέκο»

Ένα βιβλίο συναρπαστικό, ανατρεπτικό, πλημμυρισμένο με εικόνες της Κρήτης και διανθισμένο με τα λόγια του μεγάλου Νίκου Καζαντζάκη και λαϊκές κρητικές σοφίες. Είναι δύσκολο να το αφήσεις από τα χέρια σου, μα από την άλλη, αν το τελειώσεις σε μια μέρα, θα τελειώσει το μαγευτικό ταξίδι στο οποίο μας ξεναγεί η Τέσυ Μπάιλα. Το έκτο βιβλίο της λοιπόν, από τις εκδόσεις Ψυχογιός, ήρθε για να επιβεβαιώσει ακόμη μια φορά πως η συγγραφέας γνωρίζει πολύ καλά να μας συνεπαίρνει με την ευαισθησία της αλλά και με τον δυναμισμό της περνώντας μας μηνύματα άκρως επίκαιρα.

Ένα μυθιστόρημα που ξεκινά με τον αφηγητή το 1970 ξετυλίγοντας το κουβάρι της ιστορίας και της ζωής των μυθοπλαστικών ηρώων μέσα από μεγάλα ιστορικά γεγονότα που σφράγισαν την Ελληνική ιστορία. Μας πηγαίνει στο Ηράκλειο του 1898. Το βιβλίο εξελίσσεται στην Αμμουδάρα, μια ακτή στο Ηράκλειο της Κρήτης, στα Χανιά, στον Πειραιά και στο μέτωπο της Μακεδονίας κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Στο Μεγάλο Κάστρο λοιπόν, όπου ζουν οι πρωταγωνιστές συμβαίνουν τα δραματικά ιστορικά γεγονότα για να μας ταρακουνήσουν αλλά και να μας γνωρίσουν την Ιστορία χωρίς διδακτική διάθεση. Ψήγματα μπορώ να τα χαρακτηρίσω μπροστά στο ψυχογραφικό παζλ των ηρώων. Συναισθήματα φορτισμένα μεταφέρονται στον αναγνώστη που δεν τον αφήνουν ασυγκίνητο. Είναι τότε που απελευθερώθηκε η Κρήτη από τους Οθωμανούς και οδηγήθηκε αργότερα στην ενσωμάτωση της με την Ελλάδα.

Συγχρόνως θα μας γοητεύσουν οι υπέροχες φυσικές ομορφιές της Κρήτης που τόσο ποιητικά και φωτογραφικά έρχονται μπροστά μας. Η συγγραφέας με το έμπειρο μάτι της φωτογράφου, που είναι η δεύτερη ιδιότητα της, μας τοποθετεί μάρτυρες της ομορφιάς του νησιού που δεν γνωρίζουμε. Στο μυθιστόρημα βλέπουμε ακόμη σκηνές που σοκάρουν, που μας αφήνουν άφωνους και «μεταφερόμαστε» μέσα στο κάστρο των Χανίων όπου οι εικόνες διαδέχονται η μία την άλλη τόσο γρήγορα που μας κόβουν την ανάσα. Μικρές προτάσεις που μας οξύνουν την αγωνία για να προχωρήσουμε παρακάτω. Εκεί γνωρίζουμε την έκλυτη ζωή του πατέρα του Ανέστη, του Γιώργη στα καφέ Σαντάν και ζούμε τον αγώνα του για επιβίωση μέσα από τις φωτιές που σπέρνουν οι Οθωμανοί. Εκεί βλέπουμε τον άγριο Γιώργη που σώζει τη μικρή Μυρσίνη και την πηγαίνει στο σπίτι του «υιοθετώντας» την για να πάρει πρωταγωνιστικό ρόλο στη ζωή της οικογένειας.

Κεντρικός ήρωας είναι ο Ανέστης. Ένα παιδί που γεννιέται χωρίς ποτέ να γνωρίσει μητέρα, αφού αυτή πεθαίνει κατά τη γέννα. Είναι αυτό που η μοίρα το διαλέγει για να του χαρίσει ένα ιδιαίτερο ταλέντο στη ζωγραφική. Γύρω από τον Ανέστη κινούνται ο παππούς Λεωνίδας και η θεία Λουλουδιά που του προσφέρουν τη χαμένη στοργή, καθώς ο πατέρας αδιαφορεί γι’ αυτόν ρίχνοντας του την ευθύνη της απώλειας της μητέρας του. Τραχύς και βίαιος πάνω στο κορμί και τη ψυχή του. Ο παππούς Λεωνίδας,έχοντας τύψεις για την ανατροφή του γιου του, προστατεύει και μαθαίνει τον μικρό Ανέστη να ζωγραφίζει αλλά και του εξιστορεί τους αγώνες των Κρητών, για τον Βενιζέλο, τον βασιλιά Κωνσταντίνο και του μιλά και για τις Μεγάλες Δυνάμεις που ορίζουν την τύχη του κρητικού λαού. «Ορέ Κρήτη θέλεις να γίνεις λεύτερη; Ε, λεύτερη θα σε κάμομε. Όμως, επειδή οι Τούρκοι στον τόπο σας είναι πολλοί, πρέπει να σας προφυλάξομε να μη γίνουν κι άλλα πράγματα» Κι είπανε δηλαδή πως η Κρήτη θα έχει αυτόνομο πολίτευμα, τάχα μου πως θα κάνει ότι θέλει αλλά οι μεγάλες Δυνάμεις θα την ελέγχουν. «Μόνοι μας ούτε βήμα» μας είπαν.

Και παρακάτω: «Γιάντα μωρέ δεν μας αφήνουν ήσυχους, να κάνουμε ότι λέει η κεφαλή η δική μας»; Ενώ ο Ανέστης τον ρωτά«Και γιατί παππού πρέπει να μας προστατεύουν τούτες οι μεγάλες χώρες; Μοναχοί μας δεν μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα;»

Ο Ανέστης, αμούστακο παιδί ακόμη, φεύγει από το σπίτι και πάει κρυφά στα Χανιά να ζήσει τα όνειρα του. Εκεί γνωρίζει τον φίλο του τον Μικέλε ο οποίος του στέκεται περισσότερο από αδελφός. Τον φιλοξενεί στο σπίτι του όπου γνωρίζει την Ισιδώρα και τον πατέρα του Μικέλε που δεν έχει σχέση με τον δικό του πατέρα. Βρίσκονται στον Πειραιά, φεύγοντας κρυφά από τη Κρήτη για να ικανοποιήσουν τα όνειρα τους. Εκεί γίνονται τα πρώτα βήματα στη Σχολή Καλών Τεχνών. Αν και μικρός σε ηλικία, περνά στη Σχολή εξαιτίας του ταλέντου του. Γνωρίζει τον Ιακωβίδη που τον θαυμάζει αλλά και τον Λύτρα, τον Γύζη, τον Βολωνάκη και τον Αλταμούρα των οποίων τα έργα τον επηρεάζουν στη καριέρα του. Η περίοδος της Σχολής Καλών Τεχνών για τον Ανέστη ήταν η πιο όμορφη. «Πίστευε ότι ένας πίνακας μπορεί να πάρει ζωή μόνο αν βουτηχτεί στο μελάνι της καρδιάς». Η ζωγραφική είναι το παν για τον Ανέστη. Ολάκερη η ζωή του. Νιώθουμε κι εμείς οι αναγνώστες το πυρετό της δημιουργίας του. Νέοι ήρωες πλέκονται στο διάβα της όμορφης ιστορίας γύρω από τον Ανέστη. Όπως η Χριστίνα, ο Δημήτρης, η κυρία Ευτέρπη που τον ενθαρρύνουν να συνεχίσει. Που τον βοηθούν και συμπαραστέκονται στα προβλήματα και τις ανησυχίες του. Μέχρι που έρχεται ο Εθνικός Διχασμός και γκρεμίζονται όλα. Ή σχεδόν όλα. Αλλά αυτά είναι μόνο η αρχή του μυθιστορήματος.

Στη συνέχεια, βρίσκουμε τον Ανέστη να μαθαίνει για τις εμπλοκές στο μέτωπο της Μακεδονίας κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Εδώ η γραφή της Τέσυ Μπάιλα γίνεται μαχητική, καταγγελτική αφού το απαιτεί η ιστορία. Χαρακώματα, νοσοκομεία, αίμα, θάνατος. Οι περιγραφές είναι συγκλονιστικές αφού και ο πόλεμος της δίνει την πιο απαίσια εικόνα να εκφράσει τα συναισθήματα της.

Η μνήμη παίζει σημαντικό ρόλο στο βιβλίο. Χωρίς αυτή, η ιστορία επαναλαμβάνεται. Η λήθη είναι το έγκλημα των λαών. Και οι λαοί έχουν την ευθύνη προς τη νεότερη γενιά. Η συγγραφέας μάλλον θέλησε να δώσει τον ρόλο της μνήμης στον παππού Λεωνίδα που νιώθει την ευθύνη της γενιάς του απέναντι στη νέα γενιά και συγκεκριμένα στον Ανέστη. Πού, αν φύγει από τη ζωή, ο Ανέστης θα βρεθεί αθωράκιστος στη ζωή του.

Μηνύματα για τον αγώνα, τη Λευτεριά, τον Άνθρωπο, τη νίκη έναντι του φόβου «Μια τεράστια σκιά είναι ο φόβος. Μια μοναχά όταν περπατήσει κανείς καταπάνω της μπορεί να τη δει να μικραίνει και τελικά να σβήνει, όπως συμβαίνει πάντα με τις σκιές. Χρειάζεται να έχει κανείς ειδικό θάρρος και σταδιακά, μια αίσθηση υπεροχής σταματά να παραλύει τα γόνατα και ρυθμίζει τους χτύπους της καρδιάς εναντίον της.» και πολλά ακόμη μηνύματα που υπάρχουν μέσα σ’ αυτό το βιβλίο και προβληματίζουν τους αναγνώστες.«Μόνο σαν βαδίσεις μόνος σου είσαι πραγματικά λεύτερος σ’ αυτή τη ζήση», ή «Ένα αγρίμι είναι ο άνθρωπος και σαν βρεθεί στη φωτιά παλεύει…»

Σίγουρα θα ευχαριστηθείτε τούτο το λογοτεχνικό ταξίδι. Δεν είναι σκοπός μου να αποκαλύψω την ιστορία. Ούτε να δώσω ψήγματα που θα σας οδηγήσουν στη λύση των υπαρξιακών αναζητήσεων. Η συγγραφέας σάς δείχνει το μονοπάτι όπου θα ξεδιπλώσετε την αλήθεια. Θα σταθώ στις παρακάτω φράσεις που πάντα στέκομαι σε κάθε βιβλίο αν φυσικά υπάρχουν. Και στο νέο βιβλίο της Τέσυς Μπάιλα υπάρχουν αρκετές τέτοιες φράσεις που ταρακουνούν και μας φέρνουν απέναντι στη συλλογική ευθύνη. Αυτή άλλωστε δεν είναι η αξία του βιβλίου εκτός από το να είναι σωστή η γραφή και επιτυχημένοι δομημένα οι ήρωες; Το απόσταγμα του πρέπει να κάνουμε κτήμα μας.

Σας το συστήνω ανεπιφύλακτα. Καλοτάξιδο Τέσυ Μπάιλα

«Αντί να μονιάσουμε για να κερδίσουμε τρώμε τις σάρκες μας αντί να πετάξουμε ως αετοί όπως κάναμε στους Βαλκανικούς για να κερδίσουμε τα εδάφη μας»

«Πονά βαθιά η ζωή όταν βγαίνει από το σώμα τους. Πάνω στο πρόσωπο της θα ζωγράφιζα τον γυναικείο σπαραγμό για τούτη τη τρέλα».

«Αυτός ο πόλεμος γίνεται για να φτιάξει ο κόσμος. Έτσι λένε. Ποιος το όρισε όμως αυτό; Και γιατί ο κόσμος αυτός να μυρίζει σάρκα και αίμα;

«Οι άνθρωποι είναι υπεύθυνοι της μοίρας τους. Η μνήμη όμως είναι σημαντική. Είναι η ελάχιστη ελπίδα ότι μπορεί να αλλάξει κάτι στο μέλλον…»

Βιβλίο ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ και όχι ένα απλό μυθιστόρημα το βιβλίο της κ. Μπάιλα. Εξαιρετική γραφή, συγκλονιστικές περιγραφές και μια ιστορία ωδή στην φιλία, στην τέχνη, στην ειρήνη και στον ανθρωπισμό. Αν και αναγνώστρια χρόνων, το βιβλίο αυτό είναι ένα από τα ωραιότερα βιβλία που διάβασα. Συγχαρητήρια στην συγγραφέα και στις εκδόσεις Ψυχογιός.

Ο Ανέστης γεννήθηκε τη νύχτα της μεγάλης σφαγής στο Μεγάλο Κάστρο, έζησε την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα και ονειρευόταν να γίνει μεγάλος ζωγράφος. Ακολούθησε το όνειρο του αλλά ο πρώτος παγκόσμιος Πόλεμος θα του τσακίσει τα όνειρά! Η γραφή της Τέσυ Μπάιλα σε βάζει μέσα στο κείμενο και σε κανει συνοδοιπόρο των ηρωων της.Οι χαρακτήρες είναι άνθρωποι γεμάτοι απο την σοφία της ζωής, όνειρα, ελπίδες αλλά και πάθη.Καθένας με τον τρόπο του ζει το όνειρό του.Το βιβλίο είναι γεμάτο μυνήματα και διδάγματα ζωής αλλά και εικόνες, χρώματα, αρώματα!Βρισκεσαι στο σπίτι δίπλα στη θάλασσα και ακούς τα κύματα της και μυρίζεις το ιώδιο, αλλά και μέσα στα χαρακώματα να μυρίζεις και τον θάνατο. Βλέπεις τις σκιές που στοιχειώνουν τις νύχτες του Ανέστη κάι ζεις τον πόνο και την αγωνία του.Για μία ακόμη φορά η Τέσυ Μπάιλα έγραψε ενα αριστούργημα!