Η Ασπασία Αρναούτη, λίγο πριν κλείσει τα 80 της χρόνια, δολοφονείται στην οικία της στο Χαλάνδρι. Μια ισχυρή προσωπικότητα στον επιχειρηματικό χώρο, αυτοδημιούργητη και τσακάλι όπως θα την αποκαλούσαν οι άνθρωποι της πιάτσας. Παρόλο που η ηλικία της είναι προχωρημένη δεν θέλει να μείνει πίσω στις επαγγελματικές της υποχρεώσεις, παρακολουθεί με πάθος τις εξελίξεις της εποχής της, μπλέκεται σε παράλληλες και κάπως περίεργες δοσοληψίες με εξωτερικούς συνεργάτες και θέλει όλοι να της δείχνουν τον δέοντα σεβασμό. Η Κυρία, όπως την αποκαλούν οι άνθρωποι που εργάζονται για αυτήν, είναι άκρως αυταρχική και θέλει τα πάντα να πηγαίνουν ρολόι. Τους έχει όλους κάτω από το άγρυπνο βλέμμα της και υποχείρια της καθώς ελέγχει τους πάντες και τα πάντα. Οι δικοί της άνθρωποι, τα παιδιά της και τα εγγόνια της, ασφυκτιούν μέσα σε αυτή την κατάσταση της καθημερινότητας τους χωρίς να μπορούν να βρουν μια διέξοδο διαφυγής. Ποιος είχε το κίνητρο για να τη σκοτώσει; Πολλά είναι τα ένοχα πρόσωπα. Πως θα καταφέρει η αστυνομία να φτάσει στην άκρη του νήματος ψάχνοντας βελόνα στα άχυρα σε μια από τις πιο ισχυρές και ίσως άπιαστες οικογένειες της Αθήνας του 1990;Η Ισμήνη Καπάνταη μετά από πολλά χρόνια συγγραφής στο ενεργητικό της επιλέγει να γράψει ένα αστυνομικό μυθιστόρημα. Μια νουάρ ιστορία που διαδραματίζεται στην Αθήνα της δεκαετίας του ’90, της εποχής της ευμάρειας και του χρήματος που έρεε άφθονο και οι μεγάλοι και τρανοί εκείνης της εποχής μοιάζουν να είναι στο απυρόβλητο. Απεικονίζει την περίοδο εκείνη αρκετά ρεαλιστικά δημιουργώντας χαρακτήρες που μένουν ανεξίτηλοι στη μνήμη μας καθώς είναι καθημερινοί άνθρωποι που παλεύουν με τα πάθη τους, τα άγχη τους, τις εξαρτήσεις τους, τις αγωνίες τους και τα ξεσπάσματα τους. Ο καθένας από όλους αυτούς θα είχε σίγουρα κάποιο λόγο ώστε να φτάσει στο έγκλημα. Ένα έγκλημα μιας επιφανούς γηραιάς κυρίας που καταδυνάστευε όσους είχε υπό τη δούλεψη της. Ένα σκάνδαλο για εκείνα τα χρόνια όπως τόσα που είχαν δει το φως της δημοσιότητας. Και μια αστυνομία που τρέχει και δεν φτάνει προκειμένου να ανακαλύψει τον ένοχο. Με μια γραφή παλαιάς κοπής που πλέκει στερεότυπα ανθρώπων και χαρακτήρων και μια «εικονική» πραγματικότητα που δεν αντιλαμβάνεται τι έπεται στα χρόνια που θα ακολουθήσουν και δέχεται παθητικά ότι διαδραματίζεται μπροστά στα μάτια της.Η συγγραφέας επιλέγει να χωρίσει το βιβλίο της σε δύο μέρη. Δύο μέρη διαφορετικά μεταξύ τους αλλά συνδεόμενα βάσει της εξέλιξης της ιστορίας με πρόσωπα και καταστάσεις. Στο πρώτο μέρος ο αναγνώστης έρχεται αντιμέτωπος με τα μέλη της οικογένειας Αρναούτη και τον περίγυρο της Κυρίας. Η Καπάνταη κάνει την ανατροπή σε σχέση με άλλους συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων και δίνει στον αναγνώστη την δυνατότητα να γνωρίσει τον καθένα από τους πρωταγωνιστές ξεχωριστά. Σαν να μας απαριθμεί τους ενόχους σε μια λίστα προβάλλοντας μας και το κίνητρο του καθενός. Το δεύτερο μέρος αλλάζει τοπίο και εστιάζει περισσότερο στις έρευνες της αστυνομίας και στη λύση του μυστηρίου της δολοφονίας της Ασπασίας Αρναούτη. Εδώ τον πρωταγωνιστικό ρόλο αναλαμβάνουν οι αστυνομικοί Πετρόπουλος, Χρήστου και Θεοφίλου και ορθά η συγγραφέας αναλύει λίγο περισσότερο τους χαρακτήρες τους ώστε να καταφέρει να τους κάνει εξίσου οικείους στους αναγνώστες. Η γραφή του βιβλίου είναι γραμμένη σε πολυτονικό σύστημα κάτι που δεν συναντάμε συχνά, σχεδόν καθόλου θα λέγαμε, στα σύγχρονα μυθιστορήματα κάνοντας το βιβλίο ακόμα πιο ενδιαφέρον. Η άριστη γνώση της ελληνικής γλώσσας το καθιστά ένα εξαιρετικό ανάγνωσμα και η γλαφυρότητα που το χαρακτηρίζει σε συνδυασμό με τις εκφράσεις που δεν λείπουν από την καθημερινότητα μας δεν κουράζουν καθόλου τον αναγνώστη.Η Ισμήνη Καπάνταη φαίνεται να κέρδισε το στοίχημα που έβαλε με τον εαυτό της και παρέδωσε στο αναγνωστικό κοινό ένα συγγραφικό έργο που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από εκείνα των μεγάλων ονομάτων του αστυνομικού νουάρ παλαιότερων δεκαετιών. Μια πολύ καλοδουλεμένη ιστορία που οι λάτρεις του είδους θα την ανεβάσουν ψηλά στις προτιμήσεις τους. Η «Αστική οικία στο Χαλάνδρι» ανοίγει τις πόρτες της και σας περιμένει να την εξερευνήσετε.

Η Ασπασία Αρναούτη είναι η Κυρία…ή μάλλον ήταν μέχρι που βρέθηκε δολοφονημένη στην κρεβατοκάμαρά της την ημέρα των γενεθλίων της. Ήταν πάμπλουτη, πανίσχυρη, σαδίστρια και ήθελε να έχει τον έλεγχο σε όλα, είτε στις επιχειρήσεις της, κρυφές και φανερές, είτε στα παιδιά και στα εγγόνια της. Για όλα είχε άποψη, σε όλα ανακατευόταν. Η περιουσία της δε φτιάχτηκε με νόμιμα μέσα, όχι καθ’ ολοκληρίαν τουλάχιστον. Ποιος τη δολοφόνησε; Συγγενής; Φίλος; Εχθρός; Συνεργάτης; Και πώς θα χειριστούν την πολύκροτη υπόθεση οι μικροί και οι μεγάλοι της Αστυνομίας;

Η κυρία Ισμήνη Καπάνταη περιγράφει με σχεδόν προφορικό τρόπο τα έργα και τις ημέρες της πανίσχυρης, κοινωνικά επιφανούς οικογένειας Αρναούτη με πολύ προσεκτικό χειρισμό και αρκετές λεπτομέρειες από τις ζωές όλων των εμπλεκόμενων προσώπων, από τις γραμματείς ως τους αστυνομικούς. Η γραφή της πειραματίζεται με νέες μορφές έκφρασης, καταργώντας το τυπικό συντακτικό. Φράσεις όπως: «Στάθηκε λίγο, πήρε βαθιά ανάσα και, “ο Ηλίας είναι πολύ καλός, πολύ καλός”, είπε» (σελ. 149) αφθονούν στο κείμενο, δίνοντας μια διαφορετική παραστατικότητα και ζωντάνια. Αυτό, σε συνδυασμό με ένα είδος προσωπικών παρατηρήσεων της συγγραφέως προς τον αναγνώστη, η οποία κατά καιρούς σαρκάζει με όμορφο χιούμορ τα δρώμενα, κάτι του στυλ «Η γιαγιά του, βλέπεις, τους παρακολουθούσε όλους συνέχεια» ή «Βλέποντας όμως ότι το τετράποδο ακολουθούσε τη γνωστή, παρά τετραπόδοις, τακτική του “με συγχωρείτε, δεν είναι πως σας αγνοώ, απλώς δεν άκουσα τίποτα”, και παρέμενε κρυμμένο…» (σελ. 131) με έβαλαν για τα καλά μες στο παιχνίδι, με ενέταξε καλύτερα στο περιβάλλον μέσα στο οποίο διαδραματίζονται τα γεγονότα και με βοήθησε να απολαύσω περισσότερο μια ιστορία σκοτεινή με πολλούς ενόχους.

Η ιστορία λοιπόν είναι καλοσχεδιασμένη και ανεπτυγμένη με ένα αρμονικό μείγμα πρωτοτυπίας και στερεοτύπων στην εξέλιξή της. Είναι ξεκάθαρα δομημένη σε δύο μέρη, στο οποίο πρώτο έχουμε τους χαρακτήρες και τα πιθανά κίνητρα για φόνο ενώ στο δεύτερο έχουμε τον φόνο και την αστυνομική έρευνα, με λίγα ακόμη ψήγματα γνωριμίας με τους υπόπτους. Αυτό που παρατήρησα κυρίως στον δρόμο για την επίλυση του μυστηρίου ήταν η επιμονή της συγγραφέως να αφαιρεί τη δράση στο κυριότερο σημείο, δηλαδή αν κάποιος πάει να ομολογήσει τον φόνο δεν έχουμε τη σκηνή της ομολογίας αλλά τις συνέπειές της, με τους αστυνομικούς να προχωράνε στο επόμενο βήμα ή αν βρεθεί άλλο ένα πτώμα περιγράφεται μόνο η αναστάτωση στο Τμήμα. Διαφορετική αφήγηση, δε διαφωνώ, ένιωσα όμως ότι στερούμουν την ένταση ακριβώς που χρειαζόταν ο σωστός ως τότε χειρισμός και εξέλιξη της ιστορίας. Πώς ήταν ο κανόνας στις αρχαίες τραγωδίες να αποφεύγονται μιαρές πράξεις μπροστά στα μάτια του κοινού οπότε Μήδεια και Οιδίποδας π.χ. προέβησαν στις πράξεις τους κατ’ ιδίαν; Ε, έτσι αισθάνθηκα όταν κορυφωνόταν η δράση κι αμέσως κατέπιπτε.

Οι ύποπτοι έχουν όλοι ουσιαστικό κίνητρο, είναι καλά δουλεμένοι χαρακτήρες, ποικίλλουν από τον στυγνό και αδέκαστο ως τον πιο τρυφερό και συνεσταλμένο. Γίνονται πολλά πράγματα, υπάρχει κλιμάκωση της πλοκής, δεν κατάφερα ν’ αγαπήσω κανένα από τα μέλη της οικογένειας, μιας και όλοι είχαν κάποιο κουσούρι (από δίψα για πλούτο μέχρι ανασταλτικούς παράγοντες που τους εμπόδιζαν να ζήσουν τη ζωή τους) και η λύση ήταν αληθοφανέστατη και σωστά αιτιολογημένη.

Η «Αστική οικία στο Χαλάνδρι», γραμμένη σε πολυτονικό, είναι η αποαγιοποίηση χωρίς ακρότητες μιας πανίσχυρης κοινωνικά οικογένειας που δε διστάζει να ξεπουληθεί μπροστά στο χρήμα και τα υψηλά συμφέροντα. Κάποιος απ’ όλους όμως έκανε ένα βήμα παραπάνω και σκότωσε την Κυρία. Ο αναγνώστης καλείται να το ανακαλύψει μέσα από σκηνές έντασης, πολυποίκιλους χαρακτήρες και μια εύκολη αφήγηση που δεν καταντά πουθενά πρόχειρη, αντίθετα προσφέρει ένα εναλλακτικό ταξίδι στον κόσμο της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας.