Οκτώ χρόνια μετά.

Έχουν μεσολαβήσει οκτώ χρόνια από την αρχική δημοσίευση του έργου "Κωνσταντίνος Καραμανλής: αρχείο, γεγονότα και κείμενα". Στο διάστημα αυτό αναδείχθηκε, μέσω ποικίλων οδών, η σημασία του. Όσοι θέλησαν να εγκύψουν στα δρώμενα που συνέχονται με την παρουσία του Κωνσταντίνου Καραμανλή, άμεση ή έμμεση, άντλησαν αδιάσειστα πληροφοριακά στοιχεία. Ιστορικοί και πολιτικοί επιστήμονες, ειδικοί μελετητές της μεταπολεμικής περιόδου, προσέφυγαν στις σελίδες του. Ευρύτερα ακόμη, φιλίστορες και αναγνώστες κάθε κατηγορίας διαπίστωσαν ότι οι εμπεριστατωμένες αναφορές, που ανελλιπώς στην πορεία του χρόνου συγκροτούν το κείμενο, προσφέρονται για να δώσουν ασφαλή απάντηση στα εκάστοτε ερωτήματά τους.

Το αποτέλεσμα της προσπάθειας συνέχεται με τις επιλογές που προσδιόρισαν την όλη μορφή του έργου. Στόχος του η καταγραφή, μέρα με τη μέρα, των γεγονότων που επί μισόν αιώνα συντελέστηκαν με την συμβολή ή και υπό το βλέμμα του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Ο πλούτος της τεκμηρίωσης αποτέλεσε συνάρτηση της αναγκαίας πληρότητας στην επισήμανση και στην καταχώριση στοιχείων και πληροφοριών. Απαράβλεπτη, παράλληλα, προϋπόθεση για τη διασφάλιση της πληρότητας και την εξασφάλιση της εμπιστοσύνης ειδικών μελετητών και αναγνωστικού κοινού υπήρξε η συνειδητή απουσία οποιουδήποτε σχολίου της σύνταξης, συνοδευτικού των αναφορών αυτών. Ο προσδιορισμός του σκοπού και η αναζήτηση των μέσων για την επίτευξή του συνδυάστηκε με την εντιμότητα στην έρευνα και την παράθεση των ευρημάτων που προέκυψαν. [...]

Στο διάστημα που έχει μεσολαβήσει συντελέστηκε ένα ακόμη μείζον γεγονός. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, παρών κατά την πρώτη δημοσίευση, δεν βρίσκεται πλέον εν ζωή. Κατά τα επτά αυτά χρόνια, εντούτοις, της φυσικής απουσίας του, έχει ενισχυθεί και γενικευθεί η αίσθηση ότι το μήνυμα που εξέπεμψε και το έργο που επιτέλεσε αντανακλά μια σύλληψη που εγκολπώνει επιδιώξεις και αναζητήσεις της μεγάλης πλειονότητας των Ελλήνων· και εκφράζει, ακόμη, όσες θα ήταν ευκταίο να διέπουν την ευρύτερη ευρωπαϊκή οικογένεια. Ό,τι οραματίστηκε και πραγμάτωσε αναδεικνύεται ολοένα και ευκρινέστερα. Σε κάθε όμως περίπτωση χρήζει τεκμηρίωσης κατά το δυνατόν πληρέστερης και ασφαλέστερης. Αυτό επιδιώχθηκε με τη σύνταξη του έργου "Κωνσταντίνος Καραμανλής: αρχείο, γεγονότα και κείμενα".

(από τον πρόλογο του επιμελητή του Αρχείου και συντάκτη μέρους των κειμένων του έργου, ακαδημαϊκού Κωνσταντίνου Σβολόπουλου)

Έπειτα από δυόμισι χρόνια πρωτοφανούς μεταρρυθμιστικής και αναπτυξιακής πορείας στης χώρας, τον Μάρτιο του 1958, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έρχεται ξαφνικά αντιμέτωπος με την πρώτη μεγάλη κρίση: δύο κορυφαίοι υπουργοί που παραιτούνται και δεκαπέντε βουλευτές της ΕΡΕ αίρουν την εμπιστοσύνη τους στην κυβέρνηση. Αφορμή, η κατάθεση στη Βουλή του εκλογικού νομοσχεδίου σε συνεργασία με το Κόμμα των Φιλελευθέρων. Η κρίση ματαιώνει οριστικά την προσπάθεια του Καραμανλή για ουσιαστική σύγκλιση των δύο μεγάλων αστικών πολιτικών σχηματισμών. Ζητεί από τον Παύλο προσφυγή στις κάλπες? αναδεικνύεται και πάλι πρωθυπουργός, με την ΕΔΑ, πλέον, αξιωματική αντιπολίτευση. Έχοντας νέα λαϊκή εντολή, ο Καραμανλής συνεχίζει την αναπτυξιακή του προσπάθεια με την ίδια ένταση. Όμως, όσο αυτή αρχίζει να αποδίδει ορατούς καρπούς, τόσο μεγαλώνει και ο ρόλος μιας νέας για την Ελλάδα κρίσιμης παραμέτρου, της κοινωνικής ανακούφισης από την κατανομή των επιτευγμάτων της ανάπτυξης, καθώς και της πολύπλοκης ισορροπίας κέντρου - περιφέρειας. Ο Καραμανλής διακηρύσσει ότι: "Η ουσία του κοινωνικού προβλήματος συνίσταται εις την αύξησιν του εθνικού μας εισοδήματος - μόνον δι\' αυτού δυνάμεθα να βελτιώσωμεν πράγματι το βιοτικόν επίπεδον του λαού μας". Την ίδια στιγμή, με παρέμβασή του στην Ουάσιγκτον και το ΝΑΤΟ πετυχαίνει τη ματαίωση του αγγλικού "Σχεδίου Μακ Μίλλαν" για την Κύπρο, ενώ στηρίζει τη θέση του προέδρου Μακαρίου για τη λύση ενός καθεστώτος "δεσμευμένης ανεξαρτησίας", που λίγο αργότερα, οδηγεί στην ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Περιέχονται τα κείμενα:
- Πρόλογος
- Η Ελλάδα στον οδό της αναπτύξεως
- Αιφνίδια κυβερνητική κρίση
- Η ανανέωση της λαϊκής εντολής
- Νέες διαρρυθμίσεις στο πεδίο της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής
- Η Κύπρος υπό την απειλή της διχοτομήσεως
- Νέα εποχή στις ελληνογερμανικές σχέσεις
- Ελληνοτουρκικός διάλογος για το Κυπριακό
- Η Κύπρος ανεξάρτητη
- Παράρτημα
- Σημειώσεις
- Ευρετήριο