Γράφει: Μίλτος Γήτας

Η Ανδρομάχη Μπούνα είναι απόφοιτη Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου και κατάγεται μητροπλευρικά από την Αγία Παρασκευή (Κεράσοβο) Κονίτσης, γένους Βάιλα. Σε βιωματικό επίπεδο ασχολείται εδώ και 20 χρόνια με τους παραδοσιακούς χορούς και δη με την παράδοση της Κόνιτσας. Σήμερα είναι υποψήφια διδάκτωρ στο αντικείμενο της Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Πρόσφατα εξέδωσε το πρώτο της βιβλίο «Η Κερασοβίτισσα Μάνα. Από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας έως σήμερα. Μια ιστορικοκοινωνική, πολιτισμική και ανθρωπολογική προσέγγιση. Πρόκειται, για μια πρώτη απόπειρα σύνθεσης ενός μέρους των στοιχείων που έχουν προκύψει μέχρι σήμερα από επιτόπια έρευνα της συγγραφέως στην Αγία Παρασκευή (Κεράσοβο) Κονίτσης, με θέμα την αναπαράσταση της Κερασοβίτισσας Μάνας από τους ίδιους τους κατοίκους της, αλλά και από την ανάλυση των ήδη καταγεγραμμένων παραδοσιακών τραγουδιών στη συγκεκριμένη περιοχή. Για όλα αυτά αλλά και για τις επόμενες προσπάθειες της μίλησε στον ανταποκριτή του BOOKIA στην Ήπειρο, Μίλτο Γήτα.

Πως προέκυψε η συγγραφή στη ζωή σου;

Εκτέθηκα από πολύ μικρή ηλικία στο διάβασμα και στους παραδοσιακούς χορούς. Ο θείος μου είχε γράψει το πρώτο βιβλίο με αναφορά το χωριό μου Αγία Παρασκευή (Κεράσοβο) Κονίτσης και έζησα πως είναι να κοπιάζεις και να δημιουργείς ένα βιβλίο. Κάθε φορά που αναζητούσα μια πληροφορία για το χωριό μου ανέτρεχα στο βιβλίο αυτό, όπου είχε πια τη χρήση ενός εγχειριδίου. Όσο περνούσαν τα χρόνια και έπειτα από πολλές διηγήσεις από γυναίκες του χωριού, ένιωσα την ανάγκη να καταγράψω τις προφορικές τους ιστορίες ως αρχειακό υλικό. Ούσα επηρεασμένη από το ερευνητικό μου αντικείμενο, την ταυτότητα φύλου, αποφάσισα να αποτυπώσω αυτές τις ιστορίες και σε χαρτί και να δώσω μέσω αυτών των καταγραφών τροφή για σκέψη σχετικά με το ρόλο της γυναίκας.

Ποιοι παράγοντες ή καταστάσεις πρέπει να συντελούν ώστε να ξεκινήσει κάποιος να γράφει ένα βιβλίο;

Όταν δε θα σκεφτεί «Πρέπει να γράψω ένα βιβλίο». Όταν θα το νιώσει, όταν θα προκύψει η ανάγκη αυτή, όταν η ιστορία του βγει αβίαστα και θα έχει ως μοναδικό σκοπό να προσφέρει στον αναγνώστη λύτρωση μετά το πέρας της ανάγνωσης του.

Τι θα διαβάσει ο αναγνώστης σε αυτό το πρώτο σου βιβλίο;

Θα διαβάσει μια κριτική επεξεργασία των δεδομένων απέναντι στη θέση και το ρόλο της γυναίκας, της Κερασοβίτισσας Μάνας συγκεκριμένα, από την Τουρκοκρατία έως και σήμερα, η οποία αποτυπώνεται από τις διηγήσεις γυναικών γεννηθείσες το 1920 έως το 1960.

Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι κάποιος να γράψει ένα βιβλίο που έχει σχέση με τη λαογραφία και την παράδοση;

Είναι αρκετά δύσκολο γιατί πρέπει να είναι προσεκτικός να μην αλλοιώσει στοιχεία του παρελθόντος τα οποία πιθανόν να εντάσσονται εναντίον των προσωπικών του πεποιθήσεων. Ηκοινωνική πραγματικότητα πρέπει να διερευνάται αμερόληπτα με την εφαρμογή κατάλληλων ουδέτερων ερευνητικών εργαλείων καθώς και η αντικειμενική της ύπαρξη να μην επηρεάζεται από το πώς την προσλαμβάνει ο ερευνητής- συγγραφέας. Είναι εύκολο από την άλλη γιατί το παρελθόν μας είναι τόσο πολυδιάστατο που κατά τη διάρκεια της έρευνας είσαι σε συνεχόμενη ανακάλυψη νέων στοιχείων.

Πως αντιδράς σε μια θετική και σε μια αρνητική κριτική για τoβιβλίο σου;

Με το να δημοσιοποιείς ένα έργο σου πρέπει να είσαι έτοιμος/η να συναντήσεις καλές και κακές κριτικές. Σίγουρα οι θετικές κριτικές είναι ενθαρρυντικές, όμως οφείλουμε να ακούμε και τις αρνητικές, να μην τις αγνοούμε και να προσπαθούμε μέσα μας να τις αναλύσουμε και να αποδομήσουμε το «εάν έχει δίκιο» αυτό το άτομο, ποιο θα ήταν αυτό… και κάπως έτσι προχωράμε..

Ποιος είναι ο αγαπημένος σου συγγραφέας ή ποιητής και γιατί;

Αν έπρεπε να επιλέξω μία από τις αγαπημένες μου συγγραφείς, αυτή θα ήταν η πρωταγωνίστρια σε αγώνες με στόχους ριζοσπαστικούς για την εποχή τους, η Σιμόν ντε Μποβουάρ. Ήταν από τις πρώτους συγγραφείς που αναγνώρισαν ρητά στις γυναίκες το δικαίωμα της ελευθερίας των επιλογών τους κάτι το οποίο έχει επηρεάσει και τη δική αντίληψη και κατ’ επέκταση τηνπένα μου.

Τι συμβουλή θα έδινες σε κάποιον που γράφει και θέλει να εκδώσει;

Να μεταφέρει τα προσωπικά του στοιχεία στη συγγραφή. Η καθαρότητα ενός συγγραφέα διαβάζεται μαζί με τις γραμμές του από έναν αναγνώστη.

Πως κρίνεις την βιβλιοπαραγωγή στη χώρα μας; Από ποιους παράγοντες επηρεάζεται;

Είναι πολύ όμορφο και αισιόδοξο να βλέπεις να αναδύονται νέες συγγραφικές «πένες» από διάφορες ηλικιακές ομάδες. Ειδικά στη χώρα μας τα στατιστικά ως προς την έκδοση νέων πονημάτων αλλά και ως προς την πώληση των είναι αυξημένα. Όταν κάποιος διαβάζει , διευρύνει τη σκέψη του, είναι σε θέση να ασκήσει κριτική και πολλές φορές αυτό καταλήγει σε συγγραφή. Είναι ένας κύκλος…

Τι ρόλο παίζουν στη ζωή σου οι παραδοσιακοί χοροί και η παράδοση;

Η ενασχόληση μου με τους παραδοσιακούς χορούς έγινε από αρκετά μικρή ηλικία. Μνήμες των γονιών μου λένε πως στο χωριό μου όταν γινόταν κάποιο γλέντι, τα παλιά τα χρόνια γλέντια γινόταν σχεδόν καθημερινά, όταν ξέφευγα από το οπτικό τους πεδίο και δεν ήμουνα μαζί με τα παιδάκια που παίζανε, κοιτούσανε τον κύκλο του χορού και με βρίσκανε πάντα εκεί!!! Ο χορός και η μελέτη της παράδοσης έλεγα κάποτε πως ήταν το χόμπι μου, τώρα λέω ότι είναι η ταυτότητα μου.

Η Ήπειρος για σένα με λίγες λέξεις τι πρεσβεύει;

Η Ήπειρος είναι μια τρεχούμενη βρύση, που μας δίνει συνεχώς νέα στοιχεία, νέες εικόνες, και δεν στερεύει ποτέ. Ήπειρος είναι η αρχή και τέλος μου.

Υπάρχουν στο μυαλό σου άμεσα λογοτεχνικά σχέδια;

Έχει ξεκινήσει ήδη η συλλογή δεδομένων για τη συγγραφή του δεύτερου βιβλίου που θα αφορά τον Κερασοβίτικο γάμο και συγκεκριμένα τα τρία τελεστικά στάδια του γάμου, με σημείο αναφοράς τη νύφη. Θα γίνει ανάλυση του πρώτου σταδίου της διαβατήριας αυτής τελετής, του αποχωρισμού δηλαδή από την παλιά της κατάσταση, το δεύτερο στάδιο της διάβασης και τέλος της ενσωμάτωσης που είναι η οριστική ένταξη της γυναίκας σε ένα νέο ρόλο.