Γράφει: Πόπη Ξοφάκη

Ο Νίκος Μητούσης γεννήθηκε ένα χιονισμένο Φλεβάρη του 1963 σε ένα χωριό της Ροδόπης, τον Ίασμο. Σε ηλικία 18 ετών ήρθε στην Αθήνα όπου συνέχισε τις σπουδές του και παράλληλα εργάστηκε σε πολλές εταιρίες στον οικονομικό τομέα. Τα τελευταία χρόνια ωστόσο τον κέρδισε η ναυτιλία. Είναι λάτρης της φωτογραφίας, της μουσικής και των ταξιδιών.

Έχετε γράψει δύο μυθιστορήματα: «Οι κουρελούδες της Αλισάβας» και «Από τη μνήμη στην καρδιά» οι τίτλοι τους και κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Χάρτινη πόλη. Υπάρχουν ομοιότητες και διαφορές μεταξύ τους;

Ομοιότητες, υπάρχουν θα έλεγα γιατί και οι δύο ιστορίες έχουν πρωταγωνίστριες απλές καθημερινές γυναίκες, γυναίκες που συναντάμε σε κάθε μας βήμα. Δεν είναι επηρμένες αλλά έχουν πολεμήσει σκληρά στη ζωή τους η κάθε μια με τον τρόπο της. Διαφορές πέρα από τη διαφορά ηλικίας, το τόπο που διαδραματίζονται δε νομίζω να έχουν.

Άλλοι τόποι, άλλοι χρόνοι, αλλά οι συγκυρίες και οι μάχες που δίνουν είναι αυτές που σφυρηλατούν τους χαρακτήρες των δύο ηρωίδων. Η Αλισάβα σκληρή και κυνική, πιο δύσκολη γενικά, η Μηλίτσα πιο άβγαλτη αλλά και οι δυο πέφτουν αθελά τους στα βαθιά και κολυμπάνε.

Τι σας ώθησε να γίνετε συγγραφέας; Ήταν κάτι που πάντα θέλατε;

Πάντα έγραφα, κυρίως για μένα. Ίσως να ήμουν ιδιαίτερα ντροπαλός για να τα κοινοποιήσω. Πολύ λίγοι ήταν αυτοί που τα είχαν διαβάσει, τώρα το πώς δημοσιεύτηκαν τα δύο μου μυθιστορήματα είναι μια άλλη ιστορία.

Ποια είναι η πηγή έμπνευσής σας;

Η καθημερινότητα, όλη αυτή η ομορφιά που περνάει δίπλα μας απαρατήρητη, γιατί υπάρχει ομορφιά μέσα στα πάντα, αρκεί να θέλουμε να τη δούμε. Οι άνθρωποι επίσης είναι πηγή έμπνευσης, οι απλοί, οι καθημερινοί ήρωες, όλοι έχουν μια ιστορία που αξίζει να ειπωθεί, να φωτιστεί κατάλληλα και να παρουσιαστεί έτσι ώστε να το προσέξουν και άλλοι.

Ποια εικόνα θα είναι αυτή που θα κάνει την καρδιά μας να σκιρτήσει, πόσο θα είμαστε έτοιμοι να ψάξουμε παραπέρα να αφεθούμε και να γοητευτούμε από αυτή, αυτό είναι και το παιχνίδι και το τίμημα και αν αυτή η ιστορία που μας άγγιξε, με τη δική μας βοήθεια αγγίξει και άλλους τότε έχουμε πετύχει τον στόχο μας και η ικανοποίηση είναι ασύγκριτη. Χιλιάδες πηγές έμπνευσης, εικόνες, κείμενα, πόλεις, αρκεί να έχεις ευαίσθητες κεραίες να είσαι δεκτικός σε πολλά ερεθίσματα, να παρατηρείς διαρκώς.

Ποια είναι λοιπόν η δική σας καθημερινότητα, ξυπνάτε και ψάχνετε έμπνευση; Αφορμή για γράψιμο;

Εδώ δυσκολεύομαι να απαντήσω γιατί εργάζομαι και αυτό απορροφά ένα μεγάλο μέρος της ενεργητικότητας μου. Παρατηρώ πάντως διαρκώς, ακόμα και όταν οδηγώ, σχηματίζω ιστορίες πίσω από στιγμιαίες εικόνες, αν προλάβω τα καταγράφω και αν μετά από καιρό εξακολουθούν και μου αρέσουν οι σημειώσεις μου τότε βρίσκω τρόπο να τις ενσωματώσω σε μια μεγαλύτερη ιστορία.

Οι σκέψεις και τα συναισθήματα που περιγράφετε είναι αυτοπαρατηρήσεις, αποτελούν προσπάθεια να εξηγήσετε τον τρόπο σκέψης σας;

Είναι και αυτό, μάλλον είναι η αφετηρία γιατί κατά την πρόοδο της συγγραφής εγώ τουλάχιστον αφήνω το εγώ μου και προσπαθώ να μπω στο πετσί του χαρακτήρα που περιγράφω μέχρι που αυτός παίρνει το επάνω χέρι, αυτονομείται κι εγώ απλά ακολουθώ και καταγράφω.

Ο μαγικός κόσμος της συγγραφής σάς ταξιδεύει;

Ασταμάτητα, χαρίζει τα πιο ωραία ταξίδια. Ζεις, αναπνέεις κινείσαι, χωρίς να έχεις κουνηθεί από την καρέκλα σου. Χτίζεις έναν άλλο κόσμο και μπαίνεις μέσα του. Ξαναζείς άλλες εποχές. Ορίζεις μοίρες. Μαγεία. Συναντάς έναν σωρό κόσμο, δημιουργείς άλλους ανθρώπους, άλλους βοηθάς με άλλους συμπάσχεις, μετουσιώνεσαι. Ωραία, πολύ ωραία, ταξίδια, αλλά μοναχικά. Ακόμα πιο ωραία γίνονται όταν τα μοιράζεσαι με άλλους κι ακόμα πιο ωραία όταν έχουν ταξιδέψει κι άλλοι και σου το λένε.

Ξεχωρίζετε κάποιον χαρακτήρα από τα βιβλία σας και γιατί;

Όλοι μου οι ήρωες πέρα από τους κεντρικούς είναι αγαπημένοι μου, ο γερο Εμίν, στην Αλισάβα, ιδιαίτερα η σκηνή στο Σουκ, τα «κορίτσια» όταν μετά από χρόνια βρίσκονται με τον λαθρεπιβάτη της ζωής, τον Κωνσταντή. Η Αλισάβα και ο Νικηφόρος ως κεντρικοί χαρακτήρες δεν μπαίνουν στη ζυγαριά. Στο άλλο βιβλίο όλοι οι δεύτεροι χαρακτήρες είναι πολύ αγαπημένοι μου και έχουν ψήγματα αληθινών ιστοριών, από τα ονόματά τους μέχρι και την προσωπική τους ιστορία. Φόρος τιμής αν θέλετε σε αυτό που έλεγα παραπάνω για την καθημερινότητα και τους ανθρώπους που είναι γύρω μας, τους ήρωες μέσα στην απλότητα και τη σεμνότητα τους. 

Ποια είναι η Αλισάβα και ποια η Μηλίτσα τελικά;

Η Μηλίτσα είναι εκείνη η γυναίκα που ψαχουλεύει τις ρυτίδες της στον καθρέφτη και ανακαλύπτει ότι το κορίτσι που κάποτε υπήρξε εξακολουθεί και ζει μέσα της.

Η Αλισάβα αγαπά τις ρυτίδες της, δεν τις ψάχνει.

Η Μηλίτσα είναι εκείνη η γυναίκα που περιμένοντας μόνη στη στάση του λεωφορείου κουμπώνει το πανωφόρι της, και θυμάται τη στάση έξω από το σχολείο.

Η Αλισάβα το μόνο σχολείο που θυμάται είναι η ζωή η ίδια

Η Μηλίτσα είναι η γειτόνισσα που καλημερίσαμε το πρωί και μας χαμογέλασε.

Η Αλισάβα είναι εκείνη η γειτόνισσα που κάνει να απορούμε γιατί η συμπεριφορά της είναι απρόβλεπτη.

Η Μηλίτσα είναι εκείνη η γυναίκα που βάφεται στον καθρέφτη και χαμογελάει στη ζωή.

Η Αλισάβα αν ήταν να ξαναζήσει από την αρχή δε θα άλλαζε και πολλά πράγματα.

Η Αλισάβα έφυγε καπνίζοντας και η ζωή τής χρωστούσε ακόμα, ούτε που το λογάριασε, μάγκας η Αλισάβα.

Τι είδους βιβλία διαβάζετε; Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;

Από βιβλία προτιμώ να διαβάζω ελληνική κατά κύριο λόγο λογοτεχνία, μου αρέσει επίσης αυτό που λέμε μαγικός ρεαλισμός και το συναντάμε κυρίως στη λατινοαμερικάνικη λογοτεχνία, μου αρέσει και η ποίηση. Μου αρέσουν γενικά οι ωραίες ιστορίες, οι όμορφα διατυπωμένες και ας είναι σκληρές και ας είναι στενόχωρες, μου αρέσουν οι ιστορίες που είναι διάσπαρτες αλλά που έρχονται και συνδυάζονται μέσα στην αφήγηση εξηγώντας γεγονότα που ίσως μας παραξένεψαν. Μου αρέσει η ωραία χρήση της γλώσσας, οι όμορφες λέξεις, η ροή του λόγου η αδιάλειπτη, το βάθος και η γνώση.

Αγαπημένοι συγγραφείς σαφώς και υπάρχουν, πολλοί πάρα πολλοί μάλιστα, Έλληνες και ξένοι. Σύγχρονοι και παλαιότεροι.

Θα μου επιτρέψετε να μην αναφέρω σύγχρονους Έλληνες από τον φόβο μην τυχόν και παραλείψω κανέναν και δε θα έπρεπε, από τους παλαιότερους όλοι αυτοί που αποτελούν τον κλασσικό κορμό της ελληνικής λογοτεχνίας, από Καζαντζάκη και Καβάφη ως τη Διδώ Σωτηρίου και την Άλκη Ζέη.

Να αναφέρω όμως ότι ένας από τους αγαπημένους μου ξένους συγγραφείς, ίσως ο πιο αγαπημένος μου είναι ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές.

Υπάρχει κάποιο βιβλίο το οποίο την ώρα που το διαβάζατε να θέλατε να το είχατε γράψει εσείς;

Πολλά πάρα πολλά, ζηλεύω, με την καλή έννοια πάντα. Αν όμως ήταν να διαλέξω ένα και μοναδικό βιβλίο που θα είχα γράψει και μετά τίποτα θα ήθελα να είναι ένα οποιοδήποτε του Μαρκές.

Πιστεύετε ότι η νέα γενιά έχει να προσφέρει στον κόσμο της λογοτεχνίας;

Και βέβαια το πιστεύω, υπάρχουν πολλοί νέοι συγγραφείς που από καιρό έχουν δώσει δείγματα του ταλέντου τους και σίγουρα έχουν να μας δώσουν πολλά ακόμη, είναι μερικοί που εγώ ήδη τους συγκαταλέγω στους κλασσικούς.

Οι νέοι είναι το μέλλον μας, πάντα.

Πότε να περιμένουμε το καινούργιο βιβλίο σας;

Δεν ξέρω. Ειλικρινά δεν ξέρω. Υπάρχει κάτι (πάντα υπάρχει) κάτι που δουλεύω και δε νομίζω να αργήσει, και θα χαρώ πολύ να το συζητήσουμε όταν θα είναι έτοιμο. Σας ευχαριστώ πολύ για τη φιλοξενία. 

Εμείς ευχαριστούμε και ευχόμαστε κάθε επιτυχία!