Γράφει: Παναγιώτης Σιδηρόπουλος

Ολόκληρο το φωτορεπορτάζ σε άλμπουμ τού Facebook.
Σχετικά με το βιβλίο «Δάχτυλα πάνω στο σώμα της».
Σχετικά με το συγγραφέα Μάνο Κοντολέων.

Οι εκδόσεις Πατάκη και ο συγγραφέας Μάνος Κοντολέων, παρουσίασαν το νέο μυθιστόρημα τού συγγραφέα, «Δάχτυλα πάνω στο σώμα της».

Για το βιβλίο μίλησαν οι:

• Μαρία Σκιαδαρέση, συγγραφέας.
• Γιώργος Χρονάς, ποιητής

Αποσπάσματα διάβασαν οι ηθοποιοί:

• Ιουλία Ριζοπούλου.
• Μαρία Ροβάκη

Η εκδήλωση άνοιξε με την προβολή τού εισαγωγικού βίντεο που το Bookia είχε δημιουργήσει για τις ανάγκες προώθησης τής παρουσίασης αλλά και του βιβλίου. Έτσι, πολύ γρήγορα το κοινό μπήκε στο πνεύμα του έργου, προετοιμασμένο για τις ενδιαφέρουσες ομιλίες που ακολούθησαν.

Ο κος Κοντολέων ευχαρίστησε το κοινό στην αίθουσα αλλά και τους φίλους στο πάνελ «που θα μας συντροφέψουν στην παρουσίαση, την πρώτη επίσημη τού βιβλίου», όπως σημείωσε, «τις υπόλοιπες ουσιαστικές και καθόλου τυπικές θα ήθελα να τις πω στο τέλος».

Συνέχισε αναφερόμενος στον τρόπο παρουσίασης τού βιβλίου, «το νέο τρόπο παρουσίασης με την απευθείας μετάδοση μέσω Ίντερνετ από το Bookia.gr ώστε να μας παρακολουθούν πολλοί περισσότεροι άνθρωποι που δεν βρίσκονται σε αυτό το χώρο», όπως είπε.

Κάλεσε στη συνέχεια τις δύο ηθοποιούς να διαβάσουν από ένα απόσπασμα δικής τους επιλογής, «δεν ξέρω ποιο απόσπασμα διάλεξαν και θα ήθελα πριν την ανάγνωση να μας πουν γιατί επέλεξαν τα συγκεκριμένα κείμενα», είπε ο κος Κοντολέων και έδωσε το λόγο στην κα Ριζοπούλου.

«Το απόσπασμα που διάλεξα είναι από τα πρώτα κεφάλαια του βιβλίου και ομολογώ ότι δυσκολεύτηκα να επιλέξω μόνον ένα», είπε η κα Ριζοπούλου. «Το επέλεξα διότι συμπυκνώνει με έναν τρόπο το θέμα τού μυθιστορήματος, την αναζήτηση τής ταυτότητας ενός ανθρώπου και την αμφιταλάντευση τής επιλογής, όχι μόνον σεξουαλικά αλλά γενικότερα, τι είναι τελικά ελευθερία επιλογής ζωής. Επίσης, εδώ αλλά και σε ολόκληρο το βιβλίο, μου αρέσει ο κινηματογραφικός τρόπος, η γλαφυρή γραφή τού συγγραφέα. Έτσι, λόγω και τής ιδιότητας τής ηθοποιού, μπόρεσα να δω τι αισθάνεται η ηρωίδα, όχι μόνον γενικότερα αλλά και τη συγκεκριμένη στιγμή».

Η ηθοποιός διάβασε το εν λόγω απόσπασμα και ομολογουμένως επιβεβαίωσε το σκεπτικό που περιέγραψε αποσπώντας το θερμό χειροκρότημα τού κοινού. Αυτό το τμήμα αλλά και το σύνολο τής παρουσίασης μπορείτε να το παρακολουθήσετε στο βίντεο που συνοδεύει αυτό το ρεπορτάζ.

Ο κος Κοντολέων παρουσίασε τον ποιητή Γιώργο Χρονά αναφερόμενος στη βοήθεια που του προσέφερε στην έρευνα για το βιβλίο, «Το περιοδικό "Οδός Πανός" που εκδίδει ο Γιώργος Χρονάς είχε ένα αφιέρωμα στην πρώτη συγγραφέα, η οποία το 1930+ έγραψε το πρώτο βιβλίο για λεσβιακές σχέσεις, στη Ντόρα Ροζέτη», όπως είπε.

Ο κος Χρονάς ευχαρίστησε το συγγραφέα αλλά και τις εκδόσεις Πατάκη. «Ο Μάνος μου είχε δώσει τα χειρόγραφά του τα οποία μετέφερα στα ταξίδια μου διαβάζοντας το βιβλίο του», είπε αρχικά και συνέχισε, «Είναι ένα βιβλίο για τον έρωτα. Ο Ταχτσής, έχοντας τεράστια γνώση για τον έρωτα, ανδρικού και γυναικείου, όταν τον ρώτησα το 1979 μου είπε, "δεν είμαι πια ομοφυλόφιλος, όπως κάποιος κάποτε ήταν μαρξιστής και τώρα δεν είναι. Έτσι και εγώ δεν είμαι διότι απ' όλα μπορώ να είμαι στη ζωή"».

«Με δύο γυναικείες φιγούρες στο εξώφυλλο, που παραπέμπουν στην δεκαετία '50-'60, όπου η μία κοιτάει στο κενό και η άλλη νωχελικά στο έδαφος σαν να σκέφτεται, είναι ένας ύμνος για τον έρωτα. Ο έρωτας δεν έχει φύλλο και αν έχει, καλύπτεται από την αγάπη τους ενός προσώπου για το άλλο».

«Είναι τολμηρό διότι καταργεί τους ψυχιάτρους και τους θεραπευτές μέσω απαγορεύσεων τής θρησκείας, μητροπολιτών κ.λπ.. Τον τελευταίο καιρό η ελληνική ζωή μαστίζεται από δηλώσεις μητροπολιτών που απαγορεύουν τη σχέση ανθρώπων με ανθρώπους. Δεν τους πέφτει λόγος τουλάχιστον διότι οι μητροπολίτες απαγορεύεται να παντρεύονται, άρα μιλούν για κάτι που δεν κατέχουν και δεν πρέπει να το κάνουν. Αυτό αφορά εμάς, που σκεφτόμαστε, που γράφουμε στην ελληνική γλώσσα και σε οποιαδήποτε γλώσσα».

Συνέχισε ο κος Χρονάς αναφερόμενος στην ιστορία του βιβλίου, «Με τη ζωή τής Λίας ταυτίζονται και οι δύο γονείς της, φαίνεται να μην έχει προσωπική ζωή, σπουδάζει στη Θεσσαλονίκη και δεν είναι τυχαίο, η πόλη είναι ερωτική παρόλο που οι κάτοικοι αρνούνται να πιστεύουν σε αυτή τη λέξη. Ο έρωτας δεν παρουσιάζεται παρά μόνον όταν τον αναζητάς, αν δεν το κάνεις, δεν υπάρχει. Σπουδάζει οδοντιατρική, όχι τυχαία, δουλεύει στο κεφάλι του ανθρώπου, με τα δάχτυλά της και τα δάχτυλα πάνω στο σώμα τής δεν είναι παρά η πρώτη επαφή με στο πρόσωπο. Η Λία προσπαθεί να βρει ποια είναι. Η φοιτητική ζωή στη Θεσσαλονίκη είναι ένα πανδοχείο έρωτα. Η Λία όμως αργότερα παντρεύεται διότι μπορεί να ερωτευτεί και γυναίκα και άνδρα».

«Ο Χατζιδάκις είπε για τη Θεσσαλονίκη, "Η πόλη πιστεύει στην αμαρτία και για αυτό έχει τόσες πολλές εκκλησίες". Εξ ου και "Τα τραγούδια της αμαρτίας" αργότερα, ξέρει ότι δεν υπάρχει αμαρτία εφόσον υπάρχει καθαρότητα και το ένα πρόσωπο πλησιάζει το άλλο»

«Το βιβλίο χωρίζεται σε 50 κεφάλαια και 7 μέρη με προμετωπίδα στίχους τής Σαπφούς, η οποία είχε σχέσεις και με γυναίκες αλλά αυτοκτόνησε για έναν άνδρα. Η Λία μας διδάσκει την ελευθερία. Παρόλο που μπορούσε να έχει ένα ευτυχισμένο γάμο, η Λία αναζητάει κάτι, ψάχνει την αλήθεια πάνω στο σώμα της και στον έρωτα. Τη βοηθούν σε αυτό οι άλλοι ήρωες τής ιστορίας που έχουν βρει τον προορισμό τους. Βοηθάει και εμάς να βρούμε αυτό που χάσαμε, το χαμένο παράδεισο που ίσως είναι ο έρωτας και δεν είναι μόνο εμείς αλλά η αναζήτηση τού άλλου».

Αναφέρθηκε στη συνέχεια στην ιστορία τής Ντόρας Ροζέτη η οποία κρατούσε το μυστικό για 25 χρόνια. «Ταιριάζει με την ιστορία τής Λία».

«Ευχαριστώ το Μάνο Κοντολέων που καταθέτει στην ελληνική γλώσσα ένα από τα πρώτα μυθιστορήματα για τον έρωτα μίας γυναίκας για μία άλλη γυναίκα όπου όμως δεν φαίνεται ότι η Λία παραμένει εκεί αλλά συνεχίζει το ταξίδι της από το ένα πρόσωπο στο άλλο ψάχνοντας να μάθει ποια είναι».

«Οι σελίδες είναι συναρπαστικές, είναι εκλεκτό λογοτεχνικό πρώτο μέρος σε κάθε κεφάλαιο, με σπάνιο λόγο. Διδάσκει την ελευθερία και τον έρωτα, σπουδαίες λέξεις και έννοιες και οι δύο. Χαίρομαι που ο συγγραφέας δεν γράφει ένα βιβλίο που ασχολείται με την κρίση αλλά με τον έρωτα και ο έρωτας είναι κάτι το επαναστατικό».

Κλήθηκε στη στη συνέχεια η ηθοποιός κα Ροβάκη να διαβάσει το απόσπασμα που επέλεξε αλλά πρώτα να εξηγήσει τους λόγους που το επέλεξε. «Το επέλεξα διότι πραγματικά με συγκίνησε,είναι έντονα αισθητηριακό όπως ένα ποίημα τού Καβάφη. Επίσης, προς το τέλος είναι έντονα ερωτικό και αντιπροσωπευτικό τής αναζήτησης τής ηρωίδας για μία νέα ερωτική ταυτότητα απελευθερωμένη και απαλλαγμένη από δεσμά τής κοινωνικής σύμβασης».

Η κα Σκιαδαρέση αναφέρθηκε πρώτα στη δική της εμπειρία πριν 15 χρόνια από τη συγγραφή βιβλίου για την ανδρική ομοφυλοφιλία. «Έτσι, όταν Ο Μάνος Κοντολέων μου έστειλε το βιβλίο να το διαβάσω, βρήκα μέσα και δικά μου ερωτηματικά και προβληματισμούς».

Είχε την καλοσύνη να μας στείλει το πλήρες κείμενο τής ομιλίας της το οποίο και παραθέτουμε.

Προ δεκαπενταετίας, περίπου, είχα καταπιαστεί για τις ανάγκες γραφής του μυθιστορήματός μου “Με το φεγγάρι στην πλάτη” με την αντρική ομοφυλοφυλία. Εκεί, ένας μεσήλικας, περνάει κρίση εφ’ όλης της ύλης, πασχίζοντας να επαναπροσδιορίσει την ταυτότητά του φύλου, κυρίως, αλλά και την επαγγελματική του ταυτότητα, ακόμα και την εθνική.

Έτσι, όταν ο Μάνος Κοντολέων μου έστειλε το βιβλίο του “Δάχτυλα πάνω στο σώμα της”, και ξεκίνησα να το διαβάζω, συγκινήθηκα γιατί είδα μέσα σε αυτό και δικά μου ερωτηματικά, αμφιβολίες, και προβληματισμούς. Στο νέο αυτό, ολόφρεσκο βιβλίο του Μάνου, όχι μόνο γιατί μόλις κυκλοφόρησε αλλά και γιατί αποπνέει τη δροσιά των νιάτων, μια νέα γυναίκα πασχίζει να προσδιορίσει κυρίως τη σεξουαλική της ταυτότητα και παράλληλα να ολοκληρωθεί ως προσωπικότητα.

Ο Μάνος Κοντολέων είναι σπάνιο δείγμα συγγραφέα που συνδυάζει τόσο αρμονικά την ποσότητα με την ποιότητα. Το έργο του είναι πλουσιότατο αλλά και πολύτιμο, μιας και κάθε του βιβλίο δημιουργεί ένα ολόκληρο σύμπαν στο οποίο ο ίδιος κυκλοφορεί με απίστευτη άνεση. Και πιστέψτε με, όλα αυτά δεν είναι δεδομένα στην τέχνη της γραφής. Λίγοι το καταφέρνουν. Στον Μάνο έχω και μια αδυναμία ιδιαίτερη, μιας και είναι ο πρώτος αναγνώστης του πρώτου μου μυθιστορήματος που, πριν από μια εικοσαετία, συνέστησε ανεπιφύλακτα το τυπωθήτω του.

Πάντα θα τον ευγνωμονώ γι’ αυτό, μιας και με το έργο μου εκείνο άνοιξε ο δρόμος ώστε να θεωρηθώ κι εγώ άξια να ονομάζομαι συγγραφέας.

Το βιβλίο “Δάχτυλα πάνω στο σώμα της” είναι ένα έργο 410 σελίδων, εξαιρετικής αφήγησης και ζωντανών εικόνων με ανάπτυξη πολυεπίπεδη και αρμονικά δομημένη ως προς το πλέξιμο των θεμάτων που πραγματεύεται. Στις τελευταίες σελίδες ο τόμος περιλαμβάνει πλούσια βιβλιογραφία που μαρτυρεί την επίπονη δουλειά πίσω από αυτό το άψογο αποτέλεσμα.

Εξ αρχής το έργο μάς τοποθετεί στο χωρόχρονο της Λίας. Και ξεκινώ με αυτήν γιατί είναι η κύρια φιγούρα του βιβλίου γύρω από την οποία περιστρέφονται όλα τα υπόλοιπα πρόσωπα που δεν είναι λίγα: Ο πατέρας της, Λάμπρος, η μητέρα της, Αντιγόνη, η Στέλλα, παλιά της συμμαθήτρια και φίλη, η Ρίτα, συγκάτοικός της στη Θεσσαλονίκη όπου σπουδάζει, η Γεωργία, πρώτη της ερωτική εμπειρία, ο Στάθης, ατυχής σχέση μιας βραδιάς, ο Παύλος, ο πρώτος άντρας που σχετίζεται, η μικρή Ιωάννα και οι γονείς της, η Όλγα και η Αύρα, κόρη και μάνα αντίστοιχα, γειτόνισσες του διπλανού διαμερίσματος, ο Ορέστης, σύζυγος της Λίας, η Άλκη, ο πρώτος της μεγάλος έρωτας, η Φιλιώ, η συνειδητοποιημένη πολιτικοκοινωνικά φιλόλογος.

Όλα, πρόσωπα με σάρκα και οστά, πολυδιάστατα, με απόψεις, θέσεις, ιδέες που άλλοτε συμπλέουν και άλλοτε διαφέρουν από αυτές που η Λία προσπαθεί να αρθρώσει. Γιατί η Λία φτιάχνεται, ωριμάζει, ενηλικιώνεται μαζί, θαρρείς, με την εξέλιξη των γεγονότων και είναι αυτή η πιο σαγηνευτική διάσταση του έργου, αφού ο αναγνώστης μπορεί έτσι και παρακολουθεί αβίαστα τα τεκταινόμενα, πιστεύοντας ότι τα ζει μαζί με την ηρωίδα, είναι κάπου δίπλα της κι ακούει την ανάσα της, άλλοτε βαριά από την αγωνία της ψυχής της, άλλοτε ανάλαφρη ύστερα από αποφάσεις που τη λυτρώνουν. Τα σοφά επιλεγμένα moto της εκάστοτε ενότητας, αποσπάσματα από το έργο της Σαπφούς, τονίζουν την αμεσότητα της αφήγησης, αποτελώντας έναν ευρηματικό τρόπο με τον οποίο ο συγγραφέας καθοδηγεί τον αναγνώστη, κάτι σαν οδηγός γι’ αυτόν που θέλει να περιηγηθεί τον κόσμο της Λίας.

Καταλήγοντας θα έλεγα πως πρόκειται για ένα αστικό βιβλίο που εξελίσσεται στον παρόντα χρόνο, κυρίως σε δύο πόλεις, την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, ενώ στη δράση εμπλέκονται και κάποια άλλα αστικά κέντρα που απλώς υποστηρίζουν τα γεγονότα, όπως το Λουτράκι, πόλη παραθερισμού των γονιών της ή η Κομοτηνή, μικρής εμβέλειας πόλη στο έργο, μα καθοριστικού βάρους για την ηρωίδα. Θέλω να τονίσω εδώ, ότι μέσα στο βιβλίο υπάρχει μια αναφορά στη Θεσσαλονίκη που πιστεύω πως είναι, ίσως, ο συνοπτικότερος και ακριβέστερος ορισμός αυτής της πόλης, αλλά και όλων των άλλων πόλεων των χτισμένων δίπλα σε νερά. “Οι υγρές πόλεις περιθάλπουν τις αμαρτίες χωρίς όμως και να τις συγχωρούν”. Σίγουρα αυτή η ρήση είναι αφορμή για ολόκληρο μυθιστόρημα!

Επειδή πιστεύω πως το να παραθέσω αποσπασματικά σκέψεις δικές μου δε θα αποδώσει ούτε στο ελάχιστο το πνεύμα του βιβλίου, θα προτιμήσω να θέσω κάποιους προβληματισμούς που μου γεννήθηκαν από την ανάγνωση του έργου, και να προσπαθήσω να τους λύσω με τη βοήθεια του ίδιου του δημιουργού, πράγμα που πιστεύω πως θα βοηθήσει κι εσάς όλους να δώσετε απαντήσεις σε δικά σας ερωτήματα, είτε έχετε ήδη προλάβει να διαβάσετε το βιβλίο είτε προτίθεστε να το διαβάσετε.

O κος Κοντολέων έκανε μία δική του εισαγωγή στο βιβλίο, «Μία γενικότερη προσέγγιση στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα», όπως είπε, την οποία προσέγγιση σας παραθέτουμε.

Μετά από τόσα χρόνια που γράφω τόσα διαφορετικά είδη λογοτεχνικών κειμένων, είναι νομίζω λογικό να αναζητώ νέα θέματα, θέματα που μπορεί να προκαλέσουν, να ταράξουν…

Βέβαια, εγώ είμαι αυτός που έχει τονίσει πως ο κάθε συγγραφέας άσχετα με το πόσα έργα έχει γράψει, στην ουσία ένα και μόνο ένα έργο συνέχεια συνθέτει. Μια -ίσως δυο- να είναι οι συγγραφικές εμμονές του.

Λοιπόν, οι δικές μου εμμονές είναι από τη μια ο Έρωτας και από την άλλη οι ενδοοικογενειακές σχέσεις.

Μα κάποια στιγμή κατάλαβα πως και οι δυο αυτές εμμονές μου κάτω από μια άλλη υπάρχουν. Αυτή που έχει να κάνει με την ελεύθερη έκφραση της ταυτότητας του καθένα από εμάς.

Αναζητώντας ένα νέο θέμα μυθιστορηματικής σύνθεσης –εκεί στις πρώτες, πρώτες μέρες του 2014- έτυχε να προσέξω την πιο κάτω θέση της Μαργκερίτ Γιουρσενάρ, έτσι όπως την έχει καταγράψει στην εισαγωγή του έργου της «Αλέξης».

Γράφει, λοιπόν, η Γιουρσενάρ: Ίσως να μην έχει τονισθεί αρκετά ότι το πρόβλημα της ελευθερίας των αισθήσεων κάτω απ΄ όλες του τις μορφές είναι σε μεγάλο βαθμό ένα πρόβλημα ελευθερίας της έκφρασης.

Αυτά διάβασα κι αμέσως… Ναι, με αυτό τον μαγικό τρόπο που η έμπνευση έρχεται να συναντήσει τον κάθε συγγραφέα, δίπλα μου ήρθε και κάθισε… η Λία. Η ηρωίδα του μυθιστορήματος που αναζητούσα το κεντρικό του πρόσωπο.

Ένα μυθιστόρημα που θα μιλούσε για μια άλλη γυναικεία ταυτότητα, για ένα άλλο ερωτικό ένστιχτο… Για μία πολιτική πράξη.

Πολιτική πράξη; Ναι, ο τρόπος που εκφράζει ο καθένας από εμάς τη σεξουαλική του ταυτότητα, μα κυρίως η διάθεση να την υποστηρίξουμε μέσα σε ένα κοινωνικό περιβάλλον, είναι μια ουσιαστική πολιτική πράξη. Ιδίως αν αυτή η ταυτότητα αποτελεί για τους πολλούς μια παρεκτροπή.

Εκείνες τις πρώτες, πρώτες μέρες του 2014, εκεί στο σπίτι μου στο χωριό του Πηλίου, ξεκινούσα μια περιπέτεια. Αποφάσιζα να υλοποιήσω μια υπέρβαση.

Εγώ, ένας εκπρόσωπος του ανδρικού φύλου, να ανασύρω τις εσωτερικές φωνές, να ανιχνεύσω τα πάθη μιας γυναίκας που αναζητά να της αναγνωριστεί το δικαίωμα να στρέφει τη σεξουαλική της προτίμηση προς σώματα παρόμοια με το δικό της.

Η λεσβιακές σχέσεις ελάχιστα έχουν απασχολήσει τη ελληνική λογοτεχνία. Γιατί άραγε; Στην ουσία –κι αν είναι σωστή η έρευνά μου- μόνο τρία μυθιστορήματα με παρόμοιο προβληματισμό έχουν γραφτεί μέσα στα τελευταία σχεδόν 80 χρόνια. Και τα τρία από γυναίκες.

Το δικό μου –«Δάχτυλα πάνω στο σώμα της», σχεδόν από την πρώτη μέρα είχα αποφασίσει πως αυτή η φράση θα ήταν ο τίτλος του- θα ήταν το μοναδικό που γραφότανε από άνδρα. Αλλά και το μόνο που θα προσπαθούσε να στηριχτεί στις πλέον σύγχρονες θεωρίες πάνω στην ταυτότητα του φύλου.

Ένας συγγραφέας ασφαλώς και δεν έχει ζήσει ότι περιγράφει. Μα το έχει βαθιά μελετήσει και με ευαισθησία παρατηρήσει έτσι όπως συμβαίνει σε άλλους -σε άλλους ανθρώπους, σε άλλους ήρωες μυθιστορημάτων.

Το «Δάχτυλα πάνω στο σώμα της» πολλά οφείλει σε όσα άκουσα να συζητάνε κάποιοι, σε όσα κάποιοι άλλοι μου εξομολογηθήκανε, σε όσα εγώ –με την γνωστή αυθαιρεσία του δημιουργού- επινόησα. Αλλά και στις μελέτες μου –κείμενα θεωρητικά, κείμενα λογοτεχνικά.

Το μυθιστόρημα καθώς τελείωνε η χρόνια, το ολοκλήρωνα.

Άραγε σκέφτομαι –τώρα που πια κυκλοφορεί- οι ηρωϊδες μου θα πείσουν τους αναγνώστες μου;

Το μόνο στοιχείο που πάνω του μπορώ να στηριχτώ για να απαντήσω σε μια τέτοια ερώτηση είναι αν εμένα με έχουν πείσει. Αν καθώς περιέγραφα συναισθήματα και πράξεις τους, αισθανόμουνα πως δεν ήμουνα εγώ αυτός που ‘μιλούσε’, αλλά εκείνες που με χρησιμοποιούσαν, που χρησιμοποιούσαν τη γραφή μου για να εκφράσουν τα πάθη , τα όνειρα, τους εφιάλτες τους.

Και ξέρω πως κάτι τέτοιο το αισθάνθηκα.

Ξέρω, όμως και κάτι άλλο. Πολλοί θα είναι εκείνοι που θα σκεφτούνε το πώς είναι δυνατόν ένας άνδρας να μιλά για τον τρόπο που μια γυναίκα ερωτεύεται μια άλλη γυναίκα. Να εμβαθύνει σε μια σχέση όπου ο ίδιος όχι μόνο ως άτομο, αλλά και ως σεξουαλικό ον απουσιάζει.

Οι άνδρες –αν όχι όλοι, πάντως πολλοί, ίσως και οι περισσότεροι- αρέσκονται στο να παρακολουθούν ερωτικές σκηνές μεταξύ γυναικών. Τους αρέσει γιατί επιβεβαιώνουν την κυριαρχία του φύλου της. Αντίθετα δε θέλουν να παρακολουθούν ερωτικές περιπτύξεις μεταξύ ανδρών –τότε η φυλετική τους κυριαρχία αυτοϋπονομεύεται.

Αλλά το μεγάλο μυστήριο για κάθε άνδρα είναι πάντα η γυναίκα. Γι αυτό και τόσοι συγγραφείς έχουν ‘γεννήσει’ μεγάλες ηρωίδες.

Ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να κατανοήσεις κάτι, είναι να το δημιουργήσεις.

Ως άνδρας καθορίστηκα από τις γυναίκες.

Μέσα από τα έργα μου προσπάθησα να κατανοήσω τους διάφορους ρόλους των γυναικών, να πλησιάσω τις κρυφές τους ανάγκες.

Τώρα πλέον και την πλέον απόκρυφη. Την πλέον… ‘αμαρτωλή’.

Και ίσως γι αυτό επέλεξα αμέσως κάτω από το τίτλο του έργου μου, να τοποθετήσω ένα στίχο που τόσους αιώνες πριν μια γυναίκα –η Σαπφώ- είχε γράψει:

Αλήθεια σε μελλούμενους καιρούς
κάποιος θα βρίσκεται να με θυμάτ΄ εμένα.

Ακολούθησε μία πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση μεταξύ των ομιλητών, με ερωτήσεις που προέκυψαν από ερεθίσματα στο βιβλίο τού κου Κοντολέων, όπως «τι είναι σωστό για το παιδί;», «ποιος είναι ο σωστός τρόπος να ζει κανείς τη ζωή του;», «είναι η ομοφυλοφιλία παρεκτροπή;», «τι κοινά έχουν η ανδρική και γυναικεία ομοφυλοφιλία;», «για την εξουσία του φαλλού», «ποιος είναι ο ρόλος τού πατέρα ως ανδρικό πρότυπο;», αλλά και πιο προσωπικά θέματα όπως το «πως ένας άνδρας συγγραφέας αποφάσισε να γράψει για τη γυναικεία ομοφυλοφιλία;»

Όπως σημείωσε η κα Σκιαδαρέση, «Θα μπορούσαμε να μιλάμε ως αύριο το πρωί», εγώ θα έλεγα, «θα μπορούσα να γράφω ως το πρωί». Όλο το υλικό τής παρουσίασης είναι διαθέσιμο σε εικόνες, βίντεο και κείμενο, το οποίο μπορείτε να απολαύσετε και να εκτιμήσετε το ενδιαφέρον σας για το νέο μυθιστόρημα τού κου Κοντολέων.