Γράφει: Παναγιώτης Σιδηρόπουλος

Ολόκληρο το φωτορεπορτάζ σε άλμπουμ τού Facebook.
Σχετικά με το βιβλίο «Η Εξομολόγηση».
Σχετικά με το συγγραφέα Σπύρο Πετρουλάκη.

Οι εκδόσεις Μίνωας και το βιβλιοπωλείο Ιανός παρουσίασαν το μυθιστόρημα του Σπύρου Πετρουλάκη, «Η Εξομολόγηση».

Για το βιβλίο μίλησαν:
- Τάνια Κουμεντακάκου, μηχανολόγος,
- Πόπη Ξοφάκη, διαχειρίστρια του bookia.gr, και
- Σπύρος Πετρουλάκης, ο συγγραφέας τού βιβλίου.

Την παρουσίαση συντόνισε η δημοσιογράφος και σεναριογράφος Νατάσα Μποζίνη.

Μουσικά έντυσαν τη βραδιά, ο Γιάννης Νικολάου (λαθρεπιβάτης) με την κιθάρα του, ο συνθέτης όλων των τραγουδιών που ακούστηκαν, η Λένα Αλκαίου στο τραγούδι, ο μαέστρος Νίκος Κούρος που συνόδευσε στο πιάνο την Λένα Αλκαίου, η Ιωάννα Γιαρένη στο πιάνο και ο Όθωνας Μπικάκης στην κρητική λύρα.

Ήταν μία βραδιά αντάξια του πολυτάλαντου Σπύρου Πετρουλάκη, είχε λογοτεχνία και πολύ μουσική διότι ο συγγραφέας είναι και μουσικός (και πολλά ακόμη όπως θα δούμε παρακάτω). Γράφει στίχους και τους μελοποιεί ή τους δίνει σε καταξιωμένους μουσικούς να το κάνουν. Το Bookia ήταν εκεί και για έναν ακόμη λόγο, το βιβλίο προλόγισε η δική μας Πόπη Ξοφάκη.

Η υπεύθυνη τού ΙΑΝΟΥ καλωσόρισε το κοινό στην αίθουσα και έδωσε το λόγο στον εκδότη τού ΜΙΝΩΑ κο Γιάννη Κωνστανταρόπουλο.

Ο κος Γιάννης Κωνστανταρόπουλος ευχαρίστησε όσους ήταν εκεί «παρά τη ζεστή βραδιά» όπως είπε και συνέχισε, «Οι εκδότες δεν έχουν να πουν πολλά, θα αρκεστώ σε κάποια "ευχαριστώ" και πρώτα απ' όλα στο πάνελ, ευχαριστώ την κα Πόπη Ξοφάκη, διαχειρίστρια τού Bookia.gr, ενός ωραίου σάιτ για βιβλία, όσοι δεν το γνωρίζετε, γνωρίστε το, την κα Τάνια Κουμεντακάκου από την οποία περιμένω να μας πει πως σχετίζεται μία μηχανολόγος με τα βιβλία, την Νατάσσα Μποζίνη, δημοσιογράφο και σεναριογράφο που θα συντονίσει την εκδήλωση».

«Δεν είναι μία κοινή παρουσίαση βιβλίου, έχουμε εξασφαλίσει κάτι εντυπωσιακό. Εκτός από το πιάνο που έχει μόνιμα ο ΙΑΝΟΣ, έχουμε και μερικά άλλα όργανα, μία κιθάρα, μία κρητική λύρα και τη μεγάλη τιμή ο συγγραφέας να έχει γράψει ένα τραγούδι που θα ακουστεί εδώ σε παγκόσμια πρώτη, που από αύριο θα βρίσκεται στο YouTube για να το μοιραστούμε».

«Ευχαριστώ το Σπύρο που μας εμπιστεύεται το 4ο βιβλίο του, δύο παιδικά και δύο ενηλίκων. Είναι τιμή μας αυτή η εμπιστοσύνη και θέλουμε πολλά ακόμα. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τού Σπύρου είναι ότι γράφει για τις γυναίκες, κάτι που δεν μπορούν να κάνουν συνήθως οι άντρες, διεθνώς. Αυτός καταφέρνει να ακουμπάει με τη γραφή του τις γυναίκες. Σπύρο, σε ζηλεύω!».

Αμέσως μετά προβλήθηκε το βίντεο που έχει γυριστεί για το βιβλίο και συνοπτικά περιγράφει την ιστορία και τους βασικούς ήρωες.

Οι κυρίες τού πάνελ πήραν θέση τους και η κα Μποζίνη ευχαρίστησε το κοινό και δήλωσε την πρόθεσή της να παραμείνει όρθια, «για δύο λόγους», όπως είπε, «ο πρώτος γιατί λέω πολλά και χρειάζομαι έναν τρόπο να κουραστώ για να καθίσω και ο δεύτερος, είμαστε πολλοί και δεν έχουμε οπτική επαφή». Πράγματι, η αίθουσα ήταν ασφυκτικά γεμάτη, σε όλες τις πλευρές, ακόμα και περιφερειακά, όρθιοι παρακολουθούσαν την εκδήλωση.

Παρουσίασε το πάνελ δίνοντας περισσότερες πληροφορίες για τα πρόσωπα και τις ιδιότητές τους. «Η Τάνια (Κουμεντακάκου) είχε το προνόμιο να είναι η πρώτη αναγνώστρια και έχει ενδιαφέρον να ακούσουμε τη γεύση αυτού του ανθρώπου από το διάβασμα τού βιβλίου. Η Πόπη (Ξοφάκη) που με το σύζυγό της δημιούργησαν το Bookia.gr, ένα ενδιαφέρον εγχείρημα και από τεχνολογικής σκοπιάς μιας και δε βασίζεται σε ένα έτοιμο λογισμικό αλλά σχεδιάστηκε υλοποιήθηκε εξ ολοκλήρου εδώ, στη χώρα μας. Για το Σπύρο δεν θα πω πολλά, έχει και πολλά Νταν (επίπεδο πολεμικών τεχνών)! Είχε την ιδέα να μην κάνουμε μία τυπική παρουσίαση βιβλίου αλλά να εντάξουμε πολύ μουσική».

Ακούστηκε στη συνέχεια το πρώτο τραγούδι, το «Γυαλιά κομμάτια μου», το οποίο όπως είπε η κα Μποζίνη, «το εμπνεύστηκε από το βιβλίο, το μελοποίησε ο Γιάννης Νικολάου και το ερμήνευσε η Λένα Αλκαίου». Ο μαέστρος Νίκος Κούρος συνόδεψε τη μεγάλη τραγουδίστριά μας. Πριν τη μουσική, η κα Λένα Αλκαίου ευχαρίστησε το στιχουργό και το συνθέτη για το υπέροχο τραγούδι και ευχήθηκε καλή επιτυχία σε όλα, στο βιβλίο, στα τραγούδια...

«Με το Σπύρο έχουμε ανοιχτούς λογαριασμούς», είπε ο κος Νικολάου, «έχουμε παίξει μαζί,έχουμε κάνει περιοδεία. Είχα διαγνώσει το ταλέντο του εξ αρχής. Του είπα, "Ο λόγος θα σε βγάλει προς τα έξω". Είμαι προφήτης!».

Η κα Μποζίνη μίλησε για τις δικές της εντυπώσεις για το βιβλίο και το συγγραφέα, «Η πρώτη ανάγκη που μου δημιούργησε ήταν να είχα μία χώρα πλούσια με τηλεοπτικά κανάλια να το γύριζα, οι χαρακτήρες, οι τόμοι, η χρονική διαδρομή, έχουν το υλικό να στήσουν μία παραγωγή. Οι ήρωες φαίνονται καθημερινοί αλλά έχουν κάνει πράξεις που χρίζουν κριτικής. Όμως δεν τους κρίνει, δίνει μόνον τα κίνητρα των πράξεών τους, είναι τέχνη και το κάνει επιτυχώς. Το βιβλίο μάς παρακινεί να μάθουμε για τους τόπους που περιγράφονται αν και δεν είναι σκοπός του, δεν μας τους παρουσιάζει, μας προκαλεί όμως να το κάνουμε μόνοι μας».

«Ο Σπύρος μού εκμυστηρεύτηκε πράγματα», συνέχισε η κα Μποζίνη, «Πρωτοέγραψε στο Γυμνάσιο σατυρικά κείμενα. Μετά έγραψε παραμύθια. Γιατί όμως; "Για τα παιδιά μου", απάντησε ο Σπύρος. Και γιατί δεν αγόραζες μερικά; "Γιατί δεν με ικανοποιούσαν τα στερεότυπα που παρουσίαζαν, ήθελα τα παιδιά μου να μάθουν τον τρόπο αντιμετώπισης ιδιαίτερων περιπτώσεων, όπως παιδιών με ειδικές ανάγκες, τη διαφορετικότητα γενικά"».

«Ρυτίδες», ήταν το επόμενο τραγούδι που ακούσαμε. «Όταν είδα πρώτη φορά τους στίχους σκέφτηκα, "κοίτα τι πήγε και σκέφτηκε ο άνθρωπος! Αποθέωσε τις ρυτίδες που άλλοι κάνουν λίφτινγκ για να τις βγάλουν», σχολίασε ο Γιάννης Νικολάου.

Ακολούθησαν και άλλα τραγούδια, όλα με μουσική τού Γιάννη Νικολάου, «Όλα δικά μου είναι σήμερα», είπε νωρίτερα ο κος Νικολάου στην κα Μποζίνη, «για να μην χρειάζεται να το λες συνέχεια!».

Ήρθαν οι πρώτες ρακές και η ατμόσφαιρα ζεστάθηκε ακόμα περισσότερο.

Η κα Τάνια Κουμεντακάκου μίλησε στη συνέχεια για το βιβλίο. Ευχαρίστησε το συγγραφέα για την πρόταση να παρουσιάσει το βιβλίο και ευχήθηκε «να είναι καλοτάξιδο ΚΑΙ αυτό». «Η παρουσίαση ενός βιβλίου είναι πολύ σημαντικό θέμα, ο παρουσιαστής καλείται μέσα σε λίγα λεπτά να δώσει το στίγμα τού βιβλίου», σημείωσε και συνέχισε.

«Θα αποφύγω να μιλήσω για την ιστορία αλλά θα σας περιγράψω πως το αντιλήφθηκα εγώ. Αρχικά το Σπύρο το γνώρισα ως φίλο, μετά τον άκουσα να τραγουδά και να παίζει ούτι. Όταν ήμουν έγκυος στην κόρη μου, ο Σπύρος έβαλε το ούτι του κοντά στην κοιλιά μου και η μικρή ξεκίνησε έναν τρελό χορό,ακόμα δεν σταμάτησε, είναι δύο ετών! Απίστευτο! Μετά διάβασα τα βιβλία του και τον γνώρισα ως συγγραφέα».

«Είμαι τεχνοκράτης που λειτουργεί με τη λογική. Στο προηγούμενο βιβλίο του τα είχα νιώσει όλα, έκλαψα, γέλασα. Συχνά πήγαινα στην κούνια για να ελέγξω εάν το παιδί είναι εκεί (σημ. αυτό το σχόλιο σχετίζεται με την ιστορία στο βιβλίο "Το παράθυρο τής Νεφέλης" τού ίδιου συγγραφέα). Πριν βγει η Εξομολόγηση μου λέει, "πάρτο, διάβασέ το και πες μου τι νιώθεις". Διάβασα το βιβλίο. Ακραίες καταστάσεις, πίστη, εκκλησία. Πίστη όμως από αυτή που μας δίνει δύναμη. Αν στο "Παράθυρο τής Νεφέλης" έκλαψα, στην Εξομολόγηση πόνεσα».

«Γράφει για γυναικείες ψυχές όπως μία γυναίκα. Μέσα από toyw άνδρες ήρωές του αναδύεται και η ανδρική του υπόσταση, καθαρή και ντόμπρα. Σπύρο, ευχαριστώ για αυτή την ιστορία, είναι τιμή που μιλάω για αυτό το βιβλίο».

Εδώ τραγούδησε και ο ίδιος ο συγγραφέας δύο τραγούδια μαζί με το Γιάννη Νικολάου, «Του φεγγαριού» και «Τα άγρια πουλιά».

Η Πόπη Ξοφάκη μίλησε αρχικά για το Bookia, για το πως δικτυώνει τους αναγνώστες με τα βιβλία και τους συγγραφείς τους, καθώς και για τις υπηρεσίες που παρέχει. Στη συνέχεια, μίλησε για το βιβλίο σχολιάζοντας αρχικά την ιδιαιτερότητά του σε σχέση με το Bookia.

Παραθέτουμε το πλήρες κείμενο τής ομιλίας το οποίο ως κριτική θα προστεθεί πολύ σύντομα και στις προτάσεις τού Bookia.

Αυτό το βιβλίο είναι ιδιαίτερο για το Bookia. Ο εκδότης και ο συγγραφέας μάς το εμπιστεύτηκαν για μία πρώτη γνώμη πριν την έκδοσή του και αυτή η γνώμη περιλήφθηκε συνοπτικά στο οπισθόφυλλο.

Αυτή τη σχέση την αντιλαμβανόμαστε ως μία ακόμη ισχυρή ένδειξη για την εκτίμηση τού εκδοτικού κόσμου προς το Bookia και τις παρεμβάσεις του στην επικοινωνία των αναγνωστών με τους συγγραφείς και το έργο τους.

Σκοπός τού Bookia είναι η ανάδειξη των καλών βιβλίων. Αυτό προκύπτει από τη συλλογική εμπειρία που συγκεντρώνεται με τις κριτικές και τις βαθμολογήσεις των αναγνωστών. Έτσι, ένα βιβλίο με πολλές και καλές κριτικές ξεχωρίζει και το προτιμούν όσοι αναζητούν κάτι να διαβάσουν.

Όμως, τι είναι “καλό βιβλίο”; Αυτό είναι ένα βασικό ερώτημα που μας απασχολεί καθημερινά. Πως ορίζεται δηλαδή ένα καλό βιβλίο; Η επιβίωσή του στο χρόνο! Σίγουρα! Αλλά για να κρίνουμε βάσει αυτού τού θεμελιώδους κριτηρίου, πρέπει να περιμένουμε…

Για αυτό το λόγο χρειαζόμαστε κάτι πιο πρακτικό. Έτσι, για τη διευκόλυνση των μελών τού Bookia, στη φόρμα καταχώρησης μίας κριτικής, έχουμε κωδικοποιήσει σε τίτλους κάποιους βασικούς χαρακτηρισμούς, ώστε να τους χρησιμοποιούν και να διαμορφώνουν εύκολα και γρήγορα τη γνώμη τους για ένα βιβλίο.

Ας δούμε λοιπόν επιγραμματικά εάν και πως, “Η Εξομολόγηση” πληροί κάποια βασικά από αυτά τα κριτήρια:

Είναι ενδιαφέρον; Μία ιστορία που βασίζεται σε πραγματικές ζωές. Η ζωή η ίδια δημιουργεί τις πιο ενδιαφέρουσες ιστορίες. Η συγκεκριμένη, διαδραματίζεται σε διαφορετικούς τόπους και χρόνους, περνούν μπροστά μας τοπικοί πολιτισμοί και άνθρωποι που μας προκαλούν ή μας συγκινούν. Αφορά μάλιστα οικεία πρόσωπα τού συγγραφέα.

Είναι συναρπαστικό; Η ποικιλία των συμπεριφορών και των καταστάσεων προκαλούν όλα τα συναισθήματα τού αναγνώστη, θετικά και αρνητικά, φτάνοντάς τα πολλές φορές στα όριά τους. Ο αναγνώστης συμμετέχει σε ένα παιχνίδι που δημιουργεί ο συγγραφέας προκαλώντας τον, να γίνει συνένοχος ή ακόμα να συγχωρέσει και τα πιο αποτρόπαια εγκλήματα.

Καθηλώνει; Η καταλληλότερη έκφραση εδώ είναι κλισέ, “Δεν μπορούσα να το αφήσω από τα χέρια μου”. Το κείμενο με τοποθετούσε μέσα στα γεγονότα, ταυτιζόμουν με τους χαρακτήρες, αγαπούσα και μισούσα τού ήρωες τής ιστορίας.

Είναι πρωτότυπο; Στο βιβλίο μπορεί να αποδοθεί μία ιδιαίτερη πρωτοτυπία. Η πλούσια πλοκή του το τοποθετεί ταυτόχρονα σε πολλές κατηγορίες. Ενώ ένα άλλο μυθιστόρημα κατηγοριοποιείται εύκολα και γρήγορα ως ιστορικό ή ερωτικό ή κοινωνικό κ.λπ., “Η Εξομολόγηση” πατάει ταυτόχρονα σε περισσότερες από μία κατηγορίες. Είναι και ιστορικό και ερωτική ιστορία και κοινωνικό δράμα.

Είναι ανατρεπτικό; Τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται! Ακόμα και όταν νομίζεις ότι μπορείς πλέον να προβλέψεις την ιστορία, εκπλήσσεσαι από τις εξελίξεις και την τελική έκβαση.

Είναι ευχάριστο; Όχι, δεν είναι ευχάριστο με την έννοια ότι δεν προκαλεί το συναίσθημα τής χαράς για αυτά που συμβαίνουν. Όμως, ο αναγνώστης απολαμβάνει την περιγραφή αυτών που συμβαίνουν και τον αναστατώνουν, μέσω ενός εξαιρετικού κειμένου. Αυτό, είναι Ευχάριστο!

Είναι διασκεδαστικό; Στη διασκέδαση δεν δίνουμε την έννοια τής χαράς, μόνον. Διασκέδαση είναι ό,τι μας συνταράσσει, ό,τι μας ενεργοποιεί συναισθηματικά και βιολογικά. Διασκεδάζουμε στο σινεμά με μία κωμωδία αλλά και με μία κοινωνική δραματική ιστορία. Μία τέτοια ιστορία είναι και “Η Εξομολόγηση”. Μου προσέφερε αρκετές ώρες πραγματικής διασκέδασης.

Είναι διδακτικό; Ο συγγραφέας δεν ξεχνά τις παιδαγωγικές του ευαισθησίες που εκφράζονται και στις εκδόσεις των βιβλίων του για παιδιά. Χρησιμοποιεί τους χαρακτήρες για να δημιουργήσει καταστάσεις που θα του δώσουν την αφορμή να μας μιλήσει για υψηλές αξίες και ιδανικά, για την ίδια τη ζωή. Πως να στεκόμαστε μπροστά στις προκλήσεις με τις δύο επιλογές και πως να κάνουμε τη σωστή επιλογή, πως να μένουμε σταθεροί στις αξίες μας. Συγκλονιστική είναι η σκηνή όπου ο Μανούσος ερωτάται, από τη γυναίκα που αγάπησε και δεν απόκτησε ποτέ, εάν παντρεύτηκε,

“Δεν έχω γυναίκα, μήτε παιδιά”, είπε, “Το βλέμμα του αγρίεψε ακόμα περισσότερο. Σαν να τον είχε προσβάλει με την ερώτησή της”.

Σαν τον χρυσαετό τής Κρήτης που δεν ζευγαρώνει με διαφορετικό ταίρι, όπως μας ενημερώνει νωρίτερα στην ιστορία ο ίδιος ο ήρωας.

Έχει πλούσια πλοκή; Στην ιστορία εμπλέκονται πολλοί και διαφορετικοί χαρακτήρες, πολλοί και διαφορετικοί τόποι και χρόνοι. Ο συγγραφέας ερευνά τον άνθρωπο και τον ψυχισμό του, δοκιμάζει τις αντοχές του. Εκεί που λες, “δεν γίνεται χειρότερα”, μας προβάλει μία ακόμα πιο σκοτεινή πλευρά τού ανθρώπου. Από την άλλη, ισορροπεί, με την τελική έκβαση και την αισιοδοξία που προκαλεί για τον άνθρωπο και τον προορισμό του.

Για όλα τα παραπάνω πιστεύω ότι “Η Εξομολόγηση” είναι ένα Καλό Βιβλίο.

Το Σπύρο το γνωρίσαμε μέσα από τις δραστηριότητες τού Bookia, ως συγγραφέα αρχικά αλλά και προσωπικά αργότερα. Είναι αξιοσημείωτη η ποικιλία των ενδιαφερόντων του αλλά και των ικανοτήτων του, από τον αθλητισμό, έως τη λογοτεχνία, τη στιχουργική, τη μουσική αλλά και τη... μαγειρική. Ο άνδρας για όλους τους ρόλους σε ένα δείπνο με μία γυναίκα, μαγειρεύει, αγγίζει με τα λόγια του, τραγουδάει, παίζει μουσική.

Δεν εύχομαι τίποτα, διότι είμαι σίγουρη ότι το βιβλίο του θα έχει μία επιτυχημένη πορεία, ανάλογη, και ίσως μεγαλύτερη, από “Το παράθυρο τής Νεφέλης” το 2014.

Αυτή η σιγουριά προκύπτει από την προσωπική εμπειρία και από τα δύο βιβλία, αλλά και λόγω τής αποδοχής που είχε το προηγούμενο από το αναγνωστικό κοινό. Άλλωστε, δεν είναι τυχαία η πορεία του μέχρι τώρα στα βραβεία Public, με τη συμμετοχή του στον τελικό ως ένα από τα 10 καλύτερα τής κατηγορίας του.

Με σημερινά στοιχεία τού Bookia, «Η Εξομολόγηση» έχει μέση βαθμολογία 4,9 αστέρια και με το 100% των αναγνωστών του να δηλώνει ότι θα το πρότεινε στους φίλους του. Αυτό είναι ήδη μία διάκριση που αξίζει να αξιοποιηθεί αναλόγως.

Ακούστηκαν ακόμη περισσότερα τραγούδια, κάποια σε στίχους τού συγγραφέα, όπως ο «Βασιλιάς των καναπέδων».

«Σήμερα είναι μία σημαντική μέρα», είπε ο Σπύρος Πετρουλάκης, «πριν δύο χρόνια την ίδια μέρα έβαλα τις πρώτες λέξεις στο Παράθυρο τής Νεφέλης. Γιορτάζει σήμερα και με τη διάκριση στα βραβεία Public με συμμετοχή στον τελικό στην κατηγορία του. Σήμερα επίσης γιορτάζει τα γενέθλιά της και η φίλη μας η Νατάσσα», είπε και ακούστηκε το γνωστό τραγούδι-ευχή. Η Νατάσσα Μποζίνη είχε τα γενέθλιά της και συγκινημένη έσβησε τα κεριά εκεί, μπροστά στο κοινό. Αξίζει να σημειώσουμε το σχόλιό της, «Όταν πριν καιρό μου ζήτησε να είμαι εδώ είχα έναν ενδοιασμό για τη μέρα. Σήμερα νιώθω ότι μία τέτοια βραδιά με ανθρώπους που αγαπούν το βιβλίο είναι καλύτερη από οποιαδήποτε άλλη!».

«Είναι πολλαπλή χαρά» είπε ο συγγραφέας και έδειξε το παιδικό του βιβλίο, το «Θησαυρό του Κυβερνήτη», που κυκλοφορεί μαζί με την Εξομολόγηση, «Ελπίζω να το αγαπήσετε όπως το Μπαρμπαρόσα».

«Είναι κοινότυπο το ευχαριστώ αλλά δεν γίνεται διαφορετικά, είστε εδώ πολλοί, γνωστοί και άγνωστοι και αυτό με τιμά. Ευχαριστώ τους ομότεχνους που είναι εδώ και θέλω να του αναφέρω έναν έναν, Πένυ Παπαδάκη, Χριστίνα Πομώνη, Μαρία Παπαδάκη, Βάσια Κανελάκη, Ιφιγένεια Τέκου, Τζεμίλ Τουράν, Μαίρη Σάββα Ρουμπάτη, Βάσια Ακαρέπη, Αλέξανδρο Νίκα, Παύλο Ανδριά, Μαίρη Γκαζιάνη, Στέλιος Στυλιανού, Θάνο Κονδύλη, Κάκια Ξύδη, Δήμητρα Παπαναστασοπούλου, Έφη Μαχιμάρη, Αφεντούλα Ραζέλη, Στέλλα Καρύδα, Κατερίνα Τσιρίδου και σίγουρα έχω ξεχάσει πολλούς απ' όλους τους χώρους, δημοσιογράφους, φίλους...».

Ευχαρίστησε στη συνέχεια και τους μουσικούς, «τους υπέροχους αυτούς ανθρώπους» όπως τους χαρακτήρισε, τη Λένα Αλκαίου, την Ιωάννα Γιαρέλη, το μαέστρο Νίκο Κούρο, τον Όθωνα Μπικάκη και το Γιάννη Νικολάου.

«Η δεύτερή μου οικογένεια είναι ο Μίνωας, ο εκδοτικός μου οίκος. Τους ευχαριστώ όλους, τους εκδότες κο Γιάννη και κα Ζωή, τα παιδιά από το Μίνωα, την Έφη, την Αθηνά, τη Μαριλένα, το Βασίλη, τον Αποστόλη».

«Ότι θέλω να πω το λέω με τα βιβλία μου. Βάζω τους ήρωές μου να μιλάνε, την Ελένη, τον π. Θεόφιλο, τη γερόντισσα Μαρκέλα, το Μανούσο από τα Σφακιά, με λόγια αντρίκια, σταράτα, ξεκάθαρα, σαν το πρώτο πέταγμα τής αναγέννησης τού αετού, την ιστορία που λέει ο ίδιος στην αγαπημένη του», είπε και ακούστηκε από την άλλη άκρη τής αίθουσας η φωνή τού Σάββα Δεληθωμά που με κρητική προφορά διάβασε από το βιβλίο την ιστορία για το χρυσαετό. Όπως λέει και η μαντινάδα,

Ο αετός είν' αετός,
πάντα ψηλά πετάει,
μπορεί να κλαίει να πονά,
μα δεν παρακαλάει.