Γράφει: Τόλης Αναγνωστόπουλος

Ο Στέφανος Αλεξιάδης γεννήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 1993 στη Θεσσαλονίκη, όπου και ζει. Σπούδασε Ελληνική Φιλολογία στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό του στην Ειδική Αγωγή και στα Προβλήματα Προφορικού και Γραπτού Λόγου στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Παράλληλα ολοκλήρωσε το τμήμα των Παιδαγωγικών στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος και έχει εκπαιδευτεί στο σύστημα γραφής και ανάγνωσης τυφλών Braille.

Το 2022 υπήρξε κεντρικός ομιλητής του 9ου συνεδρίου TEDx που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Το TEDx talk του αφορούσε την αποδοχή του διαφορετικού.

Το πρώτο του βιβλίο, Τα φτερωτά σανδάλια, κυκλοφόρησε το 2021 και έναν χρόνο μετά απέσπασε το Βραβείο Ελληνικής Εφηβικής Λογοτεχνίας 2022 από τα Public.

Οιμωγή σημαίνει κραυγή. Κραυγή σπαραχτική. Κραυγή εκκωφαντική.

Είναι, όμως, φορές που οι κραυγές γίνονται συνώνυμο της σιωπής. Ένας θάνατος που σπέρνει τη σιγή.

Ήρωες που κρύβουν το παρελθόν, αρνούνται το παρόν και αγνοούν το μέλλον.
Μια νηνεμία που επικρατεί λίγο, τόσο λίγο που δεν θα μπορέσει να συγκρατήσει την καταιγίδα που έρχεται.

Ποιος είπε ότι μια μάνα δεν μπορεί να σκοτώσει; Κι αν σκοτώσει, παύει να φέρει αυτή την ιδιότητα;

Λέξεις, υποσχέσεις και μυστικά σείουν το έδαφος. Ένα έδαφος που καταρρέει και τότε φθάνει αυτή.

Η ΟΙΜΩΓΗ.

Από την εφηβική λογοτεχνία επιχειρείτε ένα άλμα στο δύσκολο τερέν της αστυνομικής λογοτεχνίας όπου οι αναγνώστες είναι πιο απαιτητικοί καθώς έχουν διαβάσει «τα πάντα» και πλέον δεν εκπλήσσονται εύκολα. Φοβηθήκατε αυτό το άλμα ή γεμίσατε αυτοπεποίθηση και σιγουριά από το προηγούμενο ομολογουμένως επιτυχημένο εγχείρημά σας;

Νομίζω πως φόβος και δημιουργικότητα δεν πρέπει να συνδυάζονται. Ομολογουμένως οι ενήλικοι αναγνώστες είναι απαιτητικοί, ειδικά όσοι ασχολούνται με την αστυνομική λογοτεχνία. Ωστόσο, εγώ μέσα από τις ιστορίες μου δε θέλω μόνο να σοκάρω ή να εκπλήξω τον αναγνώστη. Πρώτα απ’ όλα θέλω να μιλήσω για όσα σκέφτομαι και όσα θέλω να θίξω με τον δικό μου τρόπο. Τα βιβλία με crime περιεχόμενο είναι τα πιο κοινωνικά κατ’ εμέ. Ο συγγραφέας μπορεί να ασχοληθεί με την κοινωνία εν γένει. Σε άλλους αρέσει και σε άλλους όχι. Όπως κάθε τι στον κόσμο.

Εδώ που τα λέμε βγαίνει αυτή η αυτοπεποίθησή σας. Στην «Οιμωγή» επιχειρείτε σύνθετες αφηγηματικές τεχνικές. Εναλλάσσετε πρωτοπρόσωπη με τριτοπρόσωπη αφήγηση, γράφετε μικρά κεφάλαια, και με μια κάμερα στα πρόσωπα όλων των πρωταγωνιστών είναι σαν να κινηματογραφείτε ταυτόχρονα. Φαντάζομαι την αγωνία σας αν αυτά τα ρίσκα θα έβγαιναν και θα άρεσαν στους αναγνώστες παίρνοντας στα χέρια τους το τελικό προϊόν.

Το βιβλίο αυτό εξαρχής ήθελα να το γράφω με τον τρόπο που περιγράφετε, δηλαδή σύνθετες αφηγηματικές τεχνικές, πολυπρόσωπες αφηγήσεις και φώτα σε κάθε ήρωα ξεχωριστά. Δεν ξέρω αν θα μπορούσα κιόλας να το γράψω διαφορετικά. Αγωνία, ναι, ένιωσα. Ήταν κάτι όχι τόσο συνηθισμένο και δε γνώριζα πώς θα το εκλάμβανε το αναγνωστικό κοινό. Ωστόσο, από όσα ακούω καταλαβαίνω πως δικαίως το τόλμησα και χαίρομαι γι’ αυτό.

Οι πρωταγωνιστές των βιβλίων σας μοιάζουν να μην έχουν φωνή στη σημερινή κοινωνία και όμως υψώνουν ανάστημα, βγάζουν κραυγή, οιμωγή πως κόντρα σε όλα και όλους θα καταφέρουν ότι ελπίζουν και ότι κυνηγούν. Μιλήστε μας λίγο για αυτό.

Πρώτα απ’ όλα ευχαριστώ για τη διαπίστωση. Ήταν κι αυτό κάτι που ήθελα να γίνει αντιληπτό. Η «Οιμωγή», η κραυγή του τίτλου, είναι μια κραυγή που βγαίνει από πολύ περισσότερα στόματα παρά την πρώτη εντύπωση που σχηματίζει η πλειονότητα, ότι δηλαδή πρόκειται για την κραυγή της κεντρικής ηρωίδας. Κάθε ήρωας ξεχωριστά προσπαθεί να μιλήσει, να κραυγάσει και να διηγηθεί την ιστορία του, το παρελθόν του, τους εφιάλτες του. Κάποια στιγμή ένας αναγνώστης μου είπε πως σχεδόν όλοι οι ήρωες έχουν και ένα δύσκολο παρελθόν και δεν υπάρχει αληθοφάνεια. Δέχτηκα με χαρά το σχόλιο, όπως και κάθε σχόλιο, αλλά απόρησα. Μια ματιά τριγύρω θα μας δείξει πως ο καθένας μας ζει κι έναν Γολγοθά. Αυτός ο Γολγοθάς κατάφερε να ενώσει όλους τους ήρωες σε αυτό το βιβλίο. Ειδάλλως, δεν ξέρω πόσο εύκολα θα μπορούσε να δημιουργηθεί η «Οιμωγή».

Είτε ως εφηβικό είτε ως αστυνομικό κάθε βιβλίο σας μοιάζει να κρύβει «πίσω από τις κουρτίνες» μια βαθιά ευαισθησία, αλληλεγγύη και σεβασμό σε άτομα με ιδιαίτερες ικανότητες και ευαισθησίες. Στο φόντο πίσω επίσης αξίες όπως η αγάπη και η φιλία. Πείτε μας ειλικρινά τώρα, για αυτά γράφετε και για αυτά θα συνεχίσετε να μας αφυπνίζετε, ότι είδος λογοτεχνίας και αν επιλέξετε στο μέλλον;

Αυτό είναι κάτι που δεν μπορώ να απαντήσω. Ξεκινώντας το ταξίδι αυτό στον χώρο του βιβλίου δεν είχα στο μυαλό μου συγκεκριμένες θεματολογίες. Θέλω να ασχολούμαι με ό,τι με εμπνέει και με απασχολεί. Ό,τι απασχολεί την κοινωνία. Εν προκειμένω ένιωσα πως ήθελα να μιλήσω για ανθρώπους που δε βλέπουμε συχνά στην καθημερινότητά μας, όπως είναι οι άνθρωποι στο φάσμα του αυτισμού. Ήθελα να τους γνωρίσουμε μέσα από τη λογοτεχνία, γιατί γι’ αυτό υπάρχει η λογοτεχνία, για να φωτίζει κάθε ανθρώπινη πλευρά. Ίσως μελλοντικά το ξανακάνω, ίσως και όχι.

Δε θα σας κάνω την κλισέ ερώτηση για το αν οι σπουδές σας στην ειδική αγωγή βοήθησαν στον σχεδιασμό και τελικά στην υλοποίηση των βιβλίων σας. Είναι πασιφανές. Αλλά θα σας ρωτήσω έχοντας δουλέψει με άτομα με αυτές τις ειδικές ικανότητες δε νιώσατε μεγάλη ευθύνη όταν αποφασίσετε να τους δώσετε φωνή, κραυγή και χώρο να κινηθούν άλλοι με το νου και άλλοι με το σώμα τους;

Έχω δουλέψει και συνυπάρξει αρκετές φορές με ανθρώπους που χρήζουν ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης. Αναμφίβολα αυτό ήταν κάτι που με βοήθησε στη συγγραφή του βιβλίου αλλά δεν έμεινα εκεί. Χρειάστηκε να κάνω αρκετή έρευνα για να δω, να μάθω και να παρατηρήσω. Η ευθύνη είναι πάντα μεγάλη, σε όποιον και να προσπαθήσεις να δώσεις φωνή. Σε μια παρουσίαση της «Οιμωγής» με πλησίασε μια κοπέλα στο φάσμα και μου είπε «ευχαριστώ που μου έδωσες χώρο στο βιβλίο και ας μην ήταν ιδανικές οι συνθήκες». Τα έχασα, δεν ήξερα τι να πω. Αυτό για μένα είναι η μεγαλύτερη επιβράβευση.

Δεν ξέρω αν έχω ικανό δείγμα για να σας αποκαλέσω εξαιρετικό συγγραφέα αν και τα πρώτα σας βήματα αυτό δείχνουν. Η εντύπωσή η δική μου όπως και πολλών άλλων στο χώρο πάντως είναι ότι είστε το «καλό παιδί» της σύγχρονης λογοτεχνίας.

Τιμητικός τίτλος αλλά ξέρετε και εσείς, την ευθύνη και το βάρος αυτού του χαρακτηρισμού.

Μα θα μου απαντήσετε, «απλά θα συνεχίσω να είμαι ο εαυτός μου». Αρκεί νομίζετε αυτό στο χώρο;

Για να σας είμαι ειλικρινής δεν είμαι λάτρης των ταμπελών. Εξαιρετικός συγγραφέας δεν είμαι σε καμία απολύτως περίπτωση. Αν κάποιος το θεωρεί για τον εαυτό του είναι τουλάχιστον αστείο. Προσπαθώ να γράφω και να μαθαίνω από τα λάθη μου, τα οποία προφανώς και κάνω. Εγώ διαβάζοντας τα βιβλία μου κάθε φορά βρίσκω και κάτι που θα μπορούσα να αλλάξω. Όσον αφορά το καλό παιδί, δεν πιστεύω πως υπάρχει κάποιο κακό παιδί. Όλοι καλά παιδιά είμαστε. Το παν είναι οι συνθήκες με τις οποίες μεγαλώνουμε και στη συνέχεια ζούμε. Εγώ μεγάλωσα με αρκετές δυσκολίες που είναι περιττό να αναφέρουμε τώρα. Έμαθα να εκτιμώ, να σέβομαι και να παλεύω. Αυτό έκαναν και κάνουν οι γονείς μου. Αυτό θα κάνω και εγώ. Οι τίτλοι συχνά φέρνουν αντιπάθειες, αντιπαραθέσεις. Έχω ακούσει πράγματα ανήκουστα για μένα, όχι θετικά. Δεν μπορώ να κάνω κάτι. Η ζωή είναι τόσο μικρή. Εγώ συνεχίζω να γράφω και να δουλεύω. Είμαστε καθρέφτες. Βγάζουμε στους άλλους ό,τι έχουμε μέσα μας.

Μαζί με το άλμα από το είδος της λογοτεχνίας κάνατε και ένα μεγαλύτερο ακόμα όντας πλέον μέλος ενός εκ των κορυφαίων εκδοτικών της χώρας μας, του «Μίνωα». Πείτε μας τις πρώτες εντυπώσεις σας.

Η είσοδός μου στις Εκδόσεις Μίνωας είναι ένα παράσημο για εμένα και δεν μπορώ να μην το πω δημόσια. Νιώθω τεράστια χαρά που οι συγκεκριμένοι άνθρωποι με εμπιστεύτηκαν, με ενέταξαν στο συγγραφικό δυναμικό τους και με στηρίζουν. Είναι σημαντικό να νιώθει κανείς ασφάλεια, ειδικά σε έναν χώρο, όπως αυτός του βιβλίου. Ο σεβασμός στο έργο και η συνεχής ασφάλεια είναι δυο στοιχεία που προσωπικά έχω ανάγκη για να νιώθω σιγουριά.

Πάμε λίγο στη λογοτεχνική και εκδοτική παραγωγή της χώρας μας. Έχει σίγουρα ποσότητα δεν ξέρω για ποιότητα. Έχει μια εξέλιξη έχει όμως και παθογένειες. Θεωρείτε πως οι εκροές της είναι αξιόπιστες, αντικειμενικές και προς τη σωστή κατεύθυνση;

Κάπου είχα διαβάσει πως είμαστε μια από τις λίγες χώρες παγκοσμίως που γράφουμε περισσότερο από όσο διαβάζουμε. Αυτό αναμφισβήτητα δείχνει την ανάγκη που έχουμε ως άνθρωποι της ελληνικής κοινωνίας να εκφραστούμε. Όσον αφορά την ποιότητα, δεν έχω την ικανότητα να κρίνω, μιας και δεν είμαι κριτικός λογοτεχνίας. Έχουν πέσει στα χέρια μου βιβλία με τα οποία εκστασιάστηκα και άλλα που δεν κατάφεραν να με αγγίξουν. Σημαντικό ρόλο παίζει και η χημεία του συγγραφέα με τον αναγνώστη. Δεν είναι όλα για όλους. Παρ’ όλα αυτά χαίρομαι που ο κόσμος έχει ξεκινήσει να διαβάζει ξανά. Υπήρξε μια περίοδος που η ανάγνωση σαν «χόμπι» είχε ατονήσει.

Η Θεσσαλονίκη θα σας κυνηγά πάντα όπου και να είστε όπου και αν φτάσετε;

Η Θεσσαλονίκη είναι η πατρίδα μου. Είναι η πόλη που γεννήθηκα, μεγάλωσα και ένιωσα. Αυτός είναι και ο λόγος που είναι ο τόπος δράσης στα δυο βιβλία μου μέχρι τώρα. Το επόμενο δε θα σχετίζεται με τη Θεσσαλονίκη (πολύ). Αλλάζουμε γεωγραφικό διαμέρισμα! Αν τώρα η ερώτηση αφορά εμένα και όχι τα βιβλία μου, δεν ξέρω πού μπορεί να βρίσκομαι μελλοντικά. Προς το παρόν μου αρέσει που είμαι εδώ, αν και ορισμένες φορές μου λείπει το φως της Αθήνας. Κανείς δεν ξέρει. Ίσως η ζωή με φέρει κάποια στιγμή στα μέρη σας…

Και τώρα οι κλασσικές πέντε φασόν ερωτήσεις που συνηθίζω:

Ποιον μεγάλο λογοτεχνικό ήρωα θα θέλατε να έχετε φτιάξει και δομήσει εσείς και ποιον θα θέλατε να πνίξετε και να εξαφανίσετε;

Θα ήθελα πολύ, αν και νιώθω βλάσφημος και μόνο που το εκφράζω, να ήμουν εγώ ο δημιουργός του Αλέξη Ζορμπά από τον «Βίο και Πολιτεία». Είναι ένας άνθρωπος που θα ήθελα πολύ να είχα μπροστά μου, να τον ζήσω, να πάρω μαθήματα από εκείνον. Τώρα όσον αφορά τον ήρωα που δε μου είναι ιδιαίτερα συμπαθής, νομίζω πως θα πω την Άννι Γουίλκς από το Μίζερι. Τρομάζω και μόνο στην ιδέα συνύπαρξής μας.

Τι εκτιμάτε περισσότερο στους ανθρώπους και τι σας απωθεί σε αυτούς;

Εύκολη ερώτηση! Την ευγένεια και την αγένεια αντίστοιχα. Μπορούμε να πούμε τα πάντα αν είμαστε προσεκτικοί στον τρόπο που εκφράζουμε τις σκέψεις μας. Έχω κουραστεί να ακούω τη φράση «είμαι ευθύς και ειλικρινής» προκειμένου να καλυφθεί η αγένεια. Πρέπει κάποιος να βρεθεί και να απαντήσει «όχι, είσαι αγενής, πάμε παρακάτω». Κάτι άλλο που με ελκύει είναι η καθαρότητα στο βλέμμα. Απωθούμαι όταν βλέπω ανθρώπους να σχολιάζουν άλλους ανθρώπους χωρίς να τους γνωρίζουν. Δυστυχώς, έχουμε πια (ανυπόστατη) άποψη για όλα και για όλους.

Με μια φράση περιγράψτε τον εαυτό σας ή πείτε μου τρία αρνητικά σας γνωρίσματα.

Είμαι υπερβολικά ενθουσιώδης, θέλω τα πάντα να περνάνε από τα χέρια μου για να νιώθω σιγουριά και δεν τρώω μακαρόνια με κιμά (αυτό το θεωρούν οι άλλοι αρνητικό).

Ξεχωρίστε μου αν μπορείτε 5 βιβλία και συγγραφείς που αγαπάτε, ελπίζοντας να μη μου βάλετε μόνο κλασσικούς.

Θα αναφερθώ σε πέντε εντελώς διαφορετικά βιβλία μεταξύ τους. Σημειώστε πως στην πραγματικότητα θα ήθελα να γράψω πολλά περισσότερα.

1. Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά (Νίκος Καζαντζάκης)
2. Έθιμα ταφής (Hannah Kent)
3. Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς… (Χρόνης Μίσσιος)
4. Ένας γιος (Alejandro Palomas)
5. Σκακιστική νουβέλα (Stefan Zweig)

Το αγαπημένο σας μότο στη ζωή;

Μια φράση που είπε ο αείμνηστος Δημήτρης Χορν, «Δεν αρκεί να θέλεις κάτι. Πρέπει να είσαι και έτοιμος να παλέψεις για αυτό».

Κύριε Αλεξιάδη σας ευχαριστώ θερμά για τη συνέντευξη.

Εγώ σας ευχαριστώ για τις ενδιαφέρουσες ερωτήσεις. Ήταν χαρά μου!